Class notes
Hoorcollege-aantekeningen klinische neuropsychologie
- Course
- Institution
- Book
In dit document staan de hoorcollege-aantekeningen van elk college van klinische neuropsychologie in het jaar .
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Summary of the lectures B&C2; Samenvatting van de colleges B&C2
-
Samenvatting Klinische neuropsychologie, ISBN: 9789024402830 Neuropsychology
-
Samenvatting alle hoorcolleges B&C2
1 review
By: lisatelisa • 2 year ago
Seller
Followhannahvanrhoon
Reviews received
Content preview
Hoorcollege-aantekeningen Klinische Neuropsychologie2020-2021
Hoorcollege 1 – Introductie en intelligentie
12/11/20
Bijbehorende literatuur: hoofdstuk 1, 2, 3, 13
• Klinische neuropsychologie: relatie tussen hersenen en gedrag, gezonde mensen en patiënten
o Science practitioner: klinische praktijk en wetenschappelijk onderzoek
• Kennis vergaren bij gezonde/patiëntenpopulatie
o Alzheimer: medicijn
Videofragment
Wat valt op? (Demente patiënt)
• Random opmerkingen
• Moeite met weten wat de symptomen zijn —> weet niet hoeveel lat hij heeft
• Vergeetachtig
• Herkent mensen om zich heen niet meer (moeder/dochter)
• Eigen wereld, niet bewust van omgeving
o Niet aangesloten bij het gesprek (oriëntatie aangetast?)
• Head turning sign: bevestiging vragen aan naasten
• Motoriek onrustig, misschien tics
• Aangetast taalbegrip?
• Klinische neuropsychologie: case-studies (aanzet tot wat er aan de hand is?)
o Wel onderzoek in grote groepsstudies
• Relatie hersenen en gedrag belangrijk
Casus 1
• Man, 72 jaar, rechtsfrontale hersentumor
• Geen klachten, gaat wel goed
• Dagelijks leven: “beetje op bank zitten en slapen”
• Apathisch —> door hersentumor?
• Ís hij eigenlijk wel klachtenvrij?
• EF-batterij —> overeenkomsten benoemen
o Vastlopen
o Begrijpt hij opdracht wel?
o Woordvindingsproblemen
• Vrouw: linker thalamusinfarct —> duiding op taalproblemen?
o Beloop: veel ingeleverd, sindsdien gediagnosticeerd
o Heteroanamnese is dus heel belangrijk!
• Passend bij tumor of infarct?
• Passend bij neurodegeneratieve aandoening? —> vragen die opkomen
• Vragen naar eigen klachten (anamnese) —> kan hele verschillende informatie geven
Wat is klinische neuropsychologie?
• KNP was heel lang het gebied van medici
• Welink —> neurologie & psychiatrie, beoefend door artsen
• Heel lang discussie tussen holisme/lokalisatie hersenfuncties
• Mentale functies?
o Hippocrates (4e eeuw B.C.): hersenen zetel intellect
o Aristoteles: geest apart van lichaam, intellect in het hart
1
, • Celtheorie
o Vochtholtes
o Herophilius (300 A.C.): niet hersenen maar ventrikels
• Eerste lokalisatie: Descartes, pijnappelklier (binnenste hersenen)
o Epifyse, die stuurt weer door
• Trend van holisme —> lokaliseren
• Gall: frenologie, hersenknobbels
o Uitpuilende ogen: geheugen en taal goed
o Posterieur: ambition
o Achter oren: agressief
o Kritiek vanuit wetenschap
• Clinico-anatomische methode
o H.M.: ernstige epilepsie, verwijdering hippocampi
▪ Geen epilepsie, maar ook geen geheugencapaciteit
▪ Kon geen nieuwe dingen meer aanleren
o Phineas Gage: staal door frontaalkwab
▪ Gedragsverandering
o Tan: taalbegrip, geen taalproductie
▪ Broca: belangrijk voor taalproductie
▪ Correlatie spraakstoornis en linker frontaalkwab
o Wernicke: inhoudsloze spraak
▪ Posterieur linkerhemisfeer
• Tan: dissociatie
• Wernicke: dissociatie
o Samen: dubbele dissociatie
Dissociatie casus
• Man, 50, werkzaam zorg, klein infarct occipitaal, grote moeite met lezen
• Kan letters scherp zien
• Herkent letters
• Koppeling letter naar klank, meer moeite! (Gecombineerde klanken: ‘oe’)
• Schrijven lukt wel
o Maar eigen geschreven tekst voorlezen ging traag, spellen maar ook gokken
Luria (1902-1977)
• Zocht evenwicht tussen holisme en lokalisatie
• Complex functioneel systeem, diverse subsystemen met eigen bijdrage aan gezamenlijke activiteit
• Functionele architectuur
• Ook flexibiliteit voor uitvoeren en aanpassen taken
Moderne neuropsychologie(/specialisme)
• 1970 Nederlandse vereniging NP
• Neuropsycholoog is géén beschermde titel
o 2 jaar opleiding tot GZ
o 4 jaar KNP
2
, o Daarna in het BIG-register
• Praktijk: breed spectrum zorggebied
o Diagnostiek
o Management
o Behandeling <—> indicatie
o Wetenschappelijk onderzoek —> science practitioner
• Patiëntgebonden onderzoek
o Single case studies (bijv. H.M.)
o Crawford statistieken
o Vergelijken van gematchte controles
• Beloopstudies
o Longitudinaal
o Cross-sectioneel
o Behandelstudies (RCT)
• Diagnostiek
o Neurologisch
o Psychiatrisch
o Ontwikkeling
• NPO
o Hypothesetoetsend
o Testonderzoek
o (Hetero)anamnese
o Observatie
o Psychometrische testbatterij
o Specifieke functietest
o Vragenlijsten
o Rekening houden met stoorfactoren (van alles: vermoeidheid), of onderpresteren
(bewust/onbewust) —> symptoomvaliditeitstesten
• Betrouwbaarheid en validiteit
o COTAN
• Keuze van test: beperkte tijd, belastbaarheid, kenmerken proefpersonen en ziektebeeld
• Hypothese toetsen
• Normering
• Integratie gegevens
• N=1
Behandeling
• Rekening houden met kenmerken patiënt
o CGT
o Psychoeducatie
o ACT
o Relatie en systeemtherapie
• Specifiek
o Prisma adaptatie bij neglect
Intelligentie
• G factor vs. Meerdere factoren
o Algemeen, general
• Galton: reactietijden, kwaliteit neurale netwerken —> G
3
, • Spearman (correlatie tussen intelligentietesten) —> G
• General ability “g” —> “s”-factor: speciaal, niet goed gedefinieerd
• Thurstone, Gardner & Sternberg: factoranalyse, meerdere factoren
o Alles bij elkaar = intelligentie
• G-factor lijkt wel te bestaan, nog steeds discussie
• Wel subtaken, middelen tot 1 getal —> IQ
• Binet: kind wel/niet geschikt voor onderwijs
• Stanford Binet Intelligentie Test
o Model voor latere intelligentietesten
o IQ: ratio chronologische/mentale leeftijd x 100
o M = 100, SD = 15
Intelligentietests
• Crystallized: pasklare kennis en vaardigheid (schoolse kennis)
• Fluid: capaciteiten inzetbaar in nieuwe probleemsituaties
• WAIS: Wechsler Adult Intelligence Scale
o Eerste versie in 1955
o Wais-IV (NL 2012) —> nieuwe factoranalyse
o Verbaal vs. Non-verbaal
▪ Niet meer passend
▪ Verbaal begrip
▪ Perceptuele organisatie
▪ Werkgeheugen
▪ Verwerkingssnelheid
• Raven Progressive Matrices, afstudeer studie Spearman (G-factor)
o Meest zuivere G-factor meten
o “Culture-fair” test; kritiek, Westers op getraind?
• Nederlandse leestest voor volwassenen
• Snijders-Oomen – non-verbale intelligentie schaal (SON)
o Oorspronkelijk dove kinderen (non-verbaal)
o Jaren ’60: Groningen intelligentie test voor volwassenen
• Is het intelligentie dat we meten op een intelligentietest?
Definitie?
• Combinatie van erfelijkheid en omgeving
• 85% erfelijk
• Vooral verbindingsbanen blijken van belang: o.a. Fronto-pariëtale netwerken
o Ook de effectiviteit lijkt hier belangrijk
o Neurale efficiëntiehypothese: minder activatie bij hoge intelligentie (minder nodig voor
dezelfde prestatie)
• Relatie cognitieve functies
o Snelheid van informatieverwerking
o EF (inhibitevermogen) —> grote overlap met intelligentie!
Intelligentie en neuropsychologie
• Actuele niveau persoon, waar zet je gegevens tegen af?
• Onderdelen IQ test: specifieke cognitieve domeinen
• Interpretatie makkelijker als intelligentie bekend is
• Bij ouder worden neemt fluid intelligence sneller af dan crystallized intelligence
o Bewust van taken die je inzet!
• Cognitieve reserve: hoger opleidingsniveau, hogere reserve, later dementie
o Wel snellere ontwikkeling dan lagere reserve (uiteindelijk)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannahvanrhoon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now