Inhoud
Het nut van geschiedschrijving...............................................................................................................2
Historical awareness, soorten herinnering en moralisatie.....................................................................3
Ontwikkeling van de geschiedschrijving.................................................................................................4
Geschreven en ongeschreven bronnen..................................................................................................7
Bronnenkritiek........................................................................................................................................9
1
, Het nut van geschiedschrijving
Het bestrijden van mythen van het verleden met waarheden van het verleden
Mensen kunnen niet zonder verleden, er is geen zelfreflectie. Geen doelmatig handelen.
Collectief geheugen; verhalen die onder een groep worden verteld over hun verleden.
Functies van het collectief geheugen:
- Het leert ons wie wij zijn (en dus wie bij ons hoort en wie niet)
o Nederlanders <-> Spanjaarden
o Europa <-> Amerika
- Het leert ons hoe wij moeten leven (en hoe niet)
o Nederland leeft tolerant
- Het legitimeert / rechtvaardigt het heden (“het is altijd zo geweest”)
o Waarom is Willem Alexander koning? Vanwege het verleden van zijn familie
- Het levert een overkoepelend verhaal (en toont ons waar in het tijdpad wij ons bevinden)
o Bijbel: God schept de aarde en de hemel -> Adam en Eva eten de appel -> de mens wordt
naar de aarde verbannen -> Christus komt naar de mensen en wordt gekruisigd -> wachten
op de terugkeer van Christus -> eindstrijd -> terugkeren naar het paradijs
o Marxisme: oer gemeenschap zonder bezit, ontstaan van bezit -> ongelijkheid ->
machtsverschillen -> bourgeoisie -> meer bezit voor minder mensen -> opstand van de
massa -> solidariteit
We hebben dus behoefte aan verhalen over het verleden, die behoefte bepaald welke verhalen.
De verhalen hoeven dus geen accurate of evenwichtige weerspiegeling van het verleden te zijn,
zolang ze de functie in het heden dienen. Vaak zijn de verhalen dus incorrect of ronduit leugenachtig
Gericht om niet kritisch te zijn op zichzelf, dus er is vooral behoefte aan mythen.
Voorbeeld
“De Protocollen van de Wijzen van Sion”
Verslag van een toespraak van een Joodse leider tot een groepje invloedrijke Joden (1897,
Wereldcongres Zionistische Beweging). Tijdens de conferentie zou er een geheime ontmoeting zijn
tussen de leider en de invloedrijke Joden. Zij zouden de volgende instructies hebben gekregen:
- Macht van het liberalisme verzwakken door verdeeldheid en politieke strijd te zaaien d.m.v. het
infiltreren in de vorm van het oprichten van partijen, vakbonden, etc.
Na onderzoek naar de herkomst van het boek en het verhaal, bleek dat het erg leek op een scène van
een roman. In die scène komen invloedrijke Joden bijeen om instructies van hun leider te ontvangen.
Die scène werd het de context van de roman gehaald en verspreid.
Dit was echter geen bewijs dat de bijeenkomst niet echt had kunnen plaatsvinden.
Dialoog in de Hel: imaginaire discussie tussen Machiavelli en Montesqieu bedoeld om Napoleon III
belachelijk te maken.
De Protocollen leken in taalgebruik en ook feitelijk sprekend op de Dialoog. Hieruit bleek dus dat de
Protocollen een simpele, slordige vervalsing was. Dit gebeurde in 1921, een jaar nadat de Protocollen
werden uitgegeven. Uiteindelijk bleek dat conservatieve Russen het boek hadden gepubliceerd om
de Communisten in eigen land zwart te maken.
Hitler gebruikte de Protocollen in Mein Kampf als bewijs voor zijn ideeën, en liet het in scholen ook
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cbrijer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.