Summary
Samenvatting Mensenrechten en veiligheid alle stof
- Course
- Institution
Mensenrechten en veiligheid alle hoorcolleges, werkcolleges en studeer vragen
[Show more]
1 review
By: rubendenriet • 3 year ago
Seller
Followbentevandenbosch
Reviews received
Content preview
MENSENRECHTEN EN VEILIGHEIDInhoudsopgave
Week 1 Veiligheid en grondrechten, beperkingsmogelijkheden grondrechten,
terrorismebestrijding.............................................................................................................................2
Studeervragen na bestudering van de stof ...................................................................................................5
Werkcollege .......................................................................................................................................................7
Studeervragen na bestudering van hoor- en werkcollege ....................................................................... 12
Week 2 Verhouding rechter - politieke gezagdragers, veiligheid op lokaal niveau, positie
burgemeester, fouilleren, huisverbod, cameratoezicht ...................................................................13
Studeervragen na bestudering van de stof ................................................................................................ 17
Werkcollege - Burgemeester, veiligheid en grondrechten ...................................................................... 19
Studeervragen na hoor- en werkcollege .................................................................................................... 24
Week 3 Privacy en veiligheid, Big data, AIVD ....................................................................................25
Voorbeeld tentamenvraag ............................................................................................................................ 28
Studeervragen na bestudering stof ............................................................................................................. 28
Werkcollege – AIVD, privacy ........................................................................................................................ 30
Studeervragen na hoor- en werkcollege .................................................................................................... 33
,Week 1 Veiligheid en grondrechten, beperkingsmogelijkheden grondrechten,
terrorismebestrijding
Begrip ‘veiligheid’
R.O.B., Veiligheid nader beschouwd:
Veiligheid = afwezigheid van gevaren/bescherming tegen gevaren.
● Fysieke veiligheid (bijv. overstroming, epidemie)
● Sociale veiligheid (bijv. geweldsdelicten; overlast?)
● Objectieve veiligheid (bijv. criminaliteitscijfers)
● Subjectieve(onveiligheidsgevoelens) veiligheid
‘Veiligheidskloof’ tussen objectieve en subjectieve?
- naar tijd?, naar plaats?, naar leeftijd?
- grondslag beleid?
Veiligheidskloof
Buruma (2005)
Bepaalde periode onderzocht:
● ondervonden criminaliteit (enquêtes) omlaag
● bij politie geregistreerde criminaliteit omhoog
● aantal aan OM gestuurde zaken omlaag
● aantal door strafrechter behandelde zaken omhoog (zwaarte kwalificatie door OM)
In diezelfde periode: groei gevoelens onveiligheid;
volgens Buruma niet terecht, gezien de ontwikkeling van de objectieve veiligheid
deze gevoelens moeten volgens hem daarom niet de grondslag van het beleid vormen
O.a. Boutellier:
● reële ervaring van onveiligheid; beïnvloedt leven; niet negeren
● evt. ook verandering in besef probleem en/of aanvaardbaarheid schade: vgl.
vechtpartijen tussen jongeren; ‘me too’; vuurwerkslachtoffers
● m.a.w. subjectieve veiligheid was eerder wellicht te hoog (?)
→ ook als misdaadcijfers niet stijgen, groter belang veiligheid niet per se irrationeel
Recente cijfers:
● Criminaliteit daalt in het algemeen al 20 jaar; vgl. ook aantal gevangenissen
gesloten
● Gevoelens van onveiligheid dalen min of meer ook al 15 jaar, maar
criminaliteitscijfers worden gewantrouwd
● Veel aandacht voor criminaliteit in media en politiek (Opsporing verzocht, beruchte
geweldsmisdrijven, Brabant narcostaat, drillrap, etc.)
● Verklaring? Kijkcijfers <-> veiligheid wezenlijk belang
Boutellier
Enerzijds: enorme vrijheidsdrang in vitalistische cultuur
● Individualisering (alles eigen keuze, morele vrijheid)
● Informalisering (minder gezag kerk, overheid, ouderen)
● Informatisering (alles is direct en permanent ‘beschikbaar’)
● Internationalisering (van overal, naar overal) (bestellingen, reizen, etc)
● Intensivering (hoger, sneller, kicken)
Tendensen samen -> liquid modernity (ook w.b. werk, relaties, woonplaats)
Anderzijds: grote behoefte aan veiligheid
Anderzijds 1: sociale component
→ Duitse socioloog Beck (risicomaatschappij: zo veel mogelijk risico’s uitbannen)
, ● Ontwikkeling techniek -> complexiteit en afhankelijkheid enorm toegenomen
(spoorwegen, garnalen), potentiële bedreigingen ook (atoomenergie, cybervirus)
● Streven risico’s te reduceren steeds belangrijker
● Op allerlei gebied: milieu, jeugdzorg, gezondheidszorg, strafrecht, verkeer
● Veiligheid als maakbaar gezien; risico-berekeningen; beheersing; steeds nieuwe
maatregelen
→ vergelijkbaar met corona 2020
Anderzijds 2: psychologische component: behoefte aan veiligheid
● Onzekerheid toegenomen door globalisering, flexibilisering, wegvallen familie- en
buurtleven, ‘liquid modernity’
● Keuzevrijheid en genotstreven leiden juist ook tot onbehagen → meer vrijheid is
meer (identiteits)onzekerheid
● Verlangen naar bescherming en controle
Overheid grotere rol: vervanging sociale controle, risicobeheersing, veiligheid als politiek
speerpunt
● Aard maatregelen veranderd: preventie, pro-actief: verzamelen data, iedereen
potentieel risico; beheersing i.t.t. eigen verantwoordelijkheid
● Veiligheidsutopie: maximale vrijheid en tegelijkertijd optimale veiligheid
○ Echter: t.b.v. veiligheid moet vrijheid veelal begrensd worden
○ Beide maximeren is onhaalbaar
Grondrechten EVRM
1. Sommige: absoluut geformuleerd:
● bijv. martelverbod, inmenging nooit toegestaan
2. Sommige: inmenging in zeer uitzonderlijke gevallen toegestaan, bijv. recht op leven:
● hoog in een mogelijke hiërarchie’ (EHRM 22 maart 2001. K.-H.W. v Germany)
● voorwaarde voor - het bestaan van - andere grondrechten
● evt. inbreuk als absoluut noodzakelijk (bijv. ter verdediging tegen dodelijk geweld)
3. Bij aanzienlijk aantal (vvm, vvg, vvv, vvv, vvb, privacy): inmenging mogelijk indien:
● bij wet voorzien (prescribed by law/in accordance with the law): accessibility,
foreseeability (evt. ook waarborgen tegen misbruik: afbakening bevoegdheid en
checks op uitoefening)
● legitiem doel
● noodzakelijk in een democratische samenleving - proportionaliteit (afweging
belangen)
○ subsidiariteit (geen minder vergaand middel)
○ geschiktheid (maatregel dient doel)
Veiligheid en grondrechten
1. Absoluut geformuleerd: niet af te wegen
2. Met beperkingsmogelijkheid:
● Grootte veiligheidsbelang afwegen tegen ernst van grondrechtelijke inmenging
● Veiligheidsbelang = grootte risico x grootte schade
● Inmenging op grondrechten van wie: alle burgers of bepaalde groep burgers; op de
hoogte of niet; verdachten; veroordeelden
● Incommensurabiliteit (?): onvergelijkbare grootheden
Terrorisme: elementen omschrijving
● Geweld (in ruime zin) of dreiging daarmee
, ● kans op herhaling
● angstaanjagend (gevoelens onveiligheid)
● Directe doelwit niet per se hoofddoelwit: directe doelwit (9/11) evt. willekeurig,
representatief, symbolisch
● Hoofddoelwit: het publiek of de politiek → intimidatie, propaganda
Terrorisme: karakteristieken en trends
● Complex probleem
● Volledig uitbannen hooguit mogelijk in totalitaire staat, beheersing hoogst haalbare
● Toenemend NBC (Nucleair Bacteriologische en chemische wapens) risico (?), evt.
ook Cyber
● Soms samenhang met (georganiseerde) criminaliteit
● Niet één oplossing, mix maatregelen, o.a. ‘follow the money’
● Groei hoeveelheid inlichtingen
Terrorisme omschrijving in Wetboek van Sr.
Art. 83a Sr: terroristisch oogmerk: oogmerk om
● (deel) bevolking vrees aanjagen, of
● overheid dwingen iets te doen, of
● structuren land te ontwrichten
Art. 83: terroristische misdrijven: aantal aangewezen misdrijven met voormeld oogmerk
Vgl. ook: misdrijven ter voorbereiding van een terroristisch misdrijf
Anti-terrorisme beleid in NL
Primaire doel: voorkomen aanslagen
Brede benadering, ook subdoelen:
● opbouwen informatiepositie/samenwerking diensten (CT info-box)
● bewaking- en beveiligingsmaatregelen
● tegengaan voedingsbodem/ voorkomen radicalisering
Dreigingsniveau’s (NCTV): ruim een jaar geleden van 4 naar 3
Dreigingsanalyses AIVD
● ISIS in Midden Oosten sterk ingeperkt, evt nieuwe aanslagen in Europa, geen
concrete aanwijzingen Nederland
● Syriëgangers (NL: ongeveer 270, ongeveer 50 omgekomen) bij terugkomst
potentieel grote bedreiging (echter ook teleurgestelden)
● mogelijke banden tussen jihadisten en criminelen
● wellicht ISIS ‘operatives’ in Europa
● radicalisering (salafisme)
● extreem rechts, aanslagen op moskee;
● extreem links, AFA
AIVD: Salafisme
Eerste generaties moslims (7e eeuw) leidraad voor leven;
Niet één monolithisch blok: drie stromingen te onderscheiden:
1. strenge leefregels, maar a-politiek
2. ook politieke standpunten, invoering sharia, anti-democratisch, maar afwijzen
geweld (nu in NL)
3. ook politieke standpunten, en niet afwijzen geweld
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bentevandenbosch. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
68443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now