FILOSOFIE
09/12/2020
Hoofdstuk 4: Het einde van de moderniteit (19de -20ste)
Het einde van de moderniteit
1. Revolutie(s)
1789: Franse Revolutie als hoogtepunt van de Verlichting na het hoogtepunt, volgt
de afdaling
- Hoogtepunt: bestorming van de Bastille
- Breuk met Ancien Regime
- Apotheose van de moderniteit
- Meest redelijke samenleving
- Romantiek (reactie op Franse Revolutie)
o De mens is niet alleen een redelijke wezen
o Belang van emoties en passies
- Economische omstandigheden hadden een enorm grote impact om geschiedenis
Belangrijkste factor: Industriële Revolutie
- Hoogtepunt snelheid productie
- Dilemma: overproductie of stilstand?
o Ofwel blijven produceren, hoe meer producten, hoe lager prijs, hoe groter
werkloosheid
o Ofwel stilstand, maar dan ook werkloosheid
o Altijd slecht voor werknemers (constant problemen)
o Leidde tot revoluties en opstanden
- Opstand arbeiders
o Commune van Parijs (1871)
Een communistische commune
Marxistische klasse probeerde een klasseloze maatschappij te bereiken
Lukte niet, maar toonde de gevoelens
Oplossing pas 20ste eeuw welvaarstaat (producenten zijn eigenlijk ook
consumenten, werkt enkel bij model van eeuwige groei)
o Sabotage
Machines als oorsprong van problemen
Sabotage van machines
1
, Duidelijk teken dat de industrialisering was slecht voor arbeiders
In heel Europa
Breuklijn tussen jongere en oudere generaties (boek ‘Vaders en zonen’)
o Russische revolutie (1917)
Gewone volk kwam op tegen de aristocratie
Een waarschuwing voor andere landen
Onderdrukking van socialistische revoluties
- Mensen geloven niet meer in de modernistische hoop
2. De grenzen van het geloof in de wetenschap
Moderne filosofie = vooruitgangsgeloof
- Illustratie 1: Hegel
o Traag, stelselmatig proces van ontwikkeling en vrijheid
o Iedereen dacht dat het binnenkort beter zou zijn
- Illustratie 2: August Comte en positivisme
o Fase 1: Theologisch (kinderlijk)
Veel problemen omdat mensheid nog steeds kinderlijk is
De mens verklaard de wereld aan de hand van bovennatuurlijke krachten,
die in mythen ten tonele werden gevoerd
o Fase 2: Metafysische (puberaal)
Abstracte begrippen hebben de gepersonifieerde krachten vervangen als
verklaringsmodel
o Fase 3: Wetenschappelijk (volwassen)
Heel sterk geloof in vooruitgang
Het denken laat zich nog slechts leiden door de observatie, en introduceert
van daaruit de wetmatigheden van de werkelijkheid
- Vooruitgang als christelijk artefact?
o Secularisering van een christelijke manier om naar de wereld te kijken
o Grieken: geen idee van vooruitgang (cyclisch besef van tijd)
o Christendom: openbaring gaat komen, Jezus komt terug … elke dag is een
dag dichter het einde van de tijden
Gevoel van naderend onheil
- Wetenschap en wereldoorlogen
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller inadonvil. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.