Cytologie
2.2 Celstructuur
- Bouwsteen is cel
- Lagere organismen bestaan uit 1 cel
- Hogere organismen bestaan uit miljarden cellen
Taakverdeling tussen cellen: behouden hun fundamentele structuur, maar
veranderingen treden op om functies uit te voeren
- Cel weefsel orgaan organisme
- Prokaryote cellen
Zeer klein
In Protoplasma: cytoplasma met ribosomen en onduidelijk begrensd kernzone
Kernmembraan ontbreekt
- Eukaryote cellen
Groter dan prokaryoten
Kern die gescheiden wordt van cytoplasma door kernmembraan
Aantal organellen aanwezig omgeven door membraan
Typische plantencel
- Protoplast
Kern
o Kernmembraan
o Kernvocht
o Nucleolus
o Chromatine
Plasmalemma
Cytoplasma
o Ribosomen
o Endomembraan-systeem
ER
Golgi-apparaat
Vesiculi
o Organellen begrensd door 1 membraan
Vacuole
Oleosomen
Lysosomen
o Organellen begrensd door 2 (of meer) membranen
Plastiden
Leucoplasten
Chloroplasten
Chromoplasten
Mitochondriën
o Cytoskelet
Microtubili
Actine-filamenten
Celwand
o Middenlamel
o Primaire celwand
, o Secundaire celwand
o Plasmodesmata
o Stippels
2.11 Celwand
- Uitrekbaar omhulsel dat doorlaatbaar is voor de meeste moleculen behalve voor hele
grote
Functie van de celwand
- Wateropname door osmose beperken door druk
Turgordruk ontstaat
- Skelet dat de plant rechthoudt
- Transport, absorptie en secretie van stoffen Via de aanwezigheid van enzymen
- Beletten het binnendringen van pathogene bacteriën en virussen
Ontstaan van de primaire celwand door celdeling
- In celplaat ontstaat middenlamel
Houdt de naburige cellen samen
Bevat protopectines, hemicellulose en proteïnen
- Na aanleg van middenlamel door naburige cellen nieuwe celwandlagen afgezet
- Zolang de cellen groeien blijven ze omgeven door primaire celwand
- In Plasmodesmata: buisje van ER desmotubulus
- Plasmodesmata gevormd tijdens celdeling
Strengen van ER raken gevangen in celplaat
- Primaire stippelvelden
Plaatsen waar de primaire celwand minder dik is
- Polysachariden: cellulose, callose, chitine, hemicellulosen, pectines, slijm
- Proteïnen: enzymen, glycoproteïnen
- Fenolen: lignine, looistoffen
- Vetachtige stoffen: cutine, suberine, was
- Overige stoffen: sporopollenine
- Mineralen: calcium, silicium
Chemische samenstelling
Algemeen
- Cellulose:
Belangrijkste component celwand
Opgebouwd uit B-D-glucose
Bestaat uit lange onvertakte ketens verenigd in microfibrillen
- Microfibrillen
Bestaat uit honderdtal celluloseketens die parallel naast elkaar liggen
Vormen kristallijne gebieden door H-bruggen
Tientallen microfibrillen worden macrofibrillen
- Pectinestoffen
Polysachariden opgebouwd uit a-galacturonzuur, andere suikers of
uronzuren
- Protopectine
Wateroplosbaar door stevige Ca- en Mg-bruggen tussen carboxylgroepen
- Hemicelulosen
Heteropolymeren
, Na hydrolyse bestaan ze uit: hexosen, pentosen, uronzuur
- Glycoproteïnes en enzymen komen ook voor in celwand
Oriëntatie van cellulosefibrillen in de celwand
- Pectines, hemicellulosen en proteïnen worden vanuit golgi-blaasjes door exocytose in
de
- Cellulosemicrofibrillen worden ter plaatse gesynthetiseerd door enzymcomplexen
- Zes cellulosesynthese enzymen zijn gegroepeerd in een ring (rozet) met in de centrale
holte globulaire unit nieuwe microfibril bevestigd
- Binnenzijde (cytoplasmazijde) worden bouwstenen van microfibrillen aangevoerd
- Microfibrillen groeien aan buitenzijde
- Microtubili aan buitenzijde bepalen de verplaatsingsrichting van enzymcomplexen
Waardoor cellulosefibrillen evenwijdig liggen met microtubili
- Oriëntatie van cellulosefibrillen bepaalt tevens de groeprichting van de cel
- Fibrillen kriskras door elkaar
Cel groeit regelmatig in alle richtingen (isodiametrisch of sferisch)
- Fibrillen evenwijdig aangelegd en loodrecht op de lengteas
Cel groeit in richting van de lengteas
- Later gevormde fibrillen zijn minder opgericht en meer transversaal georiënteerd
Multinetgroei
Primaire wand is polylamellaat
Celstrekking belangrijk
Secundaire celwand
- Beëindigen van celstrekking celwand neemt toe in dikte door afzetting secundaire
celwand
- Meer cellulose aanwezig
- Cellen met sterk ontwikkelde secundaire celwanden: protoplast sterft vaak af
Cellen krijgen verstevigings- of geleidingsfunctie
Drietal goed te onderscheiden:
1. Buitenste
2. Binnenste
3. Middelste
- Fibrillen in deze lagen in andere oriëntatie afgezet waardoor de wand stevig wordt
- Cystoliet: wanduitstulping met inbouw van calciumcarbonaat
- De cel die cystoliet omgeeft: lithocyst
Wijzigingen van de celwand
Lignificatie
- Tussen cellulosefibrillen vaak lignine of houtstof
3D netwerk van coniferylalcohol of verwante stoffen
- Cellulosefibrillen met lignine vormt een stevige structuur belet doorgang water en
opgeloste stoffen amper
- Lignine alleen aanwezig bij vaatplanten
- Stevigheid van celwanden die veel lignine bevatten
Laten toe te functioneren in het transportsysteem lang nadat de protoplast is
uitgestorven
Voordeel: dit transportweefsel niet jaarlijks herbouwd hoeft te worden
- Transport via houtvatholtes kan doorgaan dankzij stevige celwanden super-
apoplasmisch transport (super-apoplasma)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marisamangal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.