Deel 1: de verzekeringwereld
1. Historiek
- Verzekeren is ontstaan uit de omstandigheden en noden die van de oudheid tot op
heden de menselijke verbeelding hebben getart en uitgedaagd
o De mens houdt niet van onzekerheden
1.1. Voor christus
- Holbewoners: eerste kleine gemeesnchappen
o Mannen: jacht
o Vrouwen: kinderen + landbouw
rollenpatronen
- Oogst – jacht – voorspoed – noodlot: zoenoffers aan de goden (=eerste
‘verzekeringspremies’) afhoping van de gemoedsrust
o Zoenoffers: om ervoor te zorgen dat jagers terug naar huis kwamen
- Eerste verzekeringssystemen in Egypte en Babylonië
- Egyptenaren geloofden in leven na de dood => eerste begrafenisverenigingen
(gemeenschappelijke kassen) – 2500 v. Chr.
o De eerste levensverzekering: gewone bevolking doet een regelmatige bijdrage
en bij het overlijden kreeg men hier een deel van
- Hammoerabi (stichter van Babylonië) – 1730 v. Chr. – eerste verzekeringswetgever
o 282 artikelen (bv. karavaantochten (=tochten door de woestijn): indien 1
iemand bestolen – solidariteit van de hele groep)
- Grieken en Romeinen (200 v. Chr.): begrafenisfondsen voor minder gefortuneerde
burgers – testamenten – levenslange onderhoudsgelden (sterftetafels van Ulpianus)
o “Hoe lang leeft een mens?” sterftetafels
o Verzekeren is riscico’s inschatten
- Grieken en Romeinen “lenen op bodemerij” (bestaat nog steeds ! Art. 1964 B.W.):
geldschieter betaalt aan een reder een aanzienlijke som geld om het schip reisklaar
te maken; bij behouden terugkeer wordt een aanzienlijke rente betaald bovenop het
uitgekeerde kapitaal.
1.2. Na christus
- ME: eerste gilden: vereniging tegen gevaar van volksverhuizingen en terreurbenden
- 12de eeuw: lijfrentemodel – Venetië: Montes profani: steden inden kapitaal in ruil
voor levenslange rente
- 13de eeuw: verschillende vormen van leningen (woekkerrente) – Paus Gregorius IX
1234: verbod voor christenen om tegen intresten geld te lenen
- 15de eeuw: ontstaan moderne verzekeringscontracten
o Pandjeshuizen (berg van barmhartigheid)
o Uitzetverzekeringen m.o.o. huwelijk
Veel ziekenhuizen, rusthuizen, scholen zijn in de handen van kerkelijke
ordes dit dankzij uitzeverzekeringen
Betalingen van bruidschat aan familie jongen
, Klooster was vaak de enige veilige haven voor de dochter
waardoor de nonnen het bijeengespaarde bedrag niet moesten
uitbetalen
- Eerste levensverzekeringen:
o Eerder een gokspel (op matrozen, bekende personen zoals de paus, de
koning, ...)
o 1774: Engelse wet: reglementering: dit zei dat men niet meer een
levensverzekering kon afsluiten voor een ander
o Levensverzekeringen: Lorenzo Tonti tontinebedingen enkel nog
levensverzekeringen op zijn eigen hoofd
- Eerste schadeverzekeringen:
o Lombardische zeeverzekering
o 1666: grote brand van Londen => ontstaan van premieverzekeringen én niet
alleen handelaars maar ook particulieren gaan zich verzekeren
- 17de eeuw: Lloyds of Londen
o (Edward Lloyd) – ‘brokers’ <-> ‘underwriting members’
typisch Brits: verzameling van aristocratische families die met hun
eigen vermogen instaan voor de verzekering van bepaalde risico’s =
Lloyds
- 19de eeuw: industriële vooruitgang => ontstaan van ongevallenverzekeringen (vnl.
arbeidsongevallenverzekering)
- 20ste eeuw: auto => aansprakelijkheidsverzekeringen
- Steeds nieuwe risico’s:
o Luchtvaart (vroeger en nu)
o Kernenergie
o Milieurisico’s
1.3. Toekomst
- 9/11: grootste verzekerde catastrofe ooit
o Levensverzekeringen
o Arbeidsongevallenverzekeringen
- Polis: terrorismedekkingen
- Besluit: verzekeringsrecht steeds in beweging!
o Problemen met laster via internet
o Drones: inbreuken op privacy/ AH door drones te besturen vaak uitgesloen
in BA privéleven
2. Verzekering: techniek en recht
- De verzekeringstechniek
= een verzekeringsmaatschappij moet via een wetenschappelijk onderbouwd
systeem een bepaalde premie toekennen aan een bepaald risico
o Algemeen
o Verzekering als techniek
- Het verband tussen verzekeringstechniek en verzekeringsrecht
2.1. De verzekeringstechniek
A. Algemeen
- Verschillende beschermingswijzen
o Preventieve maatregelen bv. defensief rijden in het verkeer
, o Sparen
o Kostenspreiding over verschillende personen: solidariteit
- Probleem: die beschermingswijzen bieden onvoldoende bescherming
o Preventie: soms ondoelmatig, soms onmogelijk, vaak ondoeltreffend
o Sparen: schade te groot, schade komt vroeger dan gedacht
o Solidariteit: (vrijwillig of verplicht): heeft slechts betrekking op bepaalde
risico’s
- Oplossing: DE VERZEKERING
- Verzekeren is een techniek die berust op een interpersonele (=verspreiding in
ruimte) en intertemporele (= verspreiding per tijdstip) spreiding van één of meer
risico’s tussen de dragers van een gelijksoortig risico
- Op basis van een vooraf betaalde premie verbindt de verzekeraar er zicht toe later –
gedurende een bepaalde periode – een prestatie te leveren in zoverre er zich een
welbepaalde (verzekerde) gebeurtenis voordoet.
Maw de verzekeraar is enkel zeker van de vooraf betaalde premie; of hij bepaalde
prestaties zal moeten leveren is onzeker
- Bepaalde verzekeringstechnieken zijn dus noodzakelijk je betaalt voor zaken
waarvan je hoopt dat ze nooit gebeuren
B. De verzekering als techniek
- Groepering van gevallen:
o Personen blootgesteld aan zelfde risico groeperen
Autorisico’s bij autorisico’s en brandrisico’s bij brandrisico’s
o Open en bewust: onderlinge verzekering: veranderlijke bijdragen
o Verdoken en minder bewust: premieverzekering: vaste premie
- Statistiek:
o Ex ante naar behoren inschatten hoe groot schadegevallen zullen zijn (in
omvang en aantal)
o In functie daarvan: premie berekenen
o “Inversie van de productiecyclus”: normaal worden kosten gemaakt voor de
consumptie; bij verzekeren net omgekeerd: eerst consumptie; pas daarna
eventuele kost gekend
Eerst premies innen, nadien zal pas blijken of ze voldoende geïnd
hebben
o Rol van sterftetabellen
- Vereiste van voldoende spreiding van het risico:
o Risico mag – om verzekerbaar te zijn – zich slechts bij klein aantal leden van
de verzekerde groep voordoen
o Het is niet de bedoeling dat elke verzekerde ook een ongeval heeft
- Vereiste frequentie:
o Er moeten voldoende schadegevallen zijn op die manier kan de
verzekeraar binnen een redelijke termijn een statistiek opmaken
Er moeten ook voldoende schadegevallen per jaar zijn ( voor de
statistiek om zo de premie te bepalen)
, - Vereiste van homogeniteit van het risico:
o Risico’s moeten van dezelfde soort zijn
o Risico’s opdelen volgens:
Aard van het risico
(Burgerlijke Aansprakelijkheid privéleven <-> BA uitbating: eenvoudige
risico brand <-> speciale risico’s brand)
Voorwerp van het risico
(roerende <-> onroerende goederen; leeftijd bij levensverzekeringen)
Waarde van het risico
(Porsche <-> lada)
Duur van het risico
(Levenslange <-> tijdelijke levensverzekering)
o “Risico” in 4 verschillende betekenissen (4 soorten van rendabele
verzekeringstechnieken)
1. Het verzekerde voorwerp bv. een auto het verzekerde risico
2. In de verzekeringsovereenkomst gedekte gebeurtenis of gevaren de
verzekerde gebeurtenis
3. De kans dat het gedekte gevaar zich voordoet
4. Intensiteit van de mogelijke gevolgen van het zich voordoen van een
gedekte gebeurtenis voor welk bedrag, voor welk risico is het
verzekerd?
!!! EXAMEN: Maak 1 zin waarin het woord risico in 4 beteknissen gebruikt wordt
- Vereiste van de risicoselesctie:
o Verzekeraar moet ZELF kunnen bepalen welke risico’s hij al dan niet
onderschrijft art 1108 BW: vrije wil vd partijen
o Verschillende technieken: voorleggen en invullen van een vragenlijst:
inspectie ter plaatse door een inspecteur; medisch onderzoek bij
levensverzekeringen
Vragenlijst moet eerlijk ingevuld worden
o Schuldsaldoverzekering: is een levensverzekering waarbij het resterende
saldo van de schuld (lening) door de verzekeringsmaatschappij aan de bank
zal vereffend worden wordt niet vaak aan oude mensen toegekend
- Bestrijding van de moral hazard:
o Het morele risico bestaat erin dat de verzekerde minder voorzichtig zou
kunnen gaan handelen: hij is toch verzekerd
o Oplossing: zelf een deel van het risico dragen
Directe methode: plafonnering van verzekerde bedragen; fanchise
Verzekerde bedragen = tussenkomst tot een bepaald bedrag
Franchise = minimumdrempel moet overschreden worden
Indirecte methode: personalisatie van de premie (onder de vorm van
Bonus/Malus-systeem): regresvordering
Bonus/malus- systeem: te betalen premie is afhankelijk van het
niveau van de verzekering in het B/M systeem
o Bv bij gezinswagen B/M graad 9
per jaar schadevrij - 1 (kan doorgaan tot -2)
Schade veroorzaakt +4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 41199. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.33. You're not tied to anything after your purchase.