Nederlands samenvatting literatuurgeschiedenis Middeleeuwen (500-1500):
Historische achtergrond:
Bestuur: In de 5e eeuw na Christus was het West-Romeinse Rijk in elkaar
gestort. Eén Germaanse stam werd steeds machtiger: de Franken. Het
Frankische Rijk strekte zich uit over het grootste deel van Europa. Dit gebied
werd bestuurd door middel van het feodale stelsel of leenstelsel. Dit rijk was
geen centraal geregeerde staat maar een verzameling van min of meer
onafhankelijke staatjes. Het huidige Nederland en België bestonden in de
Middeleeuwen uit diverse graafschappen en hertogdommen.
Cultuur: In de Vroege Middeleeuwen (500-1000) bouwden de Germanen op de
restanten van het veel hoger ontwikkelde Romeinse Rijk een nieuwe
beschouwing op. Bekering tot het christendom speelde daarbij een belangrijke
rol. De priesters waren vrijwel de enigen die konden lezen en schrijven. Vanwege
de enorme invloed van het geloof wordt de middeleeuwse cultuur theocentrisch
genoemd. De priesters vormden ‘de eerste stand’ (geestelijke macht). De adel
was ‘de tweede stand’, die de wereldlijke macht bezat. Vandaar dat het tweede
hoofdkenmerk van de middeleeuwse beschaving haar ridderlijk karakter is.
In de Hoge Middeleeuwen (1000-1300) ontstonden de eerste steden. In de
steden kwam een nieuwe -derde- stand: de burgerij, die zich bezighield met
handel en nijverheid. Men laat in deze periode de literatuurgeschiedenis
beginnen. Van de Vroege Middeleeuwen is vrij weinig bewaard gebleven.
In de Late Middeleeuwen (1300-1500) werd de burgerij steeds machtiger
en kreeg de cultuur een derde hoofdkenmerk: het burgerlijke. De drie standen
maakten in feite maar een klein deel van de maatschappij: de grote massa van
arbeiders en boeren behoorden tot geen enkele stand en stonden min of meer
buiten de wereld van kunst, cultuur en onderwijs.
Beeldende kunst en muziek:
Beeldende kunsten: Zoals de hele middeleeuwse cultuur was ook de
middeleeuwse kunst overwegend theocentrisch. Middeleeuwse kunst diende
daarom niet alleen maar tot ontspanning, maar bevatte ook steeds een les. In de
bouwkunst waren de talrijke kathedralen. De oudste kathedralen zijn gebouwd in
de Romaanse stijl; kenmerken daarvan zijn de ronde bogen en de massieve
muren met kleine vensters en zware steunberen. De gotische kathedralen zijn
veel luchtiger gebouwd: hoge spitse bogen en gewelven, grote ramen en vaak
luchtbogen. Ze zijn vaak rijk gedecoreerd, in tegenstelling tot de Romaanse.
Naast het theocentrisme is het ridderlijke het tweede hoofdkenmerk van
de middeleeuwse kunst en cultuur. In de architectuur uitte dit zich in de bouw
van talrijke kastelen, in de schilderkunst in het uitbeelden van dappere ridders. In
de loop van de 13e eeuw kreeg de kunst ook een burgerlijk karakter. In de steden
verrezen gotische stadhuizen, de gilden bouwden ‘gildehuizen’ en de rijke
kooplieden lieten een portret van hun gezin maken.
Muziek: De middeleeuwse muziek is nauw verbonden met de Kerk en met
literatuur. De officiële kerkelijke muziek was het gregoriaans.
Literatuur en taal:
Literatuur: Tot het einde van de 11e eeuw schreef men in West-Europa alleen in
het Latijn. De literatuur van de 12e en 13e eeuw is ridderlijk en theocentrisch;
genres die beoefend werden, zijn onder andere de ridderroman en het
heiligleven. Vanaf het einde van de 13e eeuw komt er meer didactische literatuur.
De middeleeuwse letterkunde was niet bedoeld om te lezen, maar om te
beluisteren. De schrijvers/componisten werden troubadours genoemd. Hun
teksten werden ten gehore gebracht door rondtrekkende jongleurs of
minstrelen. Bijna alle literatuur was rijmende poëzie. Voor de boekdrukkunst
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller avanmunster. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.