Epitheel ook wel Epidermis → bedekt een groot gedeelte van je lichaam en organen om het
te beschermen tegen invloeden van buitenaf en het onderliggende weefsel
Epitheelweefsel bevat geen bloedvaten ze halen de voedingstoffen uit onderliggend weefsel
Epitheel wordt onderverdeeld in hun vorm en lagen dat wil zeggen de vorm van de individuele
cellen en het aantal lagen waar ze in liggen.
Het soort epitheelweefsel wordt benoemd aan de hand van het aantal lagen en de vorm van
de cellen. Epitheelweefsel regenereert erg snel door zich te vernieuwen bij schade
De lichaamsholten wordt bedekt door epitheelweefsel (mond, maag/darm kanaal, vagina) en
de mondholte door slijmvlies wat bestaat uit meerlagig plaveiselcelepitheel. Er worden twee
typen mondslijmvlies onderscheiden
1. Niet-gekeratiniseerde mucosa
2. Gekeratiniseerde mucosa
Meerlagig plaveiselcelepitheel
Tussen het meerlagige plaveiselcelepitheel en het onderliggende bindweefsel ligt de
basaalmembraan. Dit is een dunne acellulaire laag die bestaat uit type IV-collageen en laag-
en hoogmoleculaire glycoproteïnen. De cellen behoren tot het stratum basale → de eerste
cellaag van het meerlagig plaveiselcelepitheel deze zijn kolomvormig gerangschikt. Hier vindt
ook de celdeling plaats. Door de celdeling ontstaat een buitenwaarts gerichte druk naar de
bovenliggende epitheelcellen. Deze worden naar het oppervlakte gedrukt. In de lagen boven
het stratum basale rijpen de cellen verder uit; in deze cellagen vindt in het gezonde epitheel
geen celdeling meer plaats. In het stratum spinosum (boven basaalmembraan) worden de
cellen meervormig (polyhedraal) Het stratum spinosum (stekelcellige laag) heeft zichtbare
stekelige uiterlijk deze stekels vormen onderliggende verbindingen tussen de cellen. In het
stratum granulosum wat boven het spinosum ligt vlakken de cellen af en stapelen ze ganulae
en keratohyaline op in het cytoplasma. Deze opbouw van meerlagig plaveiselcelepitheel is
zowel voor de niet-gekeratineseerde al gekeratineseerde mucosa. De hele epitheellaag
bestaat uit cellen die in nauw contact met elkaar staan via desmosomen (cel-tot-cel
verkleving) en hemidesmosomen (zorgen voor verkleving tussen cellen en het basale
membraan). Het belangrijkste verschil in gekeratiniseerd en niet-gekeratiniseerd epitheel is
de verandering van de oppervlakkige cellen van de gekeratiniseerde mucosa in een non-vitale
laag van keratine → stratum corneum. Het stratum corneum bestaat uit eiwitfilamenten die
goed hechten aan de onderliggende epitheelcellen. In het stratum corneum verdwijnen de
celkernen en de organellen in het cytoplasma.
,Lyan Koers MZK2
Gekeratiniseerd (verhoornd) plaveiselcelepitheel
- Marginale gingiva
- Palatum durum
- Bovenzijde tong + papillen in papillen zit bindweefsel
Vindt dus plaats op plekken waar snel beschadiging kan
optreden = bescherming epitheel
Schematische weergave van de verschillende
oorzaken van niet-afstrijkbare witte afwijkingen.
Dit ontstaat door:
- Verdikking hoornlaag (hyperkeratose)
→ Opperlaag wordt dikker
- Verdikking stratum spinosum (acantose)
→ Toename aantal cellen
- Oedemateuze epitheelcellen (hypertrofie)
→ Cellen worden groter
Candiasis wordt veroorzaakt door een beslag op
het epitheel = dus een epithele verandering.
, Lyan Koers MZK2
Witte afwijkingen
Worden veroorzaakt door veranderingen in het epitheel zelf of door een witgeel beslag op
het epitheel. Epithele veranderingen kunnen d.m.v.: hyperkeratose, acantose en hypertrofie.
Een beslag kan bestaan uit: fibrineus exsudaat op ulceratie, oppervlakte debris,
schimmelkolonies.
Oorzaken van witte afwijkingen
- Reactieve afwijking
Trauma, of reactie op gewoonte (bijten), mechanische, chemische
- Lichen planus
Chronische ontstekingsachtige witte afwijking orale mucosa immunologisch
- Leukoplakie
Witte niet afschraapbare plaque → hoge kans op kanker bij erythroleukoplakie
- Niet-epitheliaal
Reactieve afwijkingen
Kunnen optreden door mechanische, chemische, thermische prikkels en door uv-straling.
Bekende oorzaken zijn:
- Scherpe randen restauraties, carieuze gebitselementen, frameprothesen, ruwe
prothesebasis
- Wang of lipbijten en/of andere slechte gewoontes
Er ontstaat een slijmvliesreactie tpv de prikkel dit gaat vaak gepaard met verdikking van de
mucosa en ontstekingsverschijnselen. Deze afwijkingen worden gekenmerkt door
hyperkeratose er is geen sprake van dysplasie. Bij het wegnemen van de prikkel verdwijnt de
grijze/witte slijmvliesreactie.
Soorten reactieve afwijkingen
Afwijking Waar Etiologie Behandeling Uiterlijke kenmerken
Linea alba / Buccale mucosa Bijten Scherpe randen
morsicatio Witte lijn of Klemmen wegnemen
onregelmatig Patiënt op
gewoonte wijzen
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LyanK. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.