De Geo - Wonen in Nederland bovenbouw havo en vwo Studieboek vwo
Samenvatting wonen in Nederland. (De Geo 5e editie)
Hoofdstuk 2: Grote rivieren in de lage landen.
2.1: Brede rivieren door oneindig laagland.
2.2: Op klompen in het water.
2.3: Ruimte voor de rivier.
2.4: Omgangsregeling met water.
Paragraaf 1: Brede rivieren door oneindig laagland
Laagland rivieren
► Rijn, Maas, Overijsselse Vecht en Eems stromen vanuit buurlanden binnen. De Gelderse
IJssel is een zijtak van de Rijn.
Eems en Westerschelde vormen beiden een estuarium. Een estuarium is een verbrede
riviermonding, waar zoet rivierwater en zout zeewater vermengd worden en zodoende brak
water ontstaat. Eb en vloed zijn nog van sterke invloed.
Eems: trechtermonding van de Duitse Ems. Klein deel van Noordoost-Nederland maakt
deel uit van het stroomgebied van de Ems.
Westerschelde: trechtermonding van Schelde. Scheldedelta
( Zeeuwse eilanden) is stroomgebied van de Schelde.
Een stroomgebied: het gebied waar het stroomstelsel doorheen
stroomt.
Een stroomstelsel: de hoofdstroom met zijrivieren en zijtakken.
Trechtermonding: Riviermonding die de vorm heeft van een
trechter als gevolg van de erosieve werking van
binnendringende vloed- en terugstromende ebstromen.
Riviermonding: Plaats waar een rivier uitmondt in een zee of
meer. Bekende vormen van riviermondingen zijn de delta,
de trechtermonding en het estuarium.
,De rijn: de slagader van West-Europa
► De Vorderrhein en de Hinterrhein ontspringen in de Zwitserse Alpen en gaan
stroomafwaarts samen verder als de Rijn. De twee bergrivieren worden gevoed door het
smeltwater van tientallen hooggelegen gletsjers, en door neerslag (figuur 2.1). De Rijn is dus
een gemengde rivier die – voor hij uitmondt in de Noordzee – zes landen aandoet, de
zogenoemde Rijnoeverstaten.
► Een waterscheiding is de grens tussen twee stroomgebieden.
De Rijn is een van de langste rivieren van Europa, 1.320 km, en een belangrijke waterweg
voor scheepvaartverkeer.
Waterscheiding: daar waar een verschil is in waar het water naartoe stroomt.
, Het lengteprofiel van de Rijn
► Lengteprofiel bestaat uit bovenloop (tot Bingen), middenloop, benedenloop (Vanaf keulen)
Bovenloop: veel verwering, daardoor erosie en bijna geen sedimentatie
Middenloop: veel erosie, minder verwering en steeds meer sedimentatie. Erosie en
sedimentatie in balans
Benedenloop: bijna geen verwering, weinig erosie en veel sedimentatie
● De bovenloop bevat doorlatende kalk- en zandsteenlagen. Het verval in de bovenloop is
groot stroomsnelheid is hoog erosie is groter dan meer stroomafwaarts.
De Bovenrijn stroomt tussen Zwarte Woud en Vogezen door een slenk met aan
weerskanten harde, granietachtige gesteenten.
De middenloop ligt tussen Bingen en Keulen met ondoorlatende leisteenafzettingen en
basaltrotsen (Lorelei).
De harde basaltrotsen in de ondiepe rivierbending vormen een obstakel voor de
waterafvoer en de scheepvaart.
In de benedenloop (Niederrhein) is het verhang gering stroomsnelheid steeds lager
sedimentatie neemt toe. Vanaf de Nederlandse grens zoekt de rivier door de rijndelta zijn
weg naar zee
De Rijntakken zijn bedijkt, met achter de dijken laag liggende polders.
Verval: het hoogteverschil tussen twee plaatsen langs
een rivier.
Waterafvoer: de manier waarop overtollig water uit
een gebied stroomt of wordt verwijderd
Verhang: het hoogteverschil tussen twee plaatsen
langs een rivier, uitgedrukt in m/Km (in de
benedenloop in cm/km). Oftewel het verval per
kilometer.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jasmijnfrissen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
