Week 1A introductie
Vormen van Justitieel Ingrijpen
- Strafrechtelijk (jeugddelinquentie)
o Schade aan zelf en/of anderen
o Plaatsing in een justitiële jeugdinrichting
- Civielrechtelijk (kindermishandeling/verwaarlozing)
o Veiligheid en ontwikkelingskansen
o Ondertoezichtstelling (OTS) en/of uithuisplaatsing, gesloten jeugdzorg
Opvoeding = dynamisch transanctioneel proces -> opvoeder en kind beïnvloeden elkaar
In de jaren is een afname van delinquentgedrag bij jeugdige -> verklaringen:
1 meer empathie & pro-socialer (pinkers)
2 beveiligingshypothese: minder gelegenheid om delicten te plegen
3 gunstige maatschappelijke veranderingen: minder risicofactoren, meer beschermende
factoren
4 digitalisering: minder ongestructureerde vrijetijdsbesteding met leeftijdsgenoten in de
publieke ruimte
5 we worden slimmer -> ontwikkeling van betere interventies
5 uitgangspunten
- IVRK (6/29 IVRK): in ruimst mogelijk mate de ontwikkeling van het kind en zo volledig
mogelijk de ontplooiing van persoonlijkheid, talenten, geestelijke en lichamelijke
vermogen te waarborgen
- Perspectief bieden
- Cliëntparticipatie (shared decision making)
- Therapeutisch zijn, alleen die interventies die jeugdige proberen te betrekken in een
ondersteund en constructief proces van verandering (dus geen interventie toepassen
die gebaseerd zijn op externe controle/dwang)
- Evidence-bases hulpverlening
Week 1B Leefklimaat in de residentiële jeugdzorg
Positief leefklimaat
Self-Determination Theory: de leefomgeving heeft invloed op de (behandel)motivatie door
de wijze waarop psychologische basisbehoeften worden versterkt:
- Verbondenheid: werkrelatie tussen de professionals en jeugdige, waarin de jongere
wordt geaccepteerd voelt
- Competentie: bijv. de jongere steunen om (weer) naar school te gaan om nieuwe
competenties te leren
, - Autonomie: jongere mee te laten beslissen in wat er gebeurt, keuzes/opties geven
Een positief leefklimaat = een open leefklimaat
Warmte en responsiviteit
Veilige en gestructureerde omgeving
Positief leefklimaat – 7 dimensies:
- Ondersteuning: mate waarin groepswerkers ondersteund en responsief zijn ten
aanzien van psychologische basisbehoeften van jongeren en investeren in positieve
samenwerking met de jongeren
- Groei: de mogelijkheden die jeugdigen hebben om te leren en daarmee het verblijf in
de leefgroep zinvol te maken (met aandacht en respect voor de autonomie van de
jeugdigen)
- Sfeer: de kwaliteit van de omgang en samenwerking tussen de jongeren in de groep
- Structuur: de mate van de voorspelbare gang van zaken in de leefgroep/instelling
(met duidelijke regels en adequate supervisie hierop)
- Gevoel van rechtvaardigheid: ervaring van eerlijkheid in de groep, respect,
menselijke behandeling en de aanwezigheid van rechtvaardige procedures
- Veiligheid: de mate waarin jongere zich beschermd voelen tegen negatief gedrag van
groepsgenoten en medewerkers
Waarom een positief leefklimaat?
Bevordert meer actieve coping en behandelmotivatie
Cliënten zullen meer empathisch gedrag vertonen
Cliënten zullen minder agressief gedrag vertonen
Cliënten zullen meer emotionele stabiliteit ontwikkelen
->+/- 20% afname van antisociaal gedrag bij jongeren die meer positief leefklimaat ervaren
->gevoel van veiligheid kan deze afname vergroten met +/- 33%
Repressie in residentiële jeugdhulp instellingen
Gesloten jeugdzorg & JJI mogen dwangmaatregelen en vrijheid beperkende maatregelen
gebruiken indien, er anders schadelijke gevolgen zijn voor het welzijn van de jongeren of
zijn/haar omgeving of ter voorkoming van crimineel gedrag -> gedrag bedreigend (veiligheid)
of nodig is om doel van jeugdhulp te bereiken (behandeling); niet ter naleving huisregels
Uniek aan JJI: orde maatregelen & disciplinaire straffen mogen ook gebruikt worden indien
het in het belang is van orde of veiligheid of ongestoord tenuitvoerlegging vrijheidsbeneming
Definitie repressie
1 medewerkers die doelbewust jongeren schade toebrengen (gevolg is niet altijd bewust)
2 medewerkers die onwettig handelen of willekeurig beperking van vrijheid en autonomie
Hoe herken je repressie?
1 machtsmisbruik
2 onrechtvaardigheid
3 gebrek aan autonomie
4 gebrek aan zingeving
5 dehumanisatie (jeugdige niet meer als mens zien)
En rationalisatie (‘zo doen we het gewoon hier’)
, Gevolgen van repressie:
- Jongeren zien het handelen van medewerkers als onvoorspelbaar, oneerlijk en
onveilig -> weerstand (agressie, demotivatie en stress)
- Problemen worden erger i.p.v. beter -> geen ruimte zich positief te ontwikkelen
- Kinderrechten worden geschonden (bijv. 3/12)
- Maar ook gevolgen voor medewerkers (bijv. burn-outs)
Geen repressie: balans tussen zorg/behandeling (need&responsivity) en veiligheid/controle
(risk) blijft behouden
Wel repressie: balans slaat door naar veiligheid en controle
Oorzaken repressie:
Intrapersoonlijke processen (van medewerkers)
- Controlebehoefte door angst voor agressie, escalatie of afgerekend te worden
- Dehumanisatie door (mentale) afstand tussen de jongeren en medewerkers of
functioneel (empathie kan dit voorkomen)
- Rationalisatie van repressief handelen (bijv. rustuur, einde dag of zo gaat het hier
gewoon)
Interpersoonlijke processen (tussen medewerkers)
- Identificatie met (formeel of informeel) repressieve teamleider
- Afwezigheid leider of passief leiderschap van de leider -> permissief ethisch klimaat
(geen vragen worden meer gesteld)
- Socialisatie: aanpassing aan sociale omstandigheden om goed te kunnen
functioneren binnen de groep
Organisatorische oorzaken van repressie
- Oriëntatie op straf/controle v.s. behandeling (ook gebouw)
- Organisatiestructuur (sterke hiërarchie)
- Selectie medewerkers (opleiding/ervaring)
- Institutionalisering -> repressie gaat in de muren zitten = repressief handelen wordt
routine
o Ook via rationalisatie (wordt normaal) en socialisatie (medewerkers steken
elkaar aan)
o Permissief ethisch klimaat
o Geen reflectie
Voorkomen of verminderen van repressie
Reflectie: de-escalatie mogelijkheden? Mogelijkheden meer autonomie terug te geven?
- Supervisie en intervisie (medewerkers)
- Personeelsbeleid (organisatie)
- Afzonder sluiten (zodra alternatieve zijn) of anders inrichten (organisatie)
- Inspireren en innoveren, rolmodel (leidinggevenden)
- Empathie en humanisatie (medewerkers)
- Gezinsgericht werken, gedeelde besluitvorming, JIM (jongeren)
- Communicatie, uitleg geven en aandacht vragen (maatschappij)
- Kleinschaligheid (organisatie)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Doju. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.54. You're not tied to anything after your purchase.