Een uitgebreide samenvatting (inclusief handige schema's en afbeeldingen) van het boek Personeel, Organisatie & Communicatie 2020 voor het Praktijkdiploma Loonadministratie (PDL) van de uitgever SaMo (S. Verbeke en M. van der Scheer). Ik heb het zelf geschreven en het examen gehaald met een 9.2! Ik...
Personeel,
2020/2021
Organisatie &
Communicatie
2020
Voor het Praktijkdiploma
Loonadministratie (PDL)
Uitgeverij SaMo
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Organisatie........................................................................................................................1
1.1 Inleiding........................................................................................................................................1
1.2 Organisaties..................................................................................................................................1
1.3 Indeling organisatie......................................................................................................................1
1.3.1 Indeling naar aard en wijze van productie.............................................................................2
1.3.2 Indeling naar rechtsvorm.......................................................................................................3
1.3.3 Indeling naar winststreven....................................................................................................7
1.4 De arbeidsorganisatie...................................................................................................................8
1.4.1 Arbeidsverdeling....................................................................................................................8
1.4.2 Motieven voor arbeidsverdeling..........................................................................................10
1.5 Werkstructurering......................................................................................................................11
1.6 Afdelingen en hun relaties..........................................................................................................12
1.7 Organisatiestructuren.................................................................................................................13
1.7.1 Lijnorganisatie......................................................................................................................13
1.7.2 Lijn-staforganisatie..............................................................................................................14
1.7.3 Functionele organisatie........................................................................................................15
1.7.4 Matrix- en projectorganisatie..............................................................................................16
1.7.5 Divisieorganisatie.................................................................................................................18
1.7.6 Netwerkorganisatie.............................................................................................................19
1.8 Doelstellingen en beslissingen....................................................................................................19
Hoofdstuk 2: Projecten.........................................................................................................................21
2.2 Projectmatig werken...................................................................................................................21
2.3 Projectfases................................................................................................................................22
2.3.1 Initiatiefase (het idee)..........................................................................................................22
2.3.2 Definitiefase (wat)...............................................................................................................22
2.3.3 Ontwerpfase (hoe)...............................................................................................................23
2.3.4 Voorbereidingsfase (hoe te maken/uit te voeren)...............................................................23
2.3.5 Realisatiefase (maken/uitvoeren)........................................................................................23
2.3.6 Nazorgfase...........................................................................................................................23
2.4 Beheersaspecten........................................................................................................................24
2.4.1 Beschikbare tijd...................................................................................................................25
2.4.2 Beschikbaar geld..................................................................................................................25
, 2.4.3 Te leveren kwaliteit.............................................................................................................25
2.4.4 Organisatie van het project.................................................................................................26
2.4.5 Informatie...........................................................................................................................26
2.5 Rollen..........................................................................................................................................27
2.5.1 Het projectteam...................................................................................................................27
2.5.2 De projectleider...................................................................................................................27
2.5.3 Projectmanager...................................................................................................................27
2.5.4 Programmamanager............................................................................................................27
2.5.5 Klant.....................................................................................................................................27
2.5.6 Gebruikers...........................................................................................................................27
2.5.7 Projectpartner.....................................................................................................................27
2.5.8 Opdrachtgever.....................................................................................................................27
2.5.9 Klankbord.............................................................................................................................28
2.6 Tot slot over projecten...............................................................................................................28
Hoofdstuk 3: Personeel........................................................................................................................30
3.2 Human Resource Management (HRM).......................................................................................30
3.3 De rollen van Ulrich....................................................................................................................32
3.5 Arbeidsvoorwaarden en belonen...............................................................................................33
3.6 Employee benefits......................................................................................................................34
Hoofdstuk 4: De loonadministratie.......................................................................................................37
4.2 De afdeling loonadministratie....................................................................................................37
4.3 Afdelingen naast de loonadministratie.......................................................................................39
4.3.1 De afdeling personeelszaken of HR......................................................................................39
4.3.2 De financiële administratie (boekhouding).........................................................................40
4.4 Samen verder of scheiden..........................................................................................................40
4.5 Gescheiden, maar wel samen aan de slag..................................................................................42
4.6 De hand van de loonadministrateur...........................................................................................43
4.7 Horizontaal toezicht van de Belastingdienst...............................................................................44
4.8 Persoonsgegevens voor derden bewaren...................................................................................45
4.9 Softwareweetjes.........................................................................................................................46
Hoofdstuk 5: De loonjournaalpost........................................................................................................48
5.1 Inleiding......................................................................................................................................48
5.2 De boekhouding..........................................................................................................................48
5.2.1 Balans..................................................................................................................................48
, 5.2.2 Grootboekrekeningen..........................................................................................................49
5.2.3 Journaalposten....................................................................................................................49
5.2.4 De grootboekrekening eigen vermogen..............................................................................50
5.2.5 Wettelijke eisen...................................................................................................................51
5.2.6 Het rekeningschema............................................................................................................52
5.2.7 Jaar in jaar uit......................................................................................................................53
5.3 Loonjournaalpost........................................................................................................................53
Hoofdstuk 6: Communicatie.................................................................................................................57
6.2 Communicatie.............................................................................................................................57
6.3 Aspecten van een boodschap.....................................................................................................57
6.4 Gespreksvaardigheden...............................................................................................................58
6.5 Vragen stellen.............................................................................................................................59
6.6 Conflicten....................................................................................................................................59
6.6.1 Oorzaken van een conflict...................................................................................................60
6.6.2 Conflicten oplossen..............................................................................................................60
6.6.3 Conflicten hanteren.............................................................................................................60
6.7 De loonadministrateur als adviseur............................................................................................62
6.8 De loonadministrateur vertelt....................................................................................................62
6.8.1 5W-model............................................................................................................................63
6.8.2 AIDA-model..........................................................................................................................63
,Hoofdstuk 1: Organisatie
1.1 Inleiding
Een salarisadministrateur zorgt ervoor dat de werknemers hun juiste loon tijdig krijgen uitbetaald,
dat de verschuldigde heffingen door de werkgever tijdig en tot het juiste bedrag aan de betreffende
instanties als de Belastingdienst en de pensioenfondsen worden afgedragen en dat wordt voldaan
aan de administratieve verplichtingen die bij deze handelingen horen.
Naast deze administratieve taak heeft de salarisadministrateur binnen de organisatie steeds vaker
ook een adviserende rol. De administrerende rol wordt door de toenemende automatisering steeds
beperkter, terwijl het steeds belangrijker wordt dat de salarisadministrateur ook adviseert bij te
maken keuzes op het gebied van beloningen en vergoedingen. Hierdoor wordt er steeds vaker
gesproken over de payrollprofessional in plaats van over de salaris- of loonadministrateur.
1.2 Organisaties
Een organisatie is een samenwerkingsverband tussen twee of meer mensen die hun krachten, kennis
en vaardigheden bundelen om een bepaald doel te bereiken.
De gewenste vorm van een organisatie is afhankelijk van de omgeving waarbinnen de organisatie
moet functioneren (omgevingsinvloeden en factoren);
- Economische ontwikkelingen
- Technische ontwikkelingen
- Demografische ontwikkeling
- Invloeden van het milieu
Ook relaties met andere organisaties kunnen invloed hebben op de inrichting of de organisatie, zoals
afnemers, leveranciers, concurrenten, werknemers: zij oefenen ieder op hun eigen manier invloed uit
op de organisatie. Elke organisatie probeert daar op een eigen manier vorm aan te geven en op in te
spelen. Dat maakt dat organisaties verschillend zijn van elkaar, oftewel het onderscheidend
vermogen van organisaties.
1.3 Indeling organisatie
Een organisatie is een samenwerkingsverband tussen twee of meer mensen die hun krachten, kennis
en vaardigheden bundelen om hun doel te bereiken. Alle bedrijven, ondernemingen en instellingen
zijn een organisatie, maar er bestaat een verschil tussen deze begrippen;
- Een bedrijf is een organisatie die producten of diensten levert.
Profitorganisatie; belangrijkste doel is winst (-> onderneming)
Non-profitorganisatie; doelstelling zonder winstoogmerk (-> vaak
instellingen)
- Een onderneming is een bedrijf die het behalen van winst nastreeft
(profitorganisatie).
- Een instelling is een organisatie met maatschappelijke doelen (vaak non-profitorganisatie).
Bijvoorbeeld zorg- of onderwijsinstellingen. Voorbeelden van overheidsinstellingen zijn de
politie en de Belastingdienst.
1
,Elke onderneming is een bedrijf, maar niet elk bedrijf is een onderneming!
Organisaties kunnen op basis van verschillende criteria worden ingedeeld:
1. Aard en wijze van productie (sectoren) -> primair, secundair, tertiair en quartair
2. Rechtsvormen -> natuurlijke personen en rechtspersonen
3. Winststreven -> profit, non-profit en NOFP
1.3.1 Indeling naar aard en wijze van productie
Bij de indeling naar aard en wijze van productie onderscheiden we vier sectoren, ook wel de indeling
van de economie in sectoren genoemd:
Primaire sector Leveren voedsel en Land- en tuinbouw, visserij, jacht, bloemen-
grondstoffen die nodig zijn om en fruitteelt, veeteelt
een product te produceren
Secundaire sector De industriële sector Bouwnijverheid, ambachten, fabrieken,
maakindustrieën
Tertiaire sector De dienstensector (commerciële Winkels, horeca, verhuurder, advocaat,
(veel voorkomend) dienstverlening; diensten, kapper, ICT bedrijven (scholing is belangrijk, lage
handel en verkeer) kansen voor niet- of laagopgeleiden)
Quartaire sector Niet-commerciële Ziekenhuizen, verpleeghuizen, culturele
(overheidssector) dienstverlening; (semi)overheid instellingen, brandweer, defensie, zorg,
en non-profitorganisaties sociale zekerheid, onderwijs (niet alleen
(gericht op het welzijn of het overheidsdiensten, maar ook deels of geheel
goed functioneren van de gesubsidieerde diensten)
maatschappij)
De hierboven beschreven indeling van de economie in sectoren is weer anders dan de sectorindeling
die gehanteerd wordt bij de indeling van het bedrijfs- en beroepsleven voor de heffing van de
premies werknemersverzekeringen (hoofdstuk 20.5.2. Loonheffingen 2020 voor het PDL).
Er is ook nog een andere context over het verdelen van sectoren, sectoren die in het spraakgebruik
verwijzen naar bedrijfstakken of branches. Een bedrijfstak omhelst alle bedrijven in een bepaalde
branche. Voorbeelden hiervan zijn:
Cultuursector Deel van de maatschappij waar kunst en cultuur wordt bedreven
Financieel-economische De bank- en verzekeringswereld en de administratiekantoren
sector
Industriële sector Bedrijven die van (primaire) grondstoffen (tastbare) producten maken
IT-sector Leveren van diensten of producten op het gebied van automatisering
Onderwijs Aanbieden van scholing, cursussen en opleidingen gericht op het
aanleren van kennis, kunde, gedrag, vaardigheden
Overheid Geheel van organisaties dat uit belastinggeld wordt betaald
Transportsector Houden zich bezig met het (efficiënt) vervoer van personen en/of
goederen
Logistieke sector Het organiseren, plannen, besturen en uitvoeren van goederenstromen
Zorgsector Medische hulpverlening, medische hulpmiddelen en verzorging van
hulpbehoevenden
Wetenschapssector Organisaties op het gebied van kennisvermeerdering door onderzoek
2
,Er zijn in totaal dus drie verschillende sectorindelingen:
1. Indeling van de economie in vier sectoren naar aard en wijze van productie
2. Sectorindeling die van belang is voor de loonheffingen
3. Indeling in het spraakgebruik; het bedoelen van een bedrijfstak of branche als sector
1.3.2 Indeling naar rechtsvorm
Er zijn juridisch gezien twee soorten personen die een onderneming kunnen drijven; een natuurlijke
persoon (mens van vlees en bloed) en een rechtspersoon (juridisch opgericht). Er zijn rechtsvormen
zonder en met rechtspersoonlijkheid.
Rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid
- Eigendom van organisatie is in handen van één of meerdere natuurlijke personen.
- Zijn met hun totale vermogen (dus ook hun privévermogen) aansprakelijk voor schulden van
het bedrijf
Rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid
- Eigendom van organisatie is in handen van een rechtspersoon.
o Publiekrechtelijke rechtspersonen
Organisaties die van de overheid het recht hebben gekregen om wettelijke
regelingen toe te passen om zo hun overheidstaken te kunnen uitvoeren (bijv. de
staat, provincie en gemeente).
o Privaatrechtelijke rechtspersonen
Ontstaan door een vrijwillige overeenkomst tussen een groep van personen (bijv.
een NV, BV en een stichting)
- Rechtspersoon heeft eigen bezittingen en schulden. Kan zelfstandig deelnemen aan het
rechtsverkeer (contracten aangaan, zaken aankopen)
1.3.2.1 Natuurlijke personen
Een natuurlijk persoon is in juridische zin iemand die persoonlijk rechten en plichten draagt. Er zijn
vier ondernemingen in de vorm van een natuurlijk persoon:
1. Eenmanszaak -> een ondernemer
Eigendom is in handen van één persoon die in alle opzichten rechtstreeks verantwoordelijk is
voor de onderneming
Moet ingeschreven zijn in het Handelsregister van KvK (Kamer van Koophandel)
Zakelijke schuldeisers kunnen aanspraak maken op zowel het zakelijke vermogen van
het bedrijf als op het privévermogen van de eigenaar. Vermogen van partner is ook
aanspreekbaar voor schulden bij een huwelijk in gemeenschap van goederen
Kan personeel in dienst hebben
Term eenmanszaak zegt iets over de rechtsvorm en niet over het aantal personen
dat in het bedrijf werkt
Zzp’er (zelfstandige zonder personeel) of freelancer als er geen personeel in dienst is
2. Firma of Vennootschap onder Firma (V.o.F.) -> vooral voor handel
Samenwerkingsverband van meerdere, meestal natuurlijke personen (de vennoten), maar
ook een rechtspersoon zoals een BV kan optreden als vennoot in een V.o.F.
Moet ingeschreven zijn in het Handelsregister van KvK (Kamer van Koophandel)
3
, Zakelijke schuldeisers kunnen aanspraak maken op zowel het zakelijke vermogen van
de onderneming als op het privévermogen van alle vennoten
De leden zijn ieder geheel aansprakelijk voor de volledige schulden van de
vennootschap, dus ook voor schulden die een mede-vennoot heeft gemaakt
Schuldeisers uit privésfeer van de vennoten kunnen geen aanspraak maken op het
zakelijke vermogen
Alle vennoten brengen iets in (geld, goederen of arbeid)
Afspraken over bevoegdheden, werkverdeling en verdeling van de winst
3. Maatschap (Mts) -> vooral ziekenhuizen, dienstverleningen
Samenwerkingsverband van meerdere personen (maten). Bijna gelijk aan een V.o.F., zeker bij
een openbare maatschap
Moet ingeschreven zijn in het Handelsregister van KvK (Kamer van Koophandel)
Zakelijke schuldeisers kunnen aanspraak maken op zowel het zakelijke vermogen van
de onderneming als op het privévermogen van alle leden (maten)
Ieder lid is voor een gelijk deel aansprakelijk voor de schulden van de maatschap
Twee soorten maatschappen
Stille maatschap
Iedereen heeft zijn eigen praktijk met een eigen naam, maar kunnen wel
gezamenlijk als maatschap apparatuur aanschaffen of personeel aannemen
Openbare maatschap
De maten nemen onder een gezamenlijke naam deel aan het rechtsverkeer
4. Commanditaire vennootschap (CV)
Bijzondere vorm van een V.o.F. Een CV heeft naast beherende vennoten ook stille vennoten.
Moet ingeschreven zijn in het Handelsregister van KvK (Kamer van Koophandel)
Commenditaire vennoten (stille vennoten)
Alleen een financiële inbreng
Onbevoegd om te handelen namens de vennootschap, wanneer dit wel
wordt gedaan worden zij automatisch gezien als beherende vennoot
Alleen aansprakelijk voor het bedrag dat ze investeren
Gecommanditeerde vennoten (beherende vennoten)
Bevoegd om te handelen namens de vennootschap
Aansprakelijk voor alle schulden
1.3.2.2 Rechtspersonen
Er zijn vier ondernemingen in de vorm van een rechtspersoon:
1. Naamloze vennootschap (NV) of besloten vennootschap (BV)
Oprichting bij notaris via een notariële akte waarin de statuten van de NV/BV zijn
opgenomen
Moet ingeschreven zijn in het Handelsregister van KvK (Kamer van Koophandel) +
jaarlijks inleveren van opgestelde jaarstukken bij KvK (deponeren van jaarstukken)
Een NV/BV is als rechtspersoon zelfstandig drager van rechten en plichten.
Betrokken personen zijn met hun privévermogen niet aansprakelijk voor schulden
van de vennootschap -> anti-misbruikwetten opgesteld, zodat in de volgende
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merianx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.73. You're not tied to anything after your purchase.
