Samenvatting van alle literatuur van het vak psychodiagnostiek inclusief tentamen onderwerpen van het jaar (zie blauw gemarkeerd). Ik heb met deze samenvatting een 8,5 gehaald.
-Alle hoorcolleges
-Egan H4, H5, H6, H7
-Artikel Nissen-Lee et al.
-Hoofdstukken de diagnostische cyclus (de Bruy...
Blauwe pijl: diagnostisch scenario
Leer de pijlen goed!
Doorgetrokken lijnen: je kunt altijd terug
Gestippelde lijnen: je kunt delen overslaan
Het is een cyclisch proces. Je legt een basisroute af maar je kan altijd terug naar de vorige stap.
De aard van de problematiek vergt meestal het herhaald doorlopen van het volledige scenario of van
onderdelen daaruit. Alle stappen moeten aan feiten worden getoetst (empirische cyclus).
Huisarts --> praktijk ondersteuner (POH) --> generieke basis GGZ (GBGGZ)--> specialistische GGZ (SGGZ)
Vanuit SGGZ kan het weer terug.
Betrokkene Persoon of organisatie die een direct of indirect belang heeft bij het diagnostische proces
van deze cliënt
Verwijzer De professional of organisatie die de cliënt naar een diagnosticus stuurt
Aanmelder De persoon/organisatie die de cliënt en de diagnosticus met elkaar in verbinding brengt
Opdrachtgever De persoon of organisatie die opdracht geeft tot verrichten van diagnostiek. Deze
persoon is ook verantwoordelijk voor de betaling. Kan de cliënt zelf zijn
Cliënt De persoon/personen om wie het gaat: degene(n) die je onderzoekt
Cliëntsysteem Een groep personen rondom de cliënt die onderling met elkaar verbonden is
Aanmelding
2 vragen:
1) Is de aanmelding ontvankelijk?
2) Wat is het vervolgtraject?
Resultaat van de aanmeldingsfase: wel of niet starten met een diagnostisch proces
Basisinformatie (kort houden):
o Personalia
o Reden van aanmelding
o Aanleiding tot hulp zoeken
o Hulpverleningsgeschiedenis
o Aard van de problematiek
o Wat wil de cliënt weten en waarom
o Wat zijn de verwachtingen van de cliënt
Wat kan je tegenkomen?
- Info is niet volledig of niet meer actueel
, - Vrijwillig vs. gedwongen (motivatie)
Startcontract: wat de cliënt en de diagnosticus verwachten
Hulpverleningstraject: opdracht op initiatief van de cliënt en met vrije instemming
Dienstverleningstraject: opdrachtgever is extern, de cliënt werkt mee met het onderzoek
Focaal handelen: minder tijd voor meer zorg (kortdurend maar doelgericht handelen)
Stepped care: eerste contact met de huisarts, daarna de psycholoog
Stappen aanmelding:
1) Bepaal het verloop van het aanmeldingstraject
2) Stel de formele posities van betrokkenen vast
- Kind 12-16 jaar: opvoeder opdrachtgever
- Kind >16 jaar: zelf opdrachtgever
3) Besluit of het aanmeldingstraject voortgezet kan worden
4) Bepaal het vervolgtraject
Klachtenanalyse
1. Welke klachten ervaart iemand zelf?
2. Wat is iemands hulpvraag?
Een klacht is een subjectieve, negatieve beleving, situatie of gedraging die een cliënt zelf als storend
of problematisch ervaart.
Klachtenanalyse= verhelderende diagnose (je probeert helder te krijgen wat er aan de hand is)
o Het verhaal van de cliënt staat centraal --> in eigen taal, beleving en overtuiging
o Uitkomst: klachten en hulpvragen
Valkuilen voor de diagnosticus:
- Te snel tevreden
- Te veel doorvragen op oppervlakkige details
- Te compleet willen zijn
- Meteen denken in termen van oplossingen
- Meteen klachten duiden of interpreteren
Hulpvraag:
o Heb ik autisme?
o Heeft mijn kind dyslexie?
o Waarom kan ik niet helder nadenken?
o Waarom doet mijn kind zo vervelend?
o Kunnen jullie iets doen om mij te helpen?
o Kan een rots-en-water training onze dochter helpen?
o Ons huwelijk loopt op de klippen en we weten niet wat te doen
---> Vragen vanuit de cliënt in hun eigen taal
- Dus: heb ik/mijn kind autisme? En niet: heeft Jan autisme?
Kortom:
o Plaatje helder krijgen
o Wat speelt er?
o Wie is er betrokken?
o Wat is de aanleiding?
, o Vastleggen van verwachtingen en kaders
o De relatie met de cliënt niet uit het oog verliezen
De diagnostische cyclus als onderdeel van de klinische cyclus
KC klinische cyclus
DC diagnostische cyclus
TC therapeutische cyclus
EV evaluatie
KA (klachtenanalyse), PA (probleemanalyse), VA (verklaringsanalyse), IA (indicatie analyse).
PL (planning), UV (uitvoering), BE (beoordeling van het effect).
Het advies (de uitkomst van de diagnostische cyclus) heeft de vorm van een voorwaardelijke
voorspelling die middels een correct uitgevoerde interventie op zijn geldigheid getoetst kan worden.
Cognitieve heuristieken
KA PA VA IA
1.Causale (actor-observator) attributie * * *
2.Gedragsconfirmatie * * *
3.Beschikbaarheid * *
4.Representativieit * * *
5.Verankering * * * *
6. Confirmatorische teststrategie * * *
1.Causale (actor-observator) attributie: de persoon die handelt (actor) verklaart zijn gedrag
doorgaans vanuit externe, situationele omstandigheden. De observator verklaart het handelen van
de actor over het algemeen vanuit interne, stabiele disposities.
o Voorbeeld KA: de klacht van de moeder (actor) dat zij moeilijk contact kan leggen met de
leerkracht kan door de observer geïnterpreteerd worden als een kenmerk van haar
persoonlijkheid
2.Gedragsconfirmatie: het door eigen gedrag uitlokken van informatie die de eigen denkbeelden
ondersteunt
o Voorbeeld PA: de diagnosticus knikt instemmend en bemoedigt de cliënt telkens als deze iets
vertelt dat past bij de indruk van de diagnosticus dat het gaat om een cliënt met een
angststoornis
3.Beschikbaarheid: het oordeel over de mate waarin een verschijnsel voorkomt, wordt geleid door
het gemak waarmee men voorbeelden kan bedenken.
o Voorbeeld VA: de diagnosticus is theoretisch georiënteerd op de gezinssysteemtheorie en
kan zich dan voorstellen dat kindproblemen het gevolg zijn van gezinsfactoren.
4.Representativiteit: het oordeel over de kans waarmee een verschijnsel optreedt, wordt geleid door
de mate waarin het te beoordelen verschijnsel optreedt, wordt geleid door de mate waarin het te
beoordelen verschijnsel overeenkomt met wat als daarvoor typerend wordt opgevat
o Voorbeeld IA: de diagnosticus adviseert een behandeling omdat de cliënt goed beantwoordt
aan het beeld van cliënten die doorgaans bij deze behandelingen baat vinden
5.Verankering: oordelen over de frequentie of omvang van verschijnselen blijven sterk verankerd in
de aanvangswaarden die de beoordelaar hanteert
o Voorbeeld PA: een diagnosticus heeft met een zwaardere doelgroep gewerkt en vindt
daarom de cognitieve problematiek van de kinderen uit de nieuwe praktijk meevallen
6.Confirmatorische teststrategie: het opzoeken van informatie die bij de eigen mening aansluit
, Klacht: iets wordt als negatief beleeft; ongewenst, storend, afwijkend, belemmerend, niet meer
beheersbaar etc. uitspraken van de cliënt – of diens omgeving – die aangeven dat het gedrag/ de
situatie van de cliënt of de gevolgen daarvan als negatief worden beleefd.
Klachtenanalyse: het proces van het verhelderen van klachten, met het oog op het formuleren van
expliciete hulpvragen die het aanknopingspunt vormen voor verder onderzoek. De uitkomst van de
klachtenanalyse is de verhelderende diagnose.
Hulpvraag: de vraag naar het soort hulp waar de cliënt/omgeving behoefte aan heeft.
o Hulpvraag als funderend beginsel: de veronderstelde relatie tussen de ervaring van een
discrepantie enerzijds en de behoefte van de persoon/omgeving om hierin een positieve
verandering te brengen anderzijds
o Impliciete hulpvraag: de onuitgesproken, maar latent aanwezig veronderstelde hulpvraag
o Expliciete hulpvraag: de duidelijk geformuleerde vraag om bepaalde hulp die op grond van
de klachtenanalyse tot stand komt
Interpretatie: het toekennen van een inhoudelijke en emotionele betekenis aan de klacht van de
cliënt of diens omgeving en aan de daarbij aansluitende hulpvraag
Verhelderende diagnose: een voor de cliënt overzichtelijke ordening in dienst klachten en
hulpvragen, die door de cliënt als dekkend wordt ervaren voor de beleefde zorgen en onmacht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marlieskolen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.79. You're not tied to anything after your purchase.
