Summary
samenvatting Aarderijkskunde
- Course
- Level
samenvatting Hoofdstuk 4 Leefomgeving: Wateroverlast uit het boek BuiteNland
[Show more]
Seller
Follow
Esmeehillen
Content preview
Samenvatting akHoofdstuk 1 – wereld: wereldbeeld
Paragraaf 1 patronen: verschillen in welvaart
Hoe meet je welvaart?
- Bbp ( bruto binnenlands product ) per inwoner de waarde van alle goederen en
diensten die door binnen- en buitenlandse personen en bedrijven in een land in een
jaar wordt geproduceerd
Deel je dit bedrag door het aantal inwoners heb je het bbp/hoofd
- Samenstelling van de beroepsbevolking
- De VN-ontwikkelingsindex (welzijn index) wordt gekeken naar de levens
verwachting van ene land en naar het analfabetisme
Problemen bij het meten van de welvaart
Aan meting met het bbp/hoofd zit een aantal nadelen:
- Koopkracht voor een dollar kun je in het ene land meer krijgen dan in een ander
land
- Inkomsten informele sector wordt geen rekening gehouden met “zwart werken”
- Sociale ongelijkheid bbp/hoofd is ene gemiddeld inkomen en de afwijkingen ten
opzichte van het gemiddeld kunnen erg groot zijn.
Sociale ongelijkheid = ongewenste en grote verschillen in inkomen en ontwikkelingskansen
tussen groepen
- Geen regionale verschillen
Regionale ongelijkheid = onrechtvaardige verschillen in welvaart en ontwikkeling tussen
gebieden.
BRP = bruto regionaal product/hoofd = inkomen per hoofd in een regio
De verdeling van de welvaart
Je kunt landen in de wereld in 3 hoofdgroepen indelen :
- Centrum de rijke vooral westerse landen
- Semiperiferie de landen die de laatste 20 jaar een groei hebben doorgemaakt –
met een onderscheid in de arme en rijke semiperiferie.
- Periferie arme landen
Paragraaf 2 patronen: bevolkingsspreiding en cultuurgebieden
Bevolkingsdichtheid en spreiding
Gemiddelde bevolkingsdichtheid is 50 inwoners per vierkanten kilometer.
Bevolkingsspreiding = laat zien dat 7 miljard wereldburgers heel onregelmatig verdeeld zijn
Bevolkingsdichtheid =
De spreiding verklaart
De verklaring voor de bevolkingsspreiding is een mix van natuurlijke en sociaaleconomische
factoren:
- Natuurlijke mogelijkheden dichtbevolkt valt vaak samen met geschikt klimaat
- De ligging gebieden die gunstig liggen ten opzichte van economische kern
gebieden zijn dichter bevolkt
, - Koloniale verleden in vrijwel alle vroeger gekoloniseerde gebieden concentreert
de bevolking zich in kunstgebieden
Een mozaïek van culturen
Bij het indelen van de wereld in cultuurgebieden gebruik je de volgende cultuurelementen
- Taal
- Godsdienst
Culturen veranderen en cultuurgebieden worden voortduren beïnvloed door buitenaf.
Diffusie = verspreiding (bijv. van taal, religie, sport en mode) – vaak wordt hierbij het nieuwe
cultuurelement aangepast aan de bestaande cultuur = cultuurvermenging/ acculturatie.
Toerisme, migratie en moderne communicatie middelen spelen ene grote rol bij de
overdracht van cultuurelementen
Paragraaf 3 Patronen: de politi eke en sociale wereldkaart
Leven in vrijheid
Er zijn drie soorten bestuursvormen:
- Democratie burgers hebben door vrije verkiezingen grote invloed op het bestuur.
Er zijn tal van andere vrijheden gewaarborgd, zoals vrijheid van meningsuiting en
godsdienst. Jonge democratieën hebben nog een lange weg te gaan, de elite
probeert op alle manieren politieke invloed te behouden.
- Beperkte democratie de bevolking wordt sterk gecontroleerd door de centrale
overheid. Er is bijvoorbeeld corruptie, manipulatie, uitsluiting van sommige groepen
(vrouwen, minderheden)
- Dictator het land wordt bestuurd door één partij, een kleine minderheid of een
dictator. Politieke vrijheid van burgers is klein, de mensenrechten worden
geschonden. Elke oppositie tegen de leiding wordt hardhandig onderdrukt.
Staten worden ook beoordeeld naar bestuurskracht – failed states
Van bipolair naar multipolair
Vanaf de Tweede Wereldoorlog kende de wereld een bipolair machtssysteem: de twee
grootmachten VS en Sovjet-Unie. Sinds de Koude Oorlog is er een multipolair systeem:
grootmachten VS, de EU, China en Rusland spelen een rol.
Je mag concluderen dat het democratische gehalte in de wereld sinds de val van de Muur is
toegenomen. Maar de weg naar echte democratie is in veel landen nog lang.
Onderwijs, de motor tot ontwikkeling
Ene van de belangrijkste elementen van de welzijnsindex is de alfabetisringsgraad
onderwijs leidt tot minder armoede, betere gezondheid en een betere positie voor vrouwen
1 op de 8 kinderen gaat niet naar school. Een nog grotere groep verlaat school, vooral
meisjes. Dit kom door armoede maar ook door politieke onrust en burgeroorlogen.
Een goed opgeleide bevolking is een van de belangrijkste voorwaarden om op langere
termijn tot ontwikkeling te komen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Esmeehillen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now