Overzichtelijke samenvatting die de kern van het vak goed weergeeft, bepaalde details zijn weggelaten. Ideale aanvulling bij je voorbereiding voor het tentamen, ikzelf heb een 8,5 gehaald.
Inhoud en functioneren van de instellingen van de staat.
Bevoegdheden om regels vast te stellen en besluiten te nemen.
Regulering/beperking staatsmacht (grondrechten).
Belangrijk: punt 1 & 2 zijn ook in een politiestaat, maar punt 3 niet.
Bronnen Staatsrecht
1. De wet: Grondwet en Statuut
2. Jurisprudentie
3. Internationaal recht
4. Ongeschreven regels
Kenmerken staat
1. Grondgebied = Afgebakend gebied wat niet beweegt.
2. Rechtsgemeenschap = Geaccepteerd gezag dat wang kan uitoefenen.
3. Gemeenschap
4. Erkenning (niet persé vereist)
Koninkrijk der Nederlanden
In 1815 bepaalde het Congres van Wenen dat de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden weer
verenigde. Willem I riep zichzelf uit tot Koning van het nieuw ontstane Koninkrijk der Nederlanden.
Bestaat uit 4 staten: (art. 1 lid 1 Statuut)
Nederland
Curaçao
Sint-Maarten
Aruba
Bestaat uit 3 overzeese gemeenten: (art. 1 lid 2 Statuut)
Bonaire
Saba
Sint-Eustatius
Art. 41 Statuut:
Staten in het Koninkrijk behartigen eigen hun eigen belangen.
Verhouding Grondwet en Statuut
Art. 5 lid 2 Statuut stelt dat de Grondwet de bepalingen van het Statuut in acht neemt.
(Democratische) Rechtstaat
, Een staat die macht uitoefent op basis van het recht. Die macht is gebaseerd op bevoegdheden,
die weer voortvloeien vanuit de wet.
Waarborgnormen:
Legaliteitsbeginsel
De overheid mag alleen ingrijpende maatregelen nemen als er een wettelijke grondslag is.
De voorafgaande rechtsregel
Nieuwe wetten mogen niet met terugwerkende kracht worden toepast.
Scheiding der machten
Verschillende ambten met eigen bevoegdheden controleren elkaar.
Onafhankelijke rechterlijke macht
Rechtspraak moet de vrijheid en ruimte krijgen om goed en onafhankelijk recht te
kunnen spreken.
Grondrechten
Fundamentele rechten die de belangen van burgers beschermen tegen elkaar en de
overheid. Klassieke- en vrijheidsgrondrechten, kunnen soms botsen.
Democratie (Enkel bij een democratische rechtstaat)
Trias politica in Nederland
Het idee van Montesquieu dat de staatsmacht verdeeld moet zijn in drie zuilen. Die elkaar
controleren en in evenwicht houden om machtsmisbruik te voorkomen. De wetgevende,
uitvoerende en rechterlijke macht.
In Nederland wordt Trias Politica niet concreet toepast, maar i.c.m. het checks & balances
systeem. Waarbij verschillende staatsmachten elkaar toch in evenwicht houden en controleren.
Staatsvorm Nederland
Nederland is een constitutionele monarchie met parlementair stelsel, en in de uitvoering een
gedecentraliseerde eenheidsstaat.
Nederlanderschap in het Staatsrecht
Burgers van het Koninkrijk der Nederlanden bezitten de Nederlandse nationaliteit. Incl. veel
rechten:
Geen uitzetting = Altijd recht tot toegang van het Koninkrijk.
Wel uitlevering = Voor strafzaken, indien bij wet benoemd.
Diplomatieke bescherming = Acties staten ter bescherming burgers in buitenland.
Openbare functies = Sommige openbare functie alleen voor Nederlanders.
Recht op uitkeringen = Altijd recht op uitkeringen van de staat.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BrammieDijkstra. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.
