Summary
Samenvatting casemanagement
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting over casemanagement en de toepassingsmogelijkheden binnen de zorg-, hulp- en dienstverlening. Ik heb er een 8 mee behaald.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: FinaFrinks • 9 year ago
By: daisyvda • 10 year ago
Seller
Follow
Suus1987
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 1 Waarom casemanagement?1.1 Inleiding. Vanaf begin jaren 90 vinden in de hulp- en dienstverlening veranderingen plaats,
gebaseerd op emancipatieprocessen (vb. mondiger worden van cliënten) en overtuiging dat
samenwerking tussen verschillende hulpverleningsinstellingen en disciplines noodzakelijk is. In de
samenleving worden steeds meer mensen met complexe/langdurige problematiek als pionnen tussen
instellingen heen en weer geschoven. Antwoord op deze ontwikkelingen is casemanagement. Hangt
samen met 2 aspecten van maatschappelijke realiteit: 1) zorgen dat mensen niet tussen de mazen
van het net vallen; 2) bezinnen op functioneren hulpverlening want deze is soms zo
gefragmentariseerd en ingewikkeld georganiseerd, dat mensen met complexe problemen er hun weg
niet in kunnen vinden. Ook politieke en sociaal-culturele veranderingen (vergrijzing, wegvallen sociale
netwerken) maken het noodzakelijk vanuit bestaande hulpverlening andere vormen te ontwikkelen en
te praktiseren. Als laatste is een andere beroepshouding van belang: gaat om ´onze cliënt´ dus
samenwerking van verschillende hulpverleners die ieder vanuit hun eigen deskundigheid, begeleid
door een casemanager, komen tot een vorm van integrale hulpverlening. Ontwikkelingen die geleid
hebben tot introductie casemanagement zie paragrafen hieronder.
1.2 Verandering in denken. Gaat er hierbij om te ontdekken van welke bestaande ideeën m.b.t. hulp-
en dienstverlening is afgeweken en welke andere richting er wordt ingeslagen. Verandering ontstaat
wanneer men anders gaat denken, waarderen, waarnemen, op andere wijze verbanden legt. Bij het in
kaart brengen van veranderingen gaat het erom die veranderingen en de gevolgen daarvan zichtbaar
te maken. Aanleiding tot veranderingen zijn vaak de breukvlakken/de geconstateerde scheuren in de
werkelijkheid. Deze ontstaat doordat fundamenteel wordt getwijfeld, theorieën geen afdoende
verklaringen geven, men geconfronteerd wordt met problemen/crises etc. Men gaat zich anders
verhouden tot het bestaande. Vb. hedendaagse problemen p.5/6. Auteurs beschrijven veranderingen
in de samenleving als 3-tal verschuivingen: 1) van zekerheidsmaatschappij naar risicomaatschappij; 2)
van verzorgingsmaatschappij naar marktmaatschappij; 3) van weetmaatschappij naar leer- en
informatiemaatschappij en elke verschuiving levert weer nieuwe problemen op voor mensen die niet in
staat zijn zich op de juiste manier en in het juiste tempo te verhouden tot deze ontwikkelingen.
Verantwoordelijkheid komt steeds meer bij de burger zelf te liggen oftewel ´de standaardmens´ (Van
Houten): burger die gezond is en in staat is deel te nemen aan de samenleving d.m.v. betaalde
arbeid. Degene die hier niet aan voldoen zijn ´de nieuwe marginalen´. 5 risicogroepen (Schnabel):
zorgbehoevende ouderen, jongeren met slechte start, langdurig werklozen en jonge
arbeidsongeschikten, allochtonen en maatschappelijk marginalen. Bij deze groepen is sprake van:
1.3 Aansluitings- en continuïteitsproblemen. De overheid onderkent deze problemen en probeert
op het niveau van sociaal beleid te interveniëren. Hortulanus noemt 3 centrale motieven: sociale
rechtvaardigheid/tegengaan van grote achterstand, zelfredzaamheid, maatschappelijke participatie,
sociale samenhang. Hierbij gaat de discussie over de vraag of marginalisering op individueel of
structureel niveau moet worden aangepakt. Overheden denken dat ze sociale problemen met
structurele maatregelen kunnen aanpakken en mensen uit het vakgebied beargumenteren dat er
sociale oplossingen nodig zijn. ook in de verschillende werkvelden van zorg en welzijn wordt
aansluitings- en continuiteitsproblematiek gesignaleerd. Men werkt vaak langs elkaar heen,
communiceert slecht met elkaar en er is geen overzicht op de problematiek/het gezinssysteem. Dit
gebeurt ook binnen instellingen. Dit komt onder meer doordat de scheiding tussen verschillende
disciplines niet altijd duidelijk is en men verschillende visies kan hebben op wat een probleem is en
wat er moet gebeuren wat de samenwerking bemoeilijkt. M.b.t. de organisatie van hulp- en
dienstverlening organiseert het management hulpbronnen en structurele en psychologische
ondersteuning waardoor de instelling zodanig functioneert dat er een positieve uitkomst uitkomt.
1.4 Aansluitingsproblemen op verschillende niveaus: 1) niveau van de relatie hulpverlener-
hulpvrager (micro); 2) niveau van de instelling/organisatie (meso); 3) op het niveau van de wetgever,
beleidsmaker en financier (macro). Oplossingen hiervoor moeten ook op verschillende niveaus
gevonden worden en in samenhang met elkaar gepresenteerd worden (p.10/11). Vb. op macroniveau:
overheid treedt sturend op om versnippering van hulp- en dienstverlening tegen te gaan en door
aandringen op aanbieden van hulp via 1 loket en niet voorzieningen-gericht maar functiegericht te
werken. Hierbij is ook een rol voor casemanagement (p.12). Het aanstellen van een casemanager
brengt geen verbetering in de problematiek zolang de structurele voorwaarden niet zijn verbeterd. Op
meso-niveau wordt het oplossen van de aansluitingsproblemen vooral gezocht in schaalvergroting en
vorming van geintegreerde organisatie (brede range aan zorg) door samenwerking tussen instellingen
en door fuseren. Vb. ´brede school´ en het instellen van Zorg Advies Teams (ZAT p.13). Deze vormen
van herstructurering zijn te zien als een poging orde op zaken te stellen op instellingenniveau en het
hoofd boven water te houden maar zijn niet perse een garantie voor een betere aansluiting van vraag
van client op aanbod van instellingen (aanbodzijde domineert). Hiervoor is een cultuurverandering
, nodig in de vorm van een interdisciplinaire samenwerking. Nu heerst een drievoudige Babylonische
spraakverwarring: tussen beroepsgroepen en buurtnetwerken (voor complexiteit van buurtnetwerken
is breder verklarend kader nodig dan de beroepsgroepen gebruiken en verschillen in paradigma´s,
referentiekaders), tussen overheids- en ambtelijke sectoren (verkokering heeft weerslag op
functioneren van de netwerken), tussen theorie en praktijk (beleidsmakers bedenken wat goed is en
dit strookt niet altijd met de behoeftes van de betreffende partijen). Op micro-niveau is
casemanagement een bruikbaar instrument om de aansluitingsproblemen (tussen cliënt en aanbieder)
binnen en tussen sectoren op te lossen. Gaat vaak om verschillen in doelstellingen en het belang
hiervan tussen cliënt en hulpverlener: de vraag van de cliënt is niet het uitgangspunt van de
hulpverlening. Redenen hiervoor: 1) zorgprogramma´s werden niet primair ingezet om de
vraaggerichtheid te versterken maar om het gezamenlijke hulpaanbod na fusie te herordenen en de
cliënt werd bij dit proces nog niet betrokken; 2) men vindt het moeilijk om cliënten te vinden die men bij
de zorgprogrammering kan betrekken; 3) zorgprogrammering is abstract terwijl de cliënt concreet
vanuit zijn eigen beleving kijkt dus hulpvrager en hulpverlener moeten leren hun kennis met elkaar te
delen. Kritiek op hulpverlening: gebrek aan respect, onvoldoende serieus nemen en luisteren, weinig
betrokkenheid, gebrek aan continuïteit, slecht overleg. Ergernissen die van invloed zijn op de sfeer en
verstandhouding tussen hulpverlener en hulpvrager:
- meerdere malen hetzelfde verhaal moeten vertellen;
- geen vast contactpersoon dus niet weten waar je terecht kunt met vragen;
- veel verschillende hulpverleners;
- bij wisseling van hulpverlener wordt jongere niet geïnformeerd;
- te weinig contact;
- te weinig schriftelijk vastleggen van afspraken;
- te weinig tijd voor een afspraak;
- te vaak op horloge kijken, geeft gevoel een nummer te zijn;
- slechte telefonische bereikbaarheid.
Voorkomen van aansluitingsproblemen op de 3 niveaus vergroot de doelmatigheid van de hulp- en
dienstverlening en een accentverlegging van compenseren (van tekorten) naar activeren (van
mogelijkheden). De invoering van het marktmechanisme maakt dat instellingen met elkaar moeten
concurreren waardoor 2-deling ontstaat met aan ene kant gesubsidieerde instellingen die gebonden
zijn aan overheidsmaatregelen vs. private ondernemingen die soms tegen kostprijs hulp verkopen.
1.5 Drie samenhangende trends m.b.t. hulp- en dienstverlening:
1. Empowerment (toerusten): men moet door hulp- en dienstverlening zo goed mogelijk toegerust
worden om een volwaardige plek in de samenleving in te kunnen nemen en greep op hun leven te
krijgen/houden. Dus: richten op activeren ipv compenseren, op inspraak ipv verzorging, op in kaart
brengen van mogelijkheden ipv beperkingen. De cliënt moet leren zelfstandig te worden.
2. Accountability (rekenschap afleggen): hulp- en dienstverlening moet inzichtelijk maken op welke
manier, met welke middelen de professionals werken aan welk doel dus hulpverleners moeten kunnen
verantwoorden wat ze doen. Gaat om het effect en de efficiëntie.
3. Feedback: het systematisch verzamelen en rapporteren van zaken waar men als hulpverlener
tegenaan loopt bij uitvoering van de hulp- en dienstverlening. Deze gegevens gebruiken politici om
hun keuzen op te baseren. Ze richten zich op reguleren van voorzieningen dmv richtlijnen en
voorwaarden en niet op wat er inhoudelijk gebeurt. Feedback heeft tot gevolg dat instellingen dmv:
- protocollering,
- registratie,
- signalering, en
- het aanbieden van alternatieven, terug moeten rapporteren aan overheid en politici.
1.6 Verandering in organisatie van de hulp- en dienstverlening. Instellingen zijn niet zo
georganiseerd dat ze de complexe hulpvraag van cliënt als uitgangspunt kunnen nemen dus is de
hulpaanbod in dit geval versnipperd en gefragmentariseerd waardoor het aanbod centraal staat.
Constateringen p.19 leiden tot veranderingen in hulp en dienstverlening die zijn gebaseerd op de
overtuiging dat samenwerking tussen verschillende instellingen en disciplines noodzakelijk is bij
complexe/langdurige problematiek. De samenwerking moet leiden tot coördinatie van hulp en
dienstverlening rond 1 cliënt/cliëntsysteem. Coördinatie van hulp (= casemanagement) is nodig om de
hulpverlening efficiënter en effectiever te maken. overheid stimuleert dit door aan samenwerking
voorwaarden m.b.t. subsidiering te verbinden. Men streeft naar een gedifferentieerd
hulpverleningsaanbod vanuit gelijksoortige voorzieningen. Vanuit de overheid wordt de nadruk gelegd
op de vraagkant (cliënt) tegenover de aanbodgerichtheid van de voorzieningen. Dit is belangrijk want
vaak sluit het aanbod niet volledig aan bij de behoeften van de zorgvrager. Vaak moet men het
antwoord op de hulpvraag zoeken binnen een voorgesorteerd aanbod van voorzieningen en diensten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Suus1987. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62774 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now