College aantekeningen Cytologie En Histologie deel histologie (D001082A) Cytologie & histologie, ISBN: 9789463932363
52 views 1 purchase
Course
Cytologie En Histologie (D001082A)
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Book
Cytologie & histologie
Dit zijn de college aantekeningen van het vak 'Cytologie en Histologie' van professor Calders van het deel histologie. Dit kan zeker ook als uitgebreide samenvatting gebruikt worden
Histologie
Les 1 (08/11)
EPITHEEL
Histologie/weefselleer
Groeperingen v cellen: gelijksoortige vorm & functie
4 primaire weefsels:
- Epitheel (op heel veel plaatsen in het lichaam)
- Bind- & steunweefsel (kraakbeen – been)
- Spierweefsel
- Zenuwweefsel
Vermengd: ≠ verhoudingen
Functie en oorsprong
Functie:
- Bekleden of bedekken (huid) beschermen
- Opname v stoffen (darmwand) cytopempsis
o Apicaal: nr het darmlumen toe
o Basaal: nr het bloedvat toe
- Afscheiding v stoffen (klieren)
o Cellen die een welbepaald secreet zullen produceren bv zweet,
speeksel
o Cellen die dienstdoen als afvoergang
- Opnemen v prikkels (neuro-epitheel) betrokken in communicatie tss
buitenwereld & interne geheel
- Samentrekken (myo-epitheel)
o Bevat heel veel actine-achtige eiwitten in het cytoskelet
o Bv melkklier die uit alveolen en ducti bestaan rond alveolen zit glad
spierweefsel & myo-epitheel
Bedekkend epitheel
Eenlagig:
A. Plat plaveiselepitheel: lis v Henle
o 90% longalveolen
o Lis v Henle = onderdeel v nefron
B. Kubisch: nierbuisjes
C. Cilinder: darmkanaal (vanaf slokdarm)
o Luchtwegen
Meerlagig:
- Verhoornend (huid): kubisch tot cilindrisch
1
, - Niet-verhoornend (mond): geen hoornschilfers
- Cilinderepitheel (urethra): cilindrisch
- Overgangsepitheel (blaas): bolvormig B
o Vorm afh v vulling
o Zeer plastisch in hun vorm
- Uitz meerrijig (luchtwegen): pseudomeerlagig
o Mr er is eig mr 1 laag cellen aanwezig
Neuro-epitheel: sensorische functie
Myo-epitheel: mogelijkheid tot contractie
Klierepitheel
Ontstaan: epitheel wr op een gegeven moment een verhoogde mitotische deling is
- Tros v cellen ontstaat
Gespecialiseerd in productie v secreet (≠ v bloed of weefselvloeistof)
Soorten:
- Eencellig: slijmbekercel in darm of trachea
- Meercellig: meest voorkomend 99,9% vd klieren zijn meercellig
- Exocrien: klierafvoergang
- Endocrien: rechtstreeks aan bloed (volledige afsluiting)
Endocriene klieren
1e type: strengen met wijde capillairen
2e type: vesiculair (= rond holte, bv schildklier)
Voeding!!
- Diffusie dr lamina propria & basale membr
- Soms circulatie v vloeistof in intercellulaire ruimten
2
,Epitheel is niet doorbloed
Regeneratie en metaplasie
Regeneratie:
- Epitheel weinig statisch
- Cellen w vernieuwd (mitose) aan een tempo dat uiteenlopend is
o Bv darmepitheel: 1 tot 4 dagen turnover
o Bv huid: 2 tot 3 weken
- Heel sterk afh v metabolisme hoger metabolisme, hogere turnover nodig
- Afh v soort weefsel
Metaplasie:
- Overgang in ander soort epitheel
o Bv zware rokers: meerrijig trilhaarepitheel w aangetast & kapotgemaakt
en kan niet meer opnieuw gevormd w meerlagig plaveiselepitheel (=
long zonder borstels)
o Bv in darm ook
Celbiologie
Cellen die ionen transporteren: actief transport (nier)
- Transporteiwitten, pompen, … nodig
o Pompen = eiwit DUS eiwit kunnen aanmaken en energie nodig
o Eiwit aanmaken: DNA uit kern nodig, je maakt er mRNA v, mRNA gaat
nr ribosomen in RER, GA nodig! Heel energie-eisend dus ook
mitochondriën nodig in de cel om energie te produceren
- Volgende kenmerken:
o Diepe invaginaties vd celmembr
o Talrijke interdigitaties
o Vele langgerekte mitochondriën
o Sterke ATP-ase-activiteit
o Hoog zuurstofverbruik
Examenvraag: nier
- Bevat een glomerulus die afvalstoffen filtert
- Je moet water & ionen recupereren dit gebeurt dmv epitheelcellen
Cellen die dmv pinocytose transporteren:
- Transport macromoleculen (nrml niet dr celmembr)
- Cytopempsis: opname via pinocytose, afgave via exocytose (bv endotheel)
- Weinig celorganellen
- Cytoskelet met veel contractiele eiwitten nodig
Examenvraag: membr herstellen
- Fosfolipiden aanmaken
- Fosfolipide bestaat uit een vet (3 vetzuren + glycerol)
- 1 vetzuurstaart eraf knippen & er een fosfaatgroep op plaatsen
- Gebeurt in GER (daar ook vetmetabolisme), daar knip je de fosfaatgroep eraf
3
, - Fosforylering gebeurt in GA
- Energie-eisend proces dus ook mitochondriën vr nodig
Vormen v chemische boodschappers:
- Functie: boodschappers produceren vr reguleren activiteit andere cellen
- Neurocriene cellen: zenuwcel (afgave in synaptische spleet)
- Paracriene cellen: mastcel (afgave aan intercellulaire vloeistof)
- Endocriene cellen: testes (afgave aan bloed)
Examenvraag: dopamine
- W omgezet in serotonine
- Enzymes vr nodig (vr die enzymes eiwitsynthese nodig mr niet rechtstreeks vr
omzetting v dopamine nr serotonine)
- Apud-principe
- Energie vr nodig + mitochondriale invloeden
Eiwit-synthetiserende cellen:
- = glyco-proteïnecellen
- Produceren kleine hoeveelheden proteïnen
o Synthese dr vrije polysomen (skeletspier)
o Synthese aan membraangebonden polysomen
- Secretie:
o AZ uit bloed via actief transport
o AZ hechten aan vrij ribosoom (zie eiwitsynthese)
o Eiwitten nr GA
- Ophopen Golgi-cisternen, uitstulpingen (secreetvacuolen)
- Verplaatsing nr celapex
- Exocytose
Polypeptide-secernerende cellen:
- APUD (neurale lijst) = Amine Precursor Uptake and Decarboxylation
o Hoge activiteit AZ-decarboxylase
o Weinig basofiel cytoplasma
o Ophoping v kleine, ronde secreetgranulen
o Vrij weinig RER – zwak GA synthesesnelheid zeer laag
o Diffuus verspreid/gedeeltelijk tot celgroepen/kleine klierachtige
structuren
Glycoproteïne-producerende cellen:
- Typisch vb: slijmbekercel darmepitheel slijm zit aan de apicale zijde
o Grote secreetgranula
o Uitgebreid RER & GA koolhydratengedeelte in beide, sulfatering in
GA
Examenvraag: bespreek de vorming v slijm/mucus in de slijmbekercel (vnl op
niveau vd celorganellen)
- Wat is mucus? Combinatie v glycoproteïnen & glycolipiden
- Uitleggen hoe glycoproteïnen & glycolipiden gemaakt w
- Eiwitsynthese + GA & lipidensynthese + GA uitleggen
- Belangrijk bijproduct v vetmetabolisme: peroxides, zuurstofradicalen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller florencevanparys. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.
