Class notes
Constitutioneel-historische kernproblemen
- Course
- Institution
- Book
Collegedictaat studieboek Geschiedenis van het publiekrecht van Alain Wijffels - ISBN: 9789463799843, Druk: 1, Uitgavejaar: - (Notities van de les)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Brexit and the constitution
Seller
Follow
inadonvil
Content preview
GESCHIEDENIS VAN HET PUBLIEKRECHTALGEMEEN DEEL: Constitutioneel-historische kernproblemen
1. Staatsvormen: monarchie, oligarchie, democratie
Nota bene:
- Het gaat om theoretische ‘types’ van staatsvormen
- In de praktijk: meestal een gemengde vorm, al dan niet met overwicht van één
type
- Westerse geschiedenis: algemene tendens naar ‘democratie’
- Niet verwarren met andere constitutioneelrechtelijke principes: bijvoorbeeld
rechtstaat (een monarchie kan de rechtstaat soms beter vrijwaren dan een
democratie)
Monarchie
- Staatsvorm waarbij de openbare macht geconcentreerd is in de persoon van een
heerser (personal rule)
- Diverse vormen, diverse grondslagen: bijvoorbeeld koning bij de gratie Gods,
vorst door acclamatie, door staatsgreep, door plebisciet, etc,
- Historische voorbeelden:
o Sommige Middeleeuwse (territoriale) vorsten en ‘absolutistische’ vorsten
uit de Nieuwe Tijd
o 20ste eeuwse dictaturen
o Enkele hedendaagse stelsels behouden symbolen en deelaspecten van de
monarchie: koninkrijken (als symbool), sommige (quasi-) presidentiële
stelsels (bijvoorbeeld 5de Franse Republiek, VSA, etc.)
Oligarchie
- Staatsvorm waarbij de openbare macht geconcentreerd is in een netwerk van een
beperkt aantal belangengroepen
- Diverse vormen, de types en het aantal belangengroepen kunnen sterk verschillen
- Historische voorbeelden:
o De rege nten in de Oude Republiek
o De grondadel in vroegmodern Engeland
o De ‘cijns-democratieën’ van de 19de eeuw
o De kaderleden van de Communistische Partij in communistische regimes
1
, Democratie
- Staatsvorm waarbij de openbare macht geconcentreerd is in de volksmassa, en in
meerdere of mindere mate uitgeoefend wordt met de goedkeuring van de
volksmassa
- Diverse vormen om de ‘volksmassa’ te definiëren, alsook de machtsdelegatie te
organiseren
- Historische voorbeelden:
o Huidige ‘Westerse’ democratieën
o Ook een aantal van de voorbeelden vermeld onder monarchieën en
oligarchieën
- Hedendaagse Europese systeem: principe van de volkssoevereiniteit als grondslag
van de politieke macht
o Gevolg: exclusieve legitimiteit in het democratisch stelsel
o Maar: de vormgeving van die democratie kan gepaard gaan met
overblijfselen van andere stelsel
o Europese ‘monarchieën': legitimiteit van de macht berust bij het volk of de
natie
- De normale vorm waarop de volkssoevereiniteit wordt uitgeoefend is via een
parlementair systeem
o Normaliteir is de parlementaire vertegenwoordiging thans gebaseerd op
algemeen enkelvoudig stemrecht
o Mits uitzonderingen:
Indirecte ‘getrapte’ verkiezingen (zoals de Franse Senaat)
Vertegenwoordiging van de deelstaten in een federale staat
(bijvoorbeeld Bondsraad in Duitsland)
- De volkssoevereiniteit kan echter ook op andere manieren via de parlementaire
vertegenwoordiging uitdrukking krijgen
o Zoals de rechtstreekse verkiezingen van het staatshoofd (bijvoorbeeld
president in Frankrijk)
o Zoals door een referendum
a) Engeland
- Het democratisch principe vindt men vooral terug in de verkiezingen en
samenstelling van het Lagerhuis, maar het kiesstelsel bevoordeelt de grote
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller inadonvil. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now