Volledige samenvatting van het vak Inleiding in de Archeologie van jaar 1 kwartiel 1. Ik heb hierin mijn aantekeningen van de lessen gebruikt.
Succes met het leren voor je tentamen!
Inleiding in de Archeologie
Samenvatting
Les 1
Wat is archeologie?
Definitie: oudheidkunde. Bestuderen en reconstrueren van het verleden a.d.h.v. sporen en
vondsten die zijn nagelaten.
In situ = op de plek
Ex situ = opgraven
Kernbegrippen uit de archeologie:
- Woonstalhuizen = combinatie Woonhuis & stal = mens/dier onder één dak. Indeling:
Eenschepig/tweeschepig (eenbeukig/tweebeukig). Vaak lastig mens en diergedeelte
te onderscheiden.
Eenbeukig, zonder middenstijlen.
- Archeologisch Erf: Hoofdgebouw met bijgebouwen.
- Nederzetting: Een erf of groep erven. Zit geen minimumaantal huizen aan.
- Microregio: waar wonen de mensen, waar zijn de begraven, waar zijn de wegen etc.
Onderlinge samenhang is van belang voor reconstructie.
- Vindplaats of site: plek waar je de grond ingaat en iets vindt. Letterlijk betekent site
een ‘plek’. Kan ook een schip zijn etc.
- Object: voorwerp, artefact of vondst.
Indeling: organisch – anorganisch
Plantaardig/dierlijk – kunstmatig
Geheel aan overblijfselen noemen we materiële cultuur.
Met organisch ga je anders om dan met anorganische vondsten. Organisch: hout,
bot, textiel. Anorganisch is hard gebakken of kan niet stuk. Potjes, glas etc.
Wie zijn de actoren?
- Overheden
- Universiteiten
- Bedrijfsleven
- Overige instanties
Overheden:
RCE Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. ROB Rijksdienst voor het Oudheidkundig
Bodemonderzoek. RACM Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en
Monumenten. Samen met: RDMZ Rijksdienst voor de Monumenten Zorg.
Taak: politiek, beleid, regelgeving, handhaving. GEEN uitvoering veldwerk, soms
advies, soms onderzoek. Gaven vroeger een opgravingsvergunning af namens de
minister. Alle dingen op de achtergrond die wettelijk van belang zijn om een taak uit
te voeren. Baas over archeologische monumenten.
Provincies: beleidsmakers, depothouders en nb. Regioarcheologen.
Taak: idem als Rijk, maar dan op provinciaal niveau. Depothouder (!): eigenaar en
beheerder van de data bij archeologisch onderzoek.
1
, Gemeenten.
Taak: decentralisatie: uitvoerder!!! Wet en beleid; AMZ op gemeentelijk niveau.
Meestal bevoegd gezag = wetshandhaver.
Grote gemeenten hebben eigen archeologische dienst. Gaan dus minder de markt
op, tenzij groot project.
Middelgrote/kleine gemeenten: één poppetje die alles regelt, soms geen
archeologisch verstand. Huren vaak adviesbureau in.
Universiteiten: Universiteit Leiden (bedrijf Archol), Rijksuniversiteit Groningen (ooit
bedrijf ARC = failliet), Katholieke Universiteit Nijmegen (bedrijf Auxilia = failliet).
Vrije Universiteit Amsterdam, Universiteit van Amsterdam. Nu: samen in ACASA
(amsterdam centre for anient studies and archaeology.)
Saxion: enige HBO-instelling(!) Aparte positie werkveld, veel praktijkgericht.
Aansluiting BA-MA mogelijk via doorstroom-minor of Master Applied (Leiden).
Les 2
1992: Europese cultuurministers tekenden op Malta het Verdrag van Valletta
BEHOUD: Bescherming van het archeologische erfgoed (behoud in situ)
INPASSING: in ruimtelijke ordening (behoud in situ)
VOORLICHTING: verantwoording publiek/maatschappij
FINANCIEN: De ‘verstoorder’ betaalt
Hoe werkt dat dan in de praktijk?
- Ruimtelijke plannen? Vergunning nodig? Gemeente geeft die af.
- Volgens beleid: ook archeologievergunning nodig... dat betekent: onderzoeken of er
iets archeologisch waardevol zou kunnen zitten.
- AMZ-cyclus in werking
- Na elke stap een afweging: gaat het onderzoek door of niet
(Selectiebesluit) en dan eventueel maatregelen nemen.
- DOEL: Niet onnodig op kosten jagen!
- DOEL: Maar ook …geen waardevolle archeologie verloren laten gaan!
Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden (IKAW)
= kans op het aantreffen van archeologische resten
= combinatie kennis van landschap, bodem en menselijk handelen en activiteiten
Archeologische Monumentenkaart (AMK) overzicht van belangrijke terreinen in Nederland
met vastgestelde waarden!
En verder...
• ARCHIS !!!
• Literatuur over “de plek” (of vergelijkbare plekken)
• archeologieinnederland.nl/bronnen-en-kaarten,
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sarahnikki. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.39. You're not tied to anything after your purchase.
