Thema 2: Het droit public de l’Europe en de
“keteloorlog”1 (1784-1785)
6 oktober 1784 schip Staten-Generaal2 opent vuur op keizerlijk schip oorlog tussen
republiek der Verenigde provinciën en keizer + zijn territoria
(Verhaal zegt dat er enkel een ketel geraakt is: “keteloorlog”)
Europa in de 18e E
Kaart: oranje plek gebieden die onder heerschappij keizer vallen (≠ keizerrijk)
Bi rode lijn = keizerrijk (niet alle gebieden zijn olv de keizer)
Noorden: republiek der Verenigde Provinciën: confederatie territoria die zich afgescheurd
hebben van Spaanse Habsburgse Nederlanden (16e E)
Zuiden: oostenrijke Nederlanden (cirkel op kaart = incident schip)
Leo belgicus (= NEDERLANDSE3 leeuw) 16e E: eenheid van gebieden4 die nu ongeveer
overeenstemmen met Nederland + België + Luxemburg niet samengebleven dr opstand!
Keteloorlog:
- Over controle op Schelde
- Graafschap Vlaanderen (geel) = veel groter dan Graafschap Zeeland (Noorden = roos) en
Hertogdom Brabant (groen = oosten)
-
- Antwerpen = Grootste handels- en financieel centrum5 (draaischijf Noord en Zuid)
Hoort bij hertogdom Brabant
- Met opstand Noord en Zuid: bepaalde gebieden (die zich niet afgescheurd hebben) militair
bezet en beheerst
- Graafschap Vlaanderen (heeft zich niet afgescheurd van Spaanse Habsburgers)
Staats-Vlaanderen: Koning kan geen macht meer uitoefenen op Noordelijke delen.
Nederlanders beheersen beide oevers Schelde
Grootste handelscentrum (Antwerpen) w afgesloten v de zee
- Hertogdom Brabant (donkergeel op rechtse kaart)
Beheert door Staten-Generaal verlies van “staats-Brabant”
- Staats-Gelre (18e E)
Ook veroverd dr Noordelijke Nederlanden
1
= een illustratie van ‘le droit public’
2
Orgaan van de confederatie van de republiek der verenigde provinciën
3
geheel vd Nederlanden in Ancien Régime
4
Gebieden v Bourgondiërs, later habsburgers
5
Functie overgenomen v Brugge
, ! Met opstand: Noordelijke Nederlanden: gaan hele Schelde bezetten en Antwerpen afsluiten
van de zee
Antwerpen (Brabant)
o = grootste Europese handelsstad
o Kent grote economische inzet
Noordelijke Nederlanden zetten Antwerpen af (zee bereiken onmogelijk).
o Grootste handelscentrum via zeetransport (haven)
Wereldhandelsstad vanuit EU-perspectief
o Protestants regime heerst
o Spaanse overheersing: belegering Antwerpen: 1584-1585
o Spaanse heerschappij wordt gebruikt om Antwerpen te bevrijden van
‘protestantisme’ (omsingeld door Spaanse troepen)
Bootbrug van A. Farnese (= Spaans) (om ook deze toevoer af te sluiten)
1585: Antwerpen geeft zich over
Schilderij H. Vredeman de Vries: propagandastuk van herovering Antwerpen
Delen die waar en niet waar zijn:
- Niet waar:
Rechts: alle schepen rechtsboven: handel kan terug bloeien
MAAR: Spanjaarden slagen er niet in beide overs Schelde te controleren (blijft van
Brabant) handel kan dus niet heropbloeien
- Wel waar:
Links: hebzuchtige rebellen die met geld/goederen afdruipen,
Niet iedereen in onze gewesten is blij met herovering.
Mensen gaan massaal naar Noorden (niet veroverd dr Spanjaarden) vluchten
en duurzaam vestigen
Antwerpen afgesloten v zee: Afsluiting duurt: 2 eeuwen lang
Belangrijkste handelscentrum Europa kan niet meer functioneren.
Gat in economische markt opgevuld door Amsterdam
17e E “Gouden eeuw” in Holland
o Bloei kunst & cultuur door grote economische macht Holland
o Ook grootmacht politiek en militair
o Absolute centrale hoofdrol
o Velen v bij ons vluchten nr Amsterdam
o W het grote handelscentrum van de wereld
o Amsterdam: Laat Antwerpen gedomineerd zijn door protestanten en Spanje
hierdoor geen concurrentie
Vrede van Westfalen te Münster (1648!)
= verschillende vredesverdragen die gedeeltelijk in Munster zijn gesloten
Spanje verliest titel grootmacht.
Holland van kleine republiek naar grootmacht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ca1234. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.14. You're not tied to anything after your purchase.