Summary
Samenvatting recht en ethiek (ethiek)
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek Ethiek en Recht in kort bestek voor het vak recht en ethiek (ethiek gedeelte)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
elviravtw
Content preview
Ethiek aantekeningen hrmWeek 1
Boek samenvatting moraliteit en ethiek (hoofdstuk 1)
Moraliteit= het geheel aan regels, waarden en houdingen dat het gedrag van mensen reguleert met
het oog op de belangen van het welzijn van anderen.
- Moraliteit wijst naar de opvattingen die er zijn ten aanzien van hoe mensen zich moeten
gedragen ten opzichte van elkaar
- Moraliteit gaat over wat wel en niet mag in de omgang met elkaar
- Gaat vaak over ongewenst gedrag
- Gaat alleen over gedrag van mensen
- Morele regels begrenzen de individuele vrijheid van handelen. Deze begrenzing wordt
gevormd door een gemeenschappelijk belang dat uitstijgt boven het eigen belang.
- Grondgedachte van moraliteit: alleen mensen kunnen, omdat zij verstand hebben,
verantwoordelijk gehouden worden voor hun gedrag.
Moraliteit is te onderscheiden in smalle en brede moraliteit
- Smalle moraliteit: de vraag in hoeverre we rekening moeten houden met de belangen en het
welzijn van anderen staat centraal
- Brede moraliteit: hierbij wordt ook de vraag naar een zinvol en gelukkig leven betrokken
Moraliteit bestaat uit drie bouwstenen:
- Normen
Normen noemen we ook wel morele regels.
Ze hebben een dwingend karakter.
Ze gebieden of verbieden bepaald gedrag.
Morele regels blijven vaak impliciet; de regel waaraan gedrag wordt afgemeten is niet in een
geschreven regel neergelegd.
- Waarden
Kan een waardeoordeel zijn en kan gebruikt worden als zelfstandig naamwoord.
Waarden geven aan wat goed, gewenst en waardevol is.
Waarden worden pas zichtbaar in het handelen van mensen.
Twee soorten waarden: morele waarden en objectwaarden.
Morele waarden definiëren wie je bent. Worden ook wel persoonswaarden genoemd.
Objectwaarden zeggen niet wie je bent, maar wat je hebt of wil hebben.
Dienen als uitgangspunt of beginsel.
Als waarden het geformuleerde doel zijn, dan stellen normen de voorwaarden om het doel
te bereiken.
- Houdingen
Houding is de manier van handelen van een bepaald persoon.
De structurele aspecten van de houding wordt vooral tot de moraliteit gerekend, we spreken
hier van karaktereigenschappen.
Karaktereigenschappen bepalen mede de morele keuzes die worden gemaakt.
Moreel pluralisme = het naast elkaar bestaan van meerdere waarden
- Moreel pluralisme kan zich voordoen als verschillende mensen verschillende waarden
aanhangen of als een individu verschillende onverenigbare waarden aanhangt.
- Kan leiden tot conflicten
Naast moraliteit zijn er nog drie andere verzamelingen van gedragsregels
, - Fatsoen
Fatsoenregels vinden we minder belangrijk dan morele regels
‘zwakke’ morele regels
Bijvoorbeeld: tafelmanieren, opstaan in de tram voor ouderen
- Religie
Alle grote religies kennen morele regels en die zijn voor hen die geloven erg belangrijk
Religie bevat meer dan morele regels
Bijvoorbeeld: kledingvoorschriften, speciale dagen
Religies kennen vaak grote verhalen en heilige boeken, moraliteit heeft geen centraal
betekenis verlenend verhaal
Religies kennen meestal een bovennatuurlijk opperwezen dat de oorsprong is van alle
morele regels
- Recht
De belangrijkste functie van recht is het reguleren van het maatschappelijke leven met
behulp van regels
Recht onderscheid zich van morele regels door het feit dat recht geschreven bronnen heeft,
namelijk de wet en jurisprudentie
Rechtsregels kunnen worden afgedwongen, bij morele regels bestaan er geen sancties
Recht bestaat niet alleen uit regels waarin de rechten en plichten van de burgers zijn
vastgesteld. Een hele categorie rechtsregels is bedoeld om de bevoegdheden aan instanties
te verlenen en procedures vast te stellen. Dit wordt ook wel 'secundaire regels van het recht’
genoemd. De moraliteit kent geen systeem van primaire en secundaire regels.
Het vierde verschil is dat het recht is ingebed in een sociaal systeem. Moraliteit heeft geen
eigen apparaat.
Ethiek is moraal op papier
- Aan de basis van de ethiek liggen niet onze morele intuïties, maar ons redeneervermogen,
onze rede of ratio
- Ethische theorieën zijn behulpzaam in het scheppen van helderheid
- Twee soorten ethiek: descriptieve ethiek en normatieve ethiek
- Descriptieve ethiek: beschrijving en verheldering van morele begrippen
- Normatieve ethiek: het voorschrijven van gedrag of identiteit
Er zijn drie hoofdstromingen in de ethiek
1. Plichtethiek: de norm staat centraal -> men heet de plicht om aan de norm te gehoorzamen
2. Gevolgenethiek: de handeling staat centraal -> de gevolgen van de handeling, ofwel
consenquentialisme
3. Deugdethiek: de houding die iemand heeft zoals die tot uitdrukking komt in haar karakter
staat centraal -> wat voor mens moet je zijn?
Kennisclip aantekeningen
Moraliteit = normatief
Normen liggen niet vast en kunnen per cultuur verschillen
Moraliteit bouwstenen
- Normen: morele regel. Normen trekken grenzen
- Waarden: geven aan wat goed, gewenst en waardevol is. Wordt gezien in het handelen van
mensen. Waarden vormen een ideaal en dienen in beginsel als uitgangspunt
- Houdingen: bepaald je gedrag
Andere verzamelingen van gedragsregels (naast moraliteit)
- Fatsoen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elviravtw. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now