Summary
Samenvatting Zorg & Welzijn (GW208K)
- Course
- Institution
Het is een document met alle uitwerkingen van de college's en werkgroepen van blok 8 kennis. Het document heeft 116 pagina's.
[Show more]
Seller
Follow
elinehaas
Reviews received
Content preview
COLLEGE 1.1Leerdoelen van de bijeenkomst
De student kan na afloop van deze bijeenkomst:
• reflecteren op belangrijke verschuivingen en spanningen in de beleidsdoelen t.a.v. zorg en welzijn, met speciale focus op jeugdzorg en
ggz
• het persoonlijke verhaal van de ervaringsdeskundige relateren aan de centrale perspectieven van dit blok: het beleids-, juridische,
organisatie/professional- en burgerperspectief
Verplichte literatuur (voor tentamen)
• Duyvendak, J.W. en E. Tonkens (2018) Inleiding: De beloften van nabijheid en de verhuiselijking van de zorg . In: F. Bredewold, J.W.
Duyvendak, T. Kampen, E. Tonkens en L. Verplanke. De verhuizing van de verzorgingsstaat: Hoe de overheid nabij komt. Amsterdam: Van
Gennep.
Introductie zorg en welzijn + gastspreker
Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving
De gemeenten werden verantwoordelijk voor de nieuwe jeugdwet, participatiewet en de maatschappelijke
ondersteuning. Deze verbouwing heeft grote gevolgen gehad voor bijvoorbeeld ouderen of jongeren in de GGZ. Ze
hadden bijvoorbeeld een kleiner budget.
Decentralisaties sociaal domein (2015)
jeugdwet, participatiewet en WMO. Die
willen een geïntegreerde aanpak. Je
hebt dan 1 regisseur en 1 plan. Dat is
fijner voor zo’n gezin.
5 beloftes decentralisatie
1) Integrale aanpak problemen: schuld,
werk, zorg, ondersteuning, wonen. Niet
meer denken in hokjes.
2) Preventief werken: problemen
voorkomen i.p.v. reageren op. Door
meer in te zetten op bijvoorbeeld
onderwijs.
3) Geen standaardoplossingen, maar
maatwerk: doen wat nodig voor die ene
persoon. Echt kijken naar de
persoonlijke situatie van iemand.
4) Actief burgerschap: zelfredzaamheid
en participatie. Zelfredzaam worden, of
mantelzorg verlenen.
5) Kostenbesparingen, er zijn budgetkortingen. Maar efficiëntie voordelen en preventie omarmen zorgen voor
besparingen.
,Doel blok 8
We analyseren de verschuiving van verzorgingsstaat
naar participatiesamenleving op verschillende niveaus:
Macro: beleid, wetgeving & toezicht in sociaal domein
(decentralisaties)
Meso: Zorg- en welzijnsorganisaties, gemeenten,
scholen, etc.
Micro: Nieuwe rollen & dilemma’s van professionals en
burgers
→ Hoe pakken de beloftes van de decentralisaties uit op
verschillende niveaus?
Speciale focus op Jeugdzorg en GGZ
- Nieuwe domeinen en doelgroepen voor gemeenten
- Gemeenten genoeg expertise in huis voor jongeren die jeugdzorg nodig hebben en mensen met ggz-
problematiek? Kunnen gemeenten de nieuwe doelgroepen genoeg ondersteunen? Hoe bieden zij goede
ondersteuning aan?
Jeugdzorg: totaal vastgelopen?
• Macro: gemeenten sinds 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van de jeugdwet met een budgetkorting. Maar
de rijksoverheid blijft systeemverantwoordelijk. Recentralisatie van bepaalde taken na het vernietigend rapport
van de IGJ.
• Meso: enorm versnipperd landschap van verschillende zorgaanbieders. Samenwerking is lastig, er is niet genoeg
integrale ondersteuning in de praktijk.
• Micro: groot tekort aan gekwalificeerd personeel. Jeugdigen die gespecialiseerde zorg nodig hebben, moeten
langste wachten.
GGZ: toename verwarde personen een hype of niet?
• Macro: gemeenten sinds decentralisaties verantwoordelijk voor omgang verwarde personen, maar wetgeving en
financiering GGZ is zeer gefragmenteerd. Soms gemeenten en soms zorgverzekeraars in de lead.
• Meso: zorgaanbieders vaak boven gemeentelijk georganiseerd. Maakt het lastig sturen voor gemeenten. Maar
ook veel administratielast voor aanbieders die met meerdere gemeenten te maken hebben!
• Micro: verschillende type professionals met eigen werkwijze (taal en administratiesystemen bijvoorbeeld): politie,
psychiater, sociaal werker. En de verwarde person zelf? Die vindt het label stigmatiserend.
De 5 beloftes decentralisaties: al waargemaakt?
1) Integrale aanpak problemen: schuld, werk, zorg, ondersteuning, wonen
2) Preventief werken: problemen voorkomen i.p.v. reageren op
3) Geen standaardoplossingen, maar maatwerk: doen wat nodig voor die ene persoon
4) Actief burgerschap: zelfredzaamheid en participatie
5) Kostenbesparingen
Rapporten, onderzoeken, kritische reflecties
Er is enorm veel materiaal, zoals rapporten, over hoe er gefunctioneerd wordt. Dit is handig voor het
integratieproject.
Algemeen beeld (wat komt er nou uit die rapporten)?
‘Een verhuizing en een verbouwing waar nog geen gedetailleerde bouwtekeningen voor waren gemaakt, met minder
budget (...). Vijf jaar lokaal sociaal domein. Veel gedaan, te weinig bereikt’ (Piet-Hein Peeters & Jasper Loots, auteurs).
‘De operatie is met militaire voortvarendheid uitgevoerd. Achteraf gezien wellicht te voortvarend. Want uit onderzoek
weten we: verandering kost tijd en aanvankelijk juist meer geld.’ (Kim Putters, SCP)
‘Belofte decentralisatie over verbouwing verzorgingsstaat ten dele geslaagd’ (Volkskrant, 30 december 2019)
1 INTEGRALE AANPAK OF HOKJES DENKEN & FRAGMENTATIE
, Integraal werken in wijkdienst. Dit kan je bijvoorbeeld
vergelijken met rapporten van de lokale rekenkamer of de
ombudsman om een reality check te doen. Pakken zulke
modellen ook echt goed uit in de praktijk? Het model kan er
mooi uitzien maar werkt het ook wel?
Rotterdam is bijvoorbeeld nog niet klaar om integraal te
werken door bijvoorbeeld protocollen die nog niet goed
werken.
2 MAATWERK OF WILLEKEUR? (RECHTSONGELIJKHEID?)
Keukentafelgesprek is geen gezellig onderonsje
“Gemeenten komen zelf kijken welke zorguitgaven echt nodig
zijn. Toch resulteert ook dit systeem in rechtsongelijkheid”
(Volkskrant)
Aan de keukentafel oplossingen zoeken. Krijg je zorg of moet je
familie inschakelen? Maar worden verschillen tussen burgers
nou dan niet te groot? Wat is nog rechtvaardig? Doe je wel wat
nodig is voor die ene persoon?
3 PREVENTIEF WERKEN OF WACHTLIJSTEN?
“Rotterdammers die kampen met problemen zoals schulden, huiselijk geweld en moeilijk opvoedbare kinderen,
krijgen pas hulp als die hopeloos zijn opgelopen” (Rotterdamse Rekenkamer, Rapport ‘Het komt niet in de buurt’.)
Er waren budgetkortingen en de vraag naar jeugdzorg is toegenomen, dus gemeenten krijgen wachtlijsten. Zorg
komt dus te laat, dit komt niet overeen met preventief werken. Dat was een van de beloftes. Mensen worden pas
geholpen als het echt uit de hand loopt.
4 ZELFREDZAME BURGERS OF OVERBELAST?
Het is een belangrijk ideaal wat veel gemeentes hebben verwerkt in bedrijfsnota. Maar het is heel moeilijk om
zelfredzaamheid te realiseren. De overgrote meerderheid van de keukentafelgesprekken zorgt niet voor meer
zelfredzaamheid omdat de meeste mantelzorgers al belast zijn of omdat de mensen die die gesprek voeren het een
lastig onderwerp vinden om aan te kaarten.
5 KOSTENBESPARINGEN OF TOENEMENDE TEKORTEN?
We zien dat gemeenten tekorten hebben in het sociale domein. Gezien de tekorten in jeugdzorg moeten ze
misschien wel een bibliotheek sluiten.
Decentralisatie is geen paradigmaverandering (LIT TG)
De decentralisatie heeft dus nog niet geleid tot een hele andere manier van denken en doen. men is er dus wel mee
aan de slag gegaan. Maar ze zijn er nog niet in geslaagd. Die paradigmaverandering heeft veel tijd nodig. In het
volgende college gaan we dieper in wat een paradigmaverandering is.
Mecro/meso/miso → paradigmaverandering
Voor een paradigmaverandering heb je elk niveau nodig.
, 1.2 TUTORGROEP
Leerdoelen van de bijeenkomst
De student kan na afloop van deze bijeenkomst:
• de centrale begrippen en bevindingen uit de literatuur uitleggen en met elkaar verbinden
Verplichte literatuur (voor tentamen)
• Daigneault, P-M. (2014). Three paradigms of social assistance, Sage
Open: https://www.researchgate.net/publication/285814633_Three_Paradigms_of_Social_Assistance (Links to an external site.)
• Peeters, R. (2013). Responsibilisation on government's terms: new welfare and the governance of responsibility and solidarity. Social
Policy and Society, 12(4), 583-595. (Links to an external site.)
• Verhoeven, I., & Tonkens, E. (2013). Talking active citizenship: framing welfare state reform in England and the Netherlands. Social
Policy and Society, 12(3), 415-426. (Links to an external site.)
Roep om actief burgerschap (presentaties groepjes over literatuur)
Daigneault
'Ideeën', die worden gedefinieerd als de normatieve en cognitieve overtuigingen van actoren, zijn fundamenteel voor
een volledig begrip van de verzorgingsstaat en, in het bijzonder, van sociale bijstand. In de meeste typologieën van
socialezekerheidsstelsels worden beleidsideeën echter verwaarloosd. Dit artikel is gebaseerd op een selectieve
literatuurstudie en stelt een korte maar systematische analyse voor van beleidsparadigma's op het gebied van sociale
bijstand. Er worden drie ideale typen geanalyseerd die de ideationele dimensie van sociale bijstand benadrukken,
namelijk de rechten, arbeidsvoorwaarden en activeringsparadigma's. De waarde van de typologie ligt in het nut ervan
om de ideationele oriëntatie van sociale bijstandsregimes te karakteriseren. De typologie vormt met name een
maatstaf voor het meten van de ideeën van beleidsactoren met betrekking tot sociale bijstand en kan de uitvoering
van casestudy's, vergelijkend onderzoek en causale analyses over deze beleidssector vergemakkelijken.
Aan de ene kant zijn 'beleidsparadigma's normatieve en cognitieve ideeën, intersubjectief in handen van
beleidsactoren'. Anderzijds heeft het concept vier fundamentele dimensies, waarlangs ideeën voor sociale bijstand
worden georganiseerd:
4 FUNDAMENTELE DIMENSIES WAARLANGS IDEEËN VOOR SOCIALE BIJSTAND WORDEN GEORGANISEERD
Waarden, aannames en Begrijpen van het Ideeën over welk beleid Ideeën over passend
principes over de aard van probleem dat publieke eindigt en doelstellingen beleid "betekent" om die
de realiteit, sociale interventie vereist; moeten worden doelen te bereiken (d.w.z.
rechtvaardigheid en de nagestreefd; implementatieprincipes,
passende rol van de staat; type instrumenten en hun
instellingen).
Een paradigmashift is als je een verandering hebt in de doelen die je wilt bereiken en de instrumenten die je in wilt
zetten. Toen er gedecentraliseerd werd werden er 5 beloftes gedaan, maar heb je dus die decentralisatie wel
helemaal gehaald. We zijn van een verzorgingsstaat naar een actieve burgerstaat gegaan.
THEORETISCHE & EMPIRISCHE CONCEPTEN DAIGNEAULT (3 ideale typen)
BELEIDSPARADIGMA Een raamwerk van ideeën en normen dat niet alleen de beleidsdoelen specificeert en het
soort instrumenten dat kan worden gebruikt om ze te bereiken, maar ook de aard zelf van
de problemen die ze moeten aanpakken.
THE ENTITLEMENT - Sociaaldemocratisch denken
PARADIGM - Sociale bijstand = recht van iedereen
(RECHTSPARADIGMA) - Sociaal recht → sociale inclusie van burgers
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elinehaas. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now