Book review
Boekverslag Hersenschimmen
- Course
- Level
Volledig boekverslag over het boek Hersenschimmen Acteur: J. Bernlef
[Show more]
Seller
Follow
MaureenJette
Reviews received
Content preview
Leesverslag NederlandsNieuw NederlandsVWO
Naam leerling :
Klas :
Naam docent :
Cursus : 2018-2019
Ingeleverd op : 13-02-2019
1 Feitelijke gegevens
1.1 Titel : Hersenschimmen
1.2 Auteur : J. Bernlef
Ondertitel : N.v.t.
Motto : ”A touching dream to which we all are lulled. But wake from
separately.”
1.3 Eerste druk : 1984
1.4 Genre : Psychologische roman
Uitleg : De lezer kijkt mee door de ogen van de dementerende
Maarten.
2 Eerste reactie
2.1 Keuze
Meneer Baan heeft in de les een keer over het boek verteld. Hij vertelde dat het
ging over dementie en dat de schrijver, Bernlef, hier geen ervaring mee had. Ik
was daarom wel benieuwd hoe hij alles dan verwoord heeft. Mijn opa had namelijk
ook dementie en ik was benieuwd of ik veel zou herkennen.
2.2 Inhoud
Ik vond het een erg aangrijpend boek en erg knap hoe Bernlef dit heeft kunnen
schrijven zonder ervaring met dementie. Bij sommige stukjes moest ik wel goed
nadenken, bijvoorbeeld op het laatst wanneer Maarten in het verpleeghuis zit.
, 3 Samenvatting
Hersenschimmen is het verhaal van Maarten Klein, een 71-jarige Nederlander die al
vijftien jaar samen met zijn vrouw Vera in Gloucester woont, in het Noord-Oosten van
de Verenigde Staten, en die van de ene op de andere dag bemerkt dat de wereld hem
ontglipt. Hij wordt dement. Dit proces vindt in versneld tempo plaats: als hij in de kliniek
belandt, zijn er negen dagen verstreken sinds hij de eerste symptomen bemerkte. Die
dagen worden gemarkeerd door cursief gedrukte zinnen.
Het begint allemaal op een winterse zondagmiddag. Maarten staat voor het raam en
wacht, zoals hij altijd doet, op de kinderen die zich iedere dag bij de halte voor hun huis
verzamelen om vandaar met de bus naar school te gaan. Maar het uitzicht blijft leeg en
pas wanneer Vera hem corrigeert, herinnert hij zich dat het zondag is.
Maar waarom theedrinken? 'Ik zou toch zweren dat het ochtend was.' (p. 10)
Het is niet de eerste keer die dag dat hij iets vergeet. Die morgen al heeft hij zijn koffie
koud laten worden en toen hij naar de schuur ging om hout te halen was Robert, de
hond, de enige die met een stuk hout terugkwam. Het is ook niet de laatste keer. Tot
zijn verwondering bevindt hij zich plotseling staande op een keukenstoel in het washok,
hij kan zich niet herinneren wie er in The Heart of the Matter aan het lezen is, het boek
dat hij in de kamer op tafel aantreft, en wanneer Vera even later met een totaal
verscheurde krant van de wc komt en hem vraagt wie dat gedaan heeft, oppert hij
aarzelend dat Robert misschien daarvoor verantwoordelijk is. Maar iets binnenin hem
bezorgt hem toch een gevoel van schaamte.
Als ze 's avonds na de koffie nog een spelletje schaak spelen, geeft hij halverwege op;
hij kan aan niets anders denken dan aan verdwenen herinneringen.
Dat je plotseling zo los kan slaan van de meest alledaagse handelingen verontrust me.
Ik heb er geen verklaring voor. (p. 22)
Die nacht slaapt hij slecht. Plotseling is hij wakker; zijn hoofd is 'één grote, helverlichte
ruimte, volstrekt leeg.' (p. 24) Hij staat op, kleedt zich aan en gaat aan de keukentafel
zitten puzzelen. Maar hoewel het maken van kruiswoordpuzzels hem vroeger bepaald
niet slecht afging, wil het dit keer niet lukken.
De dag begint met een nieuwe vergissing: hij brengt de verbaasde Vera niet alleen
beschuit met muisjes op bed - 'Er is toch niemand geboren?' (p. 26) - maar ook koffie
met suiker. En dat terwijl ze al tien jaar geen suiker in haar koffie neemt!
Na het ontbijt gaat hij met Robert wandelen. Hardop in zichzelf pratend loopt hij naar
het centrum van zijn woonplaats, waar hij de tavern binnengaat om wat uit te rusten.
Ook daar achtervolgt hem de verwarring: hij ziet het meisje achter de bar aan voor
Karen, het jeugdvriendinnetje met wie hij zijn eerste sexuele ervaring deelde - 'Hoe
vaak heb ik hier niet aan gedacht: Karen nog een keer tegenkomen.' (p. 32) Maar dan
dringt het tot hem door dat de tijd niet heeft stilgestaan. Het is vijftig jaar later en het
meisje achter de bar heet Susan.
Vervolgens brengt hij een bezoek aan het plaatselijke antiquariaat, waar Philip, de
employé, hem vraagt hoe The Heart of the Matter bevallen is. De vraag brengt hem in
verwarring - heeft hij dat boek gekocht? - en daarom antwoordt hij ontwijkend. Met een
ander pocketboek van dezelfde schrijver in zijn zak vervolgt hij zijn wandeling.
Dan stopt er een auto even voor hem aan de trottoirband. Het is Vera, die hem
doodongerust vraagt waar hij in hemelsnaam heeft uitgehangen; hij is een halve dag
van huis geweest! Bovendien is hij onderweg de hond vergeten. Weg is ineens zijn
opgeruimdheid.
Het angstige gevoel is terug, plotseling, alsof ik deze dag door iets of iemand bedrogen
ben, om de tuin geleid. (p. 34/35)
En aan de vergissingen komt die dag voorlopig nog geen eind. Hij haalt herinneringen
op die Vera volstrekt onbekend zijn; hij wil zich boven gaan scheren terwijl ze daar al
lang niet meer komen; hij vergeet dat Ellen Robbins op bezoek komt en als hij haar
even later begroet en belangstellend naar Jack vraagt, haar man, doet hij kennelijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MaureenJette. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.92. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now