FISIES
1.Chemiese vergelykings en reaksies
Terme :
Chemiese reaksie=vind plaas wanneer elemente/verbindings kombineer om nuwe stowwe te
vorm
Reaktant = dit is aan die begin van die reaksie
Produk=dis die stowwe wat gevorm word
Simbool=letters,getalle of tekens wat gebruik word om iets voor te stel
Chemiese vergelyking =vergelyking waar element/verbinding in n reaksie se wetenskaplike
simbool gebruik word
Bv .Die volgende is n chemiese vergelyking van koolstofdioksied
O O O
O + C C
Reaktante Produkte
Gebalanseerde vergelykings
Die hoeveelheid atome moet die selfde wees as die hoeveelheid na die pyltjies
Ongebalanseerd= Fe+O2 2Fe2O3 Die reaktant het net 2 O’s maar in die produk is daar 6 .Dit moet gelyk
Ongebalanseerde skets: wees aan mekaar soo hoeveel moet 2 meer gemaal word om 6 te kry.
o o 2×𝑥 = 6
Fe o Fe o Fe+3O2 2Fe2O3
Fe +
o 𝑥=3
o Die res van die reaktant het net 1 Fe maar in die produk is daar 4.Hoeveel
Fe o Fe o moet 1 mee maal om 4 te kry
1×𝑥 =4
𝑥=4 4Fe+3O2 2Fe2O3
Gebalanseerde skets:
Die 2 voor in 2Fe2O3 beteken dat daar 2 sketse
van die produk gaan wees .En is ook n faktor wat
+ die getalle in die reaktant deel
N faktor is n getal wat in n ander getal kan indeel
4Fe + 3O2 2Fe203
As daar niks agter n letter staan nie is
(Kyk na nog voorbeelde in die boek bl80-83) daar n 1 wat ons nie kan sien nie
N omgeruilde voorbeeld
2Mg+O2 MgO By die reaktant is daar 2 Mg’s en net 1 Mg by die produk. Die
vergelyking moet altyd dieselfde aan altwee kante wees .
By die reaktant is daar 2 O’s maar by die produk is daar net 1 O
Soo 1 x 𝑥= 2
𝑥=2
Skryf die 2 voor die Mg want dan tel die 2 vir die Mg en die O
Die 2 beteken ook dat die produk 2 keer geteken moet word
As jy nie verstaan nie asb whatsapp my.Dit gaan makliker wees om oor n voicenote te verduidelik
,2Mg+O2 2MgO
2.Verbindings
Terme
Element= eenvoudige chemiese stof wat uit atome van slegs 1 soort bestaan
Metaal= blink, magnetiese element wat n goeie geleier van hitte en elektrisiteit is
Nie-metaal= dowwe, bros, nie-magnetiese element wat nie hitte of elektrisiteit gelei nie
Semi-metaal= element wat kenmerke van beide metaal en nie-metaal het
Simbool= letters,getalle of tekens wat gebruik word om iets voor te stel
Atoomgetal= getal wat die aantal atome wat in n element of verbinding is,aandui
Massagetal= totale aantal protone en neutrone in die atoom kern,atomiese massagetal
Verbindings= stof wat uit 2 of meer elemente bestaan
Verhoudings= aanduiding van hoeveel groter een getal as n ander is
Bou van n attoom
Energievlak
Kern
𝑝 Protone
𝑛 Neutrone
𝑒 Elektrone
Elemente op die periodieke tabel
29 Atoomgetal
Cu Simbool
Koper Naam
63,5 Atoommassa
Hoe om Neutrone,Protone en elektrone uit te werk
Neutrone=Atoommassa-atoomgetal (kom ons werk Cu se neutrone uit)
=63,5-29
=34,5 (Cu se neutrone is 34,5 𝑛 )
Protone en elektrone
Protone en elektrone is altyd dieselfde as die atoomgetal
Soo Cu se protone en elektrone is 29 (sit dit nou in n skets)
Nukleone en massagetal is altyd dieselfde
, Bou van Cu-atoom
29 𝑝
2𝑒
8𝑒 34,5𝑛
Cu is in die die 4de periode so daar
8𝑒 moet 4 energie vlakke wees
11𝑒
Daar is 2 elemente in die eerste periode soo die eerste energievlak moet 2 elektrone kry
Daar is 8 elemente in die 2de periode soo die 2de energievlak moet 8 elektrone kry
Daar is 8 elemente in die 3de periode soo die 3de energievlak moet 8 elektrone kry
Daar is 11 elemente tot by Cu in die 4de periode soo die 4de energievlak moet 11 elektrone kry
Die elektrone moet dieselfde as die protone wees ,die som van die elektrone moet 29 wees
2+8+8+11=29 (dit beteken jou skets en bewerking is reg)
Die Periodieke Tabel
Metale= Dit is smetbaar,pletbaar,dit blink en is n goeie geleier van elektrisiteit en hitte
Nie-metale= Teenoorgestelde eienskappe as metale.Dis dof,bros en gelei nie elektrisiteit en
hitte goed nie
Semi-metale= toon eienskappe van metale en nie-metale.Hulle is beide kant van die sigsag lyn
Die elemente is in 1869 deur die Rus Dmitri Mendeleev saamgestel
Naam van groepe
Groep 1=Alkaliemetale
Groep 2=Alkalies Aardmetale Mono-=1
Griep 3-12=Oorgansmetale Di-= 2
Groep 17=Halogene Tri-= 3
Groep 18= Edelgasse
Horisontale rye
Word periodes of energievlakke genoem Fe=Yster
Loop van kant tot kant Zn=Sink
Vertikale rye Ag=Silwer
Word groepe genome Au=Goud
Loop op en af
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariskapitzer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.81. You're not tied to anything after your purchase.