INLEIDING TOT DE RECHTSWETENSCHAP
AFDELING 4: Andere rechtsbronnen
Hoofdstuk 1: Rechtspraak en gerechtelijke organisatie
1. Rechterlijke organisatie: enkele algemeenheden
Rechterlijke organisatie
- Hoven en rechtbanken = rechterlijke macht (art. 40 GW)
o Rechtbanken: rechtscolleges op het niveau van de kantons en de
arrondissementen waar ‘rechters’ zitting houden die ‘vonnissen’
uitspreken
o Hoven: de andere rechtscolleges waarin ‘raadsheren’ zitting houden en
spreken ‘arresten’ uit
- Administratieve rechtscolleges = uitvoerende macht
1
, - Hoge Raad van de Justitie
o Opgericht om Justitie beter te laten werken
o Grondwetswijziging (1998)
Grote maatschappelijk onrust (massale protesten) over stafrecht
bediening en justitie verliepen
Schandalen die aangaven dan justitie slecht werkte
Gevoel dat niet de meest bekwamen mensen stoelen kregen +
niet onafhankelijk van uitvoerende macht (politieke
benoemingen)
Opgericht om ‘kwaliteitscontrole’ van juristen te bevorderen
(voor openbare ministerie en magistratuur)
o Art. 151 GW het principe dat de rechterlijke macht onafhankelijk is
o Ruime bevoegdheden op het vlak van enerzijds de werving en
opleiding van magistraten en anderzijds de uitoefening van externe
controle op de werking van de rechterlijke macht (art. 151. § 2-5 GW)
o Principe van rechtelijke onafhankelijkheid
Benoemingen
Kwaliteitscontrole
Beginselen van rechterlijke organisatie
- Eenheid van rechtspraak
o De interpretatie en de toepassing van de wetgeving mag niet te veel
verschillen van rechtbank tot rechtbank
o Piramidale opbouw
o Geen stare decis (geen bindende precedentenwerking) maar wel de
facto, in praktijk, precedentenwerking (beslissingen HvC worden
gevolgd)
o Voor coherentie: 1 Hof van Cassatie aan top
- Dubbele aanleg
o Uitgangspunt: steeds mogelijkheid tot hoger beroep
o In principe een zaak kan 2 keer worden voorgelegd (nooit een 3de keer)
o Wel nog is aan HvC (cassatiecontrole) geen volledige herziening
(niet een 3de aanleg)
2
, o Meestal, doch nooit een derde aanleg (art. 617 Ger. W. geschillen
van minder dan 2500€ of 2000€ bij vrederechter)
- Specialisatie
o Organisatie van rechtbanken volgens bepaalde materie: elke rechtbank
is bevoegd voor geschillen in een bepaald domein van het recht
(materiële bevoegdheid)
o VB: jeugdrechtbank, arbeidsrechtbank, familierechtbank, etc.
o Hoe meer specialisatie, hoe beter ingewerkt in een bepaalde materie,
hoe meer effectief en efficiënte werking
o Bijzondere samenstelling: de specialisatie van de rechtbanken laat ook
toe om de samenstelling van de rechtbank aan te passen aan de aard
van de geschillen die ze moet beslechten (VB: een of meer rechters,
beroepsrechters, lakenrechters of een jury)
- Territoriale organisatie
o Geschillen voldoende dicht bij de burger houden
o Kanton arrondissement provincie ressort natie
internationaal
o Rechters maken vonnissen in rechtbanken lagere rechtscollege
(rechtbank=lagere instantie)
o Hof = hogere rechtscollege (geen rechters, maar raadsheren, geen
vonnissen, maar arresten)
o Schaalvergroting voor mobiliteit (meer efficiënt en specialistisch) in
2014
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller inadonvil. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.53. You're not tied to anything after your purchase.