Romeins Recht:
________________________________________________________________________________________________
Romeins Procesrecht:
- Executoriale titel: titel tot ten uitvoerlegging, medewerking overheid
3 Procesvormen:
- Leges actio-proces: juiste woorden gebruiken. Al had je gelijk, als je de verkeerde woorden gebruikte
verloor je.
- Cognitio extraordinara: kon naar rechters toe, die uit naam van de keizers spraken. Kennen we nog
steeds.
- Proces formulam: schriftelijk proces. 2 fasen:
> In iure (praetor): juridische fase, praetor bepaalde welke zaken hij naar de rechter zou sturen.
> In iudicia: feitelijk. Privé-persoon die oordeelde over de feiten.
Hoe begon het proces?
- In iure bij de praetor; dagvaarding
- Praetor had machtsmiddelen waardoor beide partijen meewerkte:
> Indefenus: als medewerking werd geweigerd kon de preator hem indefendus verklaren:
Persoonlijkheid werd geëxecuteerd -> slaaf (later: vermogen).
Persoonlijke actie, tegen een persoon:
> Dreiging: twee opties: verdedigen en je raakt €100 kwijt, niet verdedigen en €1000 kwijt.
Zakelijke actie:
> Als iemand zich niet verdedigde, raakte hij de zaak gewoon kwijt
Omnia iudicia pecuniaria sunto: alle vonnissen worden in geldbedragen uitgedrukt.
- Rechter mag dus alleen veroordelen tot betaling van geldbedrag, hij mag het bezit niet vorderen.
- Restitutieclausule: als gedaagde de zaak niet terug wilde geven, dan ging de rechter een
waardeschatting maken van de zaak. Deze schatting was veel hoger dan de echte waarde -> indirect
middel, dwangsom.
Procesovereenkomst:
- De door de partijen in gebrachte rechtsbetrekking ging teniet.
- Hiervoor in de plaats kwam een voorwaardelijke rechtsbetrekking.
- Het vervangen van de oude rechtsbetrekking door een voorwaardelijke nieuwe rechtsbetrekking wordt
ook wel gedwongen schuldvernieuwing genoemd.
> Als er een veroordeling heeft plaatsgevonden, is er ook al een procesovereenkomst tot stand
gekomen, waardoor schuldvernieuwing heeft plaatsgevonden. Hierdoor is de oude vordering teniet
gegaan.
- Rechtsgevolgen teniet gaan rechtsbetrekking: nieuwe rechtsbetrekking overerfelijk. Erfgenaam
aansprakelijk voor de OD vanaf het moment dat de procesovk tot stand was gekomen.
________________________________________________________________________________________________
Personen- en familierecht
Slaven:
- Executie vonnis: als je een schuld had en deze niet kon betalen, dan had de schuldeiser het recht de
schuldenaar te verkopen en hem zo slaaf te maken.
- Slaven waren eigendom van een persoon, met vermogen
- Je kon bij leven of testament je slaaf vrijlaten
- Slaven hadden handgeld, het was niet hun eigen geld maar hij had toestemming daarmee te handelen.
Hij kon hier zaken van kopen dat door de eigenaar niet kan worden teruggevorderd.
- Eigenlijk sprak je de eigenaar van de slaaf aan, want slaaf heeft geen eigen vermogen
BV: slaaf pleegt OD:
> eigenaar beperkt aanspreken, die kreeg keus: schade betalen of eigendom slaaf afstaan.
> slaaf heeft wel schuld maar geen aansprakelijkheid -> natuurlijke verbintenis
> na vrijlating kon je hem wel aanspreken
Familia:
- Alleen pater familia had eigen vermogen
- Sui iuris: eigen recht; iemand die een zelfstandige positie inneemt binnen de familie: pater familias
- Alieni iuris: juridisch niet zelfstandig; geen eigen vermogen: iedereen die daaronder zat
, - Gevolg: alles wat zij verworven wordt eigendom van de pater familias
In de vaderlijke macht komen:
Adoptie:
- Kind dat wel een pater familias had, maar over ging van de ene naar een andere familie
- Handig voor opvolging: keizer heeft alleen dochters; adopteert een zoon
Adrogatie:
- Klein kind was zelf pater familias, sui iuris. Maar nog niet bekwaam om vermogen te beheren
- Kind werd in andere familie gezet
- Sui -> alieni
- Gevolg: er verdwijnt een familie + vermogen gaat over
- Opvolging onder algemene titel
Uit de vaderlijke macht halen:
Emancipatio:
- Alieni iuris -> sui iuris
- Als zoon 3x in de slavernij werd verkocht door zijn vader, werd hij bevrijd van de vaderlijke macht
- Gevolg: zoon werd zelf sui iuris
- Dochter 1x verkopen op grond van interpretatie.
Huwelijk:
- Schenkingen tussen echtgenoten zijn nietig
Handelingsonbekwaamheid:
- Sui iuris!
- Gevolg: nietig, tenzij: minderjarigheid, dan vernietigbaar
Minderjarigheid:
<7 nietig tutor
<12/14 vernietigbaar tutor
Meisjes > 12 vernietigbaar als curator tot 25
Jongens > 14 benadeling
> 25 handelingsbekwaam
- Wel nog steeds aansprakelijk (?)
________________________________________________________________________________________________
Verbintenissenrecht
- Minimum voorwaarde ontstaan verbintenis: voldoende duidelijke overeenkomst, betaalbaarheid.
- Derden kon je niet binden
Alternatieve verbintenis:
- Verbintenis waarbij er een alternatief is voor de crediteur dan wel de debiteur die kan kiezen tussen twee
prestaties.
BV: een paard of een koe.
- Normaliter ligt de keus bij de crediteur
- Door keuze kenbaar te maken (paard of koe), wordt de alternatieve verbintenis een enkelvoudige
verbintenis
Stipulatio:
- Plechtige, formele en mondelinge belofte
- Hiermee kon je procederen
- ‘Belooft u mij dat paard te geven’ = stipulatie
- ‘Belooft u mij dat paard te verkopen’ = koopovereenkomst, geen stipulatio
Problemen bij de stipulatio:
1. Overmacht bij stipulatio
- Enkelvoudige verbintenis: (keuze dus al gemaakt)
> X moest paard geven, maar mogelijkheid wordt hem ontnomen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jittekoster. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.