Stoma: kunstmatige uitgang in het menselijk lichaam.
Wordt chirurgisch aangelegd en verbindt een
lichaamsholte met de buitenwereld. Dit kan zijn voor:
o Ontlasting (colostoma of ileostoma, feces).
o Urine (urostoma).
o Gal.
o Ademhaling (tracheostoma).
Tijdelijke stoma: wordt bijvoorbeeld aangelegd om een
darmdeel rust te geven.
Blijvende stoma: wordt bijvoorbeeld aangelegd wanneer
de hele dikke darm moet worden weggehaald.
Twee soorten stoma’s voor de ontlasting:
Colostoma (colon = dikke darm): waarbij de uitgang is aangebracht op de dikke darm.
o Een kunstmatige uitgang van de dikke darm in de huid van de buik.
o Wordt aangelegd worden wanneer de ontlasting het lichaam niet via de anus kan
verlaten. Omdat een stoma geen kringspier heeft die de ontlasting binnenhoudt, kan
er elk moment ontlasting naar buiten komen. De ontlasting wordt met speciale
opvangmaterialen opgevangen. Er zijn methodes om het opvangen van de ontlasting
te reguleren.
o Kan op verschillende delen van de dikke darm worden aangelegd, hoog of laag op de
darm.
Ligt een stoma laag op de dikke darm en is dus alleen de endeldarm
weggenomen, dan is de ontlasting vrij dik.
Is een groter of hoger gelegen stuk darm weggehaald, dan is de ontlasting
die naar buiten komt minder dik.
o Eindstandig stoma (enkelloops): heeft één opening. Er komt alleen ontlasting naar
buiten. Het stuk darm dat vanuit de endeldarm (rectum) komt, is in deze situatie óf
helemaal verwijderd óf het laatste stuk endeldarm is dicht gehecht en ligt nog in de
buikholte.
Het laatste stuk endeldarm is dicht gehecht en ligt nog in de buikholte: hier
kan mogelijk nog een hersteloperatie worden uitgevoerd. Ook is het mogelijk
dat via het rectum slijm wordt afgescheiden.
Mensen met een eindstandig stoma kunnen aandrang ervaren.
o Dubbelloops stoma: heeft twee openingen naast elkaar. Uit de ene opening komt
ontlasting, uit de andere alleen slijm (afkomstig van het slijmvlies van de darm).
Een tijdelijke stoma is vaak dubbelloops. Bij een dubbelloops stoma haalt de
chirurg een stuk van de darm door een opening in de buik naar buiten (een
, darmlis). Dat darmdeel wordt geopend en in de buikwand gehecht.
De darm heeft dan een soort omleiding. Zo wordt bijvoorbeeld een
nieuwe verbinding in de darm ontzien, waardoor de genezing
beter kan verlopen.
Het gebeurt ook dat het stuk darm waar het slijm uitkomt onder
de huid wordt gehecht, zodat er maar één opening zichtbaar is.
Dan lijk het net een enkelloops stoma.
Een dubbelloops stoma kan er uitzien als één stoma met twee
openingen of als twee aparte stoma’s (splitstoma).
Ileostoma: waarbij de uitgang is aangebracht op de dunne darm. Wordt aangelegd als het
nodig is om de hele dikke darm te verwijderen of tijdelijk te ontzien. De ileostoma wordt dat
meestal aan het einde van de dunne darm aangebracht.
o Hoe minder dunne darm over is hoe meer invloed dit heeft op de gezondheid, omdat
in dit deel van het lichaam de voedingsstoffen worden opgenomen. Er is een groter
risico aan een tekort aan vocht, kalium en zouten.
o Bij koorts en warm weer moet iemand met een ileostoma extra alert zijn op zout- en
vochtverlies.
o Doordat de ontlasting niet meer door de dikke darm gaat, wordt deze niet meer
ingedikt. Omdat de stoma geen kringspier heeft, kan er op elk moment brijige tot
dunne ontlasting via de stoma naar buiten komen. Dit wordt opgevangen in een
(stoma)zakje.
o Een ileostoma bevindt zich meestal aan de rechterkant van de buik onder de navel.
o Enkelloops ileostoma: het uiteinde van de dunne darm gehecht in de
buikwand.
De dikke darm is dan of geheel verwijderd of gesloten in de buik
achtergelaten.
Het is mogelijk dat de dikke darm als eindstandig colostoma
(slijmfistel) in de buikwand wordt gehecht. Er is dan sprake van
een enkelloops ileostoma en een enkelloops colostoma. De
verderop gelegen dikke darm kan alleen worden gesloten als de
toegang tot de anus open. Het slijm dat in dit darmdeel wordt
geproduceerd moet namelijk het lichaam kunnen verlaten.
o Dubbelloops ileostoma: heeft twee openingen: één voor de ontlasting en één voor
het slijm. Bij een dubbelloops stoma haalt de chirurg een stuk van de
darm door een opening in de buik naar buiten. Dat darmdeel wordt
geopend en aan de huid gehecht. De darm heef nu een soort omleiding.
Het stuk darm dat waar geen ontlasting komt, blijft slijm
produceren dat afgevoerd moet worden. Dit slijm kan ook op de
natuurlijk weg via de anus naar buiten komen. Dit lijkt dan op
lichtgekleurde ontlasting.
Soms wordt het stuk darm waar het slijm uitkomt onder de huid
gehecht, zodat maar één opening ontstaat.
Een dubbelloops stoma wordt soms tijdelijk, soms definitief
aangelegd.
Een dubbelloops stoma wordt aangelegd als de darm tot rust
gebracht moet worden, of de darmnaad (anastomose) te laten
genezen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wsok. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.