Samenvatting met verwijzingen naar het boek: Hulpverlening en recht. De samenvatting bestaat uit alle informatie uit de PowerPoints, aangevuld met theorie uit het boek en wanneer deze theorie teveel was, met verwijzingen naar de pagina's in het boek.
Hulpverlening en recht
Inhoudsopgave
Hulpverlening en recht................................................................................................................................... 1
Les 1: inleiding – wat is recht – bronnen van het recht – staatkundige structuur van BelgiË..............................2
Ontstaansgeschiedenis....................................................................................................................................2
Staatkundige structuren van Belgie.................................................................................................................7
Les 2: soortenprocedures – burgerlijke procedure – bevoegdheden....................................................................9
Soorten procedures:........................................................................................................................................9
Organigram rechtbanken:..............................................................................................................................12
Burgerlijke procedure kaderen in het organigram:.......................................................................................12
Les 3: personenrecht en bescherming onbekwamen.........................................................................................17
Soorten personen..........................................................................................................................................17
Rechtsbekwaamheid vs handelingsbekwaamheid (HB p 71-76)...................................................................19
Wetgeving omtrent euthanasie.....................................................................................................................19
Staat van de persoon.....................................................................................................................................20
Hulpverlening op twee niveaus in geval van geestesziekte of onbekwaamheid..........................................20
.......................................................................................................................................................................21
Wat met minder- en meerderjarigen die een gevaar voor zichzelf of de maatschappij betekenen............24
Internering.....................................................................................................................................................25
Les 4: Familierecht..............................................................................................................................................26
Situering van het familierecht binnen het Belgisch rechtsstelsel.................................................................26
Samenwonen: er was eens …........................................................................................................................26
en toen eindigde het sprookje…....................................................................................................................28
Familierechtbank...........................................................................................................................................30
Afstamming....................................................................................................................................................30
Adoptie..........................................................................................................................................................30
Ouderschap – ouderlijk gezag.......................................................................................................................30
Voogdij – pleegvoogdij – pleegzorg...............................................................................................................31
Plicht tot levensonderhoud – alimentatie.....................................................................................................31
Les 5: verbintenissenrecht en een aantal overeenkomsten...............................................................................31
Verbintenissenrecht......................................................................................................................................31
Huurrecht.......................................................................................................................................................33
Woninghuurwet.............................................................................................................................................33
OPZEG HUUROVEREENKOMST......................................................................................................................34
Rechten en plichten.......................................................................................................................................34
Bescherming van de consumenten...............................................................................................................34
Les 6: arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht..................................................................................................35
Arbeidsrecht..................................................................................................................................................35
Sociaal zekerheidsrecht.................................................................................................................................35
Les 7: Werking van de jeugdrechtbank..............................................................................................................36
Wet:...............................................................................................................................................................36
Over JD (voorheen MOF) en VOS..................................................................................................................36
VOS en Jeugddelict........................................................................................................................................37
Uitgangspunten en krachtlijnen van het decreet op de jeugddelinquentie.................................................45
Leeftijdsgrenzen.............................................................................................................................................45
VOS-procedure..............................................................................................................................................46
Maatregelen VOS-procedure.........................................................................................................................46
JD-procedure.................................................................................................................................................46
JD-maatregelen..............................................................................................................................................46
1
, Behoud leefomgeving....................................................................................................................................47
JD-sancties.....................................................................................................................................................47
Een greep uit de maatregelen die de jeugdrechter kan voorzien.................................................................48
Jeugdrechter en hulpverlener.......................................................................................................................49
Praktijk...........................................................................................................................................................49
Les 8: Jeugdrecht en controverses: een korte historische situering en een aanloop naar een stand van zaken
vandaag..............................................................................................................................................................53
De ontstaansgeschiedenis van het jeugdrecht in een notedop....................................................................53
Buitengerechtelijke vs gerechtelijke hulpverlening......................................................................................56
Jeugdrechter VS jeudrechtbank.....................................................................................................................57
Strafrecht: het begrip....................................................................................................................................57
Doel van de straffen.......................................................................................................................................57
Straffen..........................................................................................................................................................58
Les 9: strafrecht: materieel strafrecht vervolg...................................................................................................59
Indeling materieel strafrecht.........................................................................................................................59
Rechtvaardigingsgronden..............................................................................................................................59
Les 10: de strafprocedure...................................................................................................................................60
Wie zijn de actoren in de strafrechtelijke procedure?..................................................................................60
Wat is de rol van deze actoren in de strafprocedure?..................................................................................60
De rol van de rechtbanken in de strafrechtelijke procedure........................................................................61
Welk pad volgt de verdachte in dit verhaal?.................................................................................................61
Les 1: inleiding – wat is recht – bronnen van het recht –
staatkundige structuur van BelgiË
Ontstaansgeschiedenis
De wereld en de samenleving zijn van nature geordend
Omstreeks middeleeuwen: orde spruit voort vanuit God, dus religie
is leidraad voor samenleving
Bv: verplicht te huwen, kind te dopen
2
, Moraal: God is geen dirigent en het onderscheid tussen goed en
kwaad zit in de mens ingebakken.
– Crimineel bij geboorte?
Verlichting: is geen ingebakken iets, mens is een denkend wezen. Hij
beslist zelf wat goed en slecht is op basis van objectieve elementen
(opkomst wetenschap)
– Keuze om criminele daden te stellen?
Mensen slagen er niet in om verder dan eigen belang te kijken,
noodzakelijk dat overheid regels bepaalt.
Recht
= het geheel van afdwingbare regels en normen, opgelegd door de
overheid.
internationaal recht
= regelt de verhouding tussen naties onderling. Het bevat regels die de
grenzen van een staat overschrijden. Daarnaast regelt het internationaal
recht ook welke rechter er bevoegd is en welk (nationaal) recht er van
toepassing is op geschillen tussen burgers met verschillende
nationaliteiten of grensoverschrijdende aspecten.
nationaal recht
= Het geheel van rechtsregels dat de verhouding tussen burgers en
tussen burgers en de staat regelt. Het bestaat uit privaatrecht en
publiekrecht.
Privaatrecht
= regelt de verhoudingen tussen burgers onderling (zowel natuurlijke
personen als privaatrechtelijke rechtspersonen) en tegenover
publiekrechtelijke rechtspersonen die handelen op voet van gelijkheid van
burgers, zoals OVAM. In het privaatrecht vinden we Het Burgerlijke
Wetboek terug. Dit bestaat uit verscheidene onderdelen, onder andere het
personen- en familierecht en het verbintenissenrecht.
Publiekrecht
= regelt het algemeen belang binnen een staat, de inrichting, de werking
en de organen ervan tegenover burgers, andere staten en internationale
rechtspersonen. Bij het publiekrecht horen het grondwettelijke recht, het
administratief recht, het strafrecht en het fiscaal recht.
regels van openbare orde
= Deze regels hebben te maken met de goede zeden en de fundamentele
beginselen en belangen van de overheid. Bij een geschil moeten deze
reels altijd automatisch toegepast worden.
regels van dwingend recht
= Hebben tot doel een bepaalde doelgroep te beschermen, bijvoorbeeld
huurders of consumenten. Rechtsregels met een dwingend karakter
3
, moeten eveneens nageleefd worden, maar in ieder geval van een geschil
kan alleen de beschermende partij zich op deze rechtsregel beroepen.
regels van aanvullend recht
= Wanneer een rechtsregel niet van openbare orde is of geen dwingend
karakter heeft, noemt men dit regels van aanvullend recht. Dit wil zeggen
dat je zelf kiest of je regels van aanvullend recht van toepassing maakt op
jou situatie.
wetgeving
= België is een gefederaliseerd land. Dit betekent dat er wetgeving op
verschillende staatsniveaus bestaat.
grondwet
= de meest fundamentele nationale wet waarnaar de andere wetten zich
richten. Ze is het handvest van een natie dat onder andere de inrichting
van de verschillende machten vastlegt alsook de rechten en vrijheden van
haar burgers. De eerste Belgische grondwet dateert van 7 feb 1831, na
het ontstaan van België. Sindsdien zijn er opeenvolgende wijzigingen
aangebracht in verband met de uitbreiding van het kiesstelsel en de
verdergaande regionalisering van de staat.
koninklijk besluit
= De wetten zijn doorgaans vrij algemeen opgesteld, de verdere
uitwerking van de rechtsnormen gebeurt door koninklijke besluiten op
initiatief van de Koning als hoofd van de uitvoerende macht, die
doorgaans 10 dagen na de bekendmaking ervan van kracht worden.
Gepubliceerd in het Belgisch staatsblad.
ministerieel besluit
= Het ministerieel besluit is afkomstig van 1 of meer ministers en bevat
een verdere uitwerking van de koninklijke besluiten.
Gepubliceerd in het Belgisch staatsblad.
decreet
= de wetten van de deelparlementen in ons land: Het Vlaams Parlement,
het Parlement van de Franse Gemeenschap, het Parlement van het Waalse
Gewest en het Parlement van de Duitstalige gemeenschap. Decreten
staan op hetzelfde niveau als de federale wetten, maar hebben hun
toepassingsgebied binnen hun bepaalde regio en ontlenen hun
bevoegdheden aan de grondwettelijke bepalingen.
ordonnantie
= komen van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en zij van kracht in
het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
rechtspraak
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudentLauranne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.10. You're not tied to anything after your purchase.
