Hoofdstuk 2 : Algemene farmacologie
1. Inleiding
1.1. Studieonderwerp van farmacologie
− De farmacologie = De verandering na het toedienen van een farmacon aan een
levend organisme.
− Wat doet het lichaam met het farmacon? (farmacokinetiek)
• Absorptie (opname in het bloed)
• Verdeling over weefsels en organen
• Metabolisatie (afbraak, vooral in lever)
• Excretie (uitscheiding, vooral via nieren gal)
− Wat doet het farmacon met het lichaam? (farmacodynamiek)
• Zijn er aangrijpingspunten (receptoren) voor het farmacon in het lichaam?
• Welke biochemische reacties volgen op de interactie farmacon-receptor en
welke effecten stel je dan vast bij het organisme.
1.2. Terminologie
− Farmacon = Actieve stof
− Geneesmiddel = Farmaceutische toediening die het farmacon bevat.
− Farmaceutische of galenische toedieningsvorm = Bevat actieve stof + hulpstoffen.
1.3. Farmacotherapie
− Farmacotherapie is de behandeling van patiënten met
farmaca.
− Streven naar normalisering van verstoorde functie(s) van
cellen d.m.v. inwerking van farmaca op deze functies.
Causale therapie
− Farmacon neemt de werkelijke oorzaak van de ziekte weg.
− Voorbeeld : Antibiotica
Symptomatische therapie
− Bestrijden van de symptomen van de ziekte
− Voorbeeld : Pijnstiller
Substitutietherapie
− Toedienen van farmaca om bestaande deficiënties te compenseren.
− Voorbeeld : Insuline, supplementen,…
Preventieve therapie
− Gebruik van farmaca om de normale celfunctie te verstoren.
− Voorbeeld : Vaccin, anticonceptie, ..
1
,Hoofdstuk 2 : Algemene farmacologie
1.4. Ontwikkeling van een nieuw geneesmiddel
Aanmaak van nieuwe moleculen
− Dit kan onder meer gebeuren via chemische synthese, door zuivering van
natuurlijke stoffen en via biotechnologische weg.
− Vooruitstrevende technologieën :
• Hoge doervoerscreening
• Moleculaire modelling
• Humane receptorcultuur
• Bio-informatica
Screening
− Screening van biologisch werkzaamheid van stoffen die na het eerste stadium
overblijven namelijk,
• Synthetische moleculen
• Mengsels van moleculen
• Biologische extracten
• Biotechnologische producten
− Deze screening bestaat uit computerstimulaties en/of in vivo en in vitro
onderzoeken.
Farmacologische studies
− Farmacodynamiek : Wat doe het farmacon met het lichaam?
− Farmacokinetiek : Wat doet het lichaam met het farmacon?
• Hoeveel van het farmacon wordt opgenomen in het bloed?
• Hoeveel van het farmacon bereikt …
o Het doelorgaan?
o Andere organen of weefsels?
• Hoe wordt het farmacon door het lichaam omgezet (afgebroken)?
• Hoe verlaat het farmacon het lichaam?
Toxicologische studies
− Men onderscheidt acute toxiciteitsstudies (unieke dosis) en subacute
toxiciteitsstudies (gedurende weken of maanden herhaalde dosis).
− Is het farmacon veilig genoeg om door de mens gebruikt te worden.
− Ongewenste neveneffecten?
• Vanaf welke dosis?
2
, Hoofdstuk 2 : Algemene farmacologie
• Ernst effecten?
• Op korte/lange termijn?
Farmacokinetische studies
− Evaluatie van absorptie, distributie, metabolisme en eliminatie van het kandidaat-
geneesmiddel.
Technische ontwikkeling
− Methode voor bereiden worden aangepast aan grootschalige productie van het
geneesmiddel.
− Aangepaste galenische samenstelling ontwikkeld afhankelijk van :
• Patiëntvriendelijkheid
• Stabiliteit farmacon
• Biobeschikbaarheid
Klinische proeven
Fase I
− Doel : Veiligheid van het product nagaan en onderzoeken in welke dosis het
geneesmiddel best wordt toegediend.
− Gezonde vrijwilligers (10-100 personen)
Fase II
− Doel : De doeltreffendheid van het kandidaat-geneesmiddel na gaan, onvoldoende
werkzame producten uitsluiten en bepalen van de optimale dosis.
− Aantal geselecteerde patiënten (100-400 personen)
− Dubbelblinde, gerandomiseerde, placebogecontroleerde proeven.
• Niemand weet wat patiënt krijgt.
Fase III
− Doel : Vergelijking therapeutische doeltreffendheid en toxiciteit van GM met die
van de standaardbehandeling die als referentie dient.
− Groot aantal patiënten (1000-tal personen)
Geneesmiddelenbewaking (=farmacovigilantie)
− Opvolging van het geneesmiddel nadat het op de markt is gebracht (vnl.
onderzoek naar ongewenste effecten).
Belang van geneesmiddelenbewaking
− Impact van bijwerkingen
• Menselijke en economische kost
− Bijwerkingen opsporen via klinisch onderzoek
• Too few”: beperkt aantal testpersonen (gemiddeld 1.500)
• “Too simple & Too median-aged”: geselecteerde testpopulatie:
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stienm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.