Aantekeningen van sociaaleconomische geschiedenis leerjaar 2. Dit vak wordt gegeven in het tweede jaar van de lerarenopleiding geschiedenis van Fontys.
SOCIAAL-ECONOMISCHE GESCHIEDEIS VAN NEDERLAND EN EUROPA VANAF 1800
WEEK 1, 10 FEBRUARI 2020
De wereld en Nederland Lezen vanaf deel 2
Hier vind je materiaal dat de tekst van het handboek ondersteunt
• Een uitgebreide literatuurlijst per hoofdstuk
• Vragen over de stof per hoofdstuk
• Een glossarium van termen en begrippen
• Een verzameling dossiers, waarin achtergronden van de stof worden uitgediept
• Een lijst van nuttige links
Deel II Vanaf de Great Divergence (ca. 1800-heden), p. 173-334 (335-372: literatuur en indices)
Little Divergence: na expansie vanuit Iberisch schiereiland vanaf eind 15 de eeuw
Het uit elkaar groeien van in dit geval werelden
Expansie
Nieuwe verbindingslijnen met Afrika, Amerika en Azië.
Vanaf eind 16de eeuw: binnen Europa: verschuivend zwaartepunt van MZ naar Atlantische kusten
en Noordzeegebied
Noordwest-Europa krijgt voorsprong in productiviteit en inkomen.
Great Divergence (GD)
Duidelijke wending in de wereldgeschiedenis op economisch, politiek en sociaal-cultureel gebied.
Veranderingen in de parameters inkomen, macht en risico’s
Het uit elkaar groeien van verschillende economieën etc.
In dit boek: GD = belangrijkste scheidslijn om de veranderingen in de wereld te faseren.
18e eeuw: Engeland komt op als economisch centrum, IR
Na 1800 een steeds groter verschil in welvaart tussen Noordwest-Europa en Azië
Great’: vanwege grootschalige en wereldwijde gevolgen.
Groeiende kloof tussen West-Europa, Noord-Amerika, later ook Australië en Japan en een minder
welvarend gedeelte: Azië, grote delen van Zuid- en Midden-Amerika
Maar vanaf midden 20ste eeuw … (zie p. 184)
Diachroon De geschiedenis door de tijd heen. Dit vak is diachroon. Over langere periodes mensen
bekijken
(Groepering: Een verzameling mensen, die op de een of andere manier is af te grenzen van andere mensen)
,Sociaal-economische geschiedenis in dit boek:
- Aandacht voor zowel lange als korte termijn ontwikkelingen
Verstedelijking vanaf de ME
Groei van handel
Strijd tegen het water
Scheiding tussen Noord en Zuid
Parameters of variabelen:
- Inkomen
- Macht
- Risico’s
Hoe men in de maatschappij denkt. Hoe het maatschappelijk draagvlak is. Mentatle constructies
Proces van modernisering?
blz 16 ev
Te eendeimensionaal, te lineair. Vroeger alles onderontwikkeld; één eindpunt
Liever proces van verandering
Nog een centraal begrip: Globalisering
= Uitbreiding en intensivering van relaties tussen mensen op wereldwijde schaal
Niet alleen: homogenisering of convergentie
Maar ook: divergentie Er blijven bepaalde gebieden wat achter, of gaan later een gebied in.
Great Divergence: tempo van economische en demografische veranderingen ging omhoog.
Demografie van de wereld tot 200 n. Chr.
Maak een grafiek (tot nu), waarin je deze aantallen zet:
• Rond 10.00 jaar geleden: ca. 4 miljoen mensen = wereldbevolking
• Geleidelijke groei naar ca. 5 miljoen rond 5.000 v. chr.
• Daarna verdubbeling per millenium:
• 50 miljoen rond 1000 v. Chr.
• 100 miljoen rond 500 v. Chr.
• 200 miljoen rond 200 n. Chr.
Grafiek maken
, Demografie: 1) Beschrijving van volken
2) Bevolkingsleer
3) Statistische beschrijving van de bevolking
4) Studie van de bevolkingscijfers
5) Volkerenbeschrijving
6) Wetenschap van de bevolking
- Je zou denken: plek zat!
- MAAR!!!: Elke dag komen er
circa 209.000 mensen bij.
- Verwachting 2050: 12 miljard.
- Uitgaande van een
verdubbeling elke 50 jaar:
- 0ver 750 jaar: 200.000 miljard
(200 biljoen)
Gevolgen van demografische en economische groei in de 19 de eeuw:
- Snelle verstedelijking, bevolkingsconcentraties
- Enorm beslag op natuurlijke hulpbronnen
- Ontwikkeling van:
Intercontinentale handel (goederen, kapitaal),
Toenemende globalisering (dip van WO I tot ca. 1950),
Migratiestromen (vooral van Europa naar Amerika; overigens ook binnen Azië), incl.
internationaal toerisme, verspreiding van dieren, planten en ziekten.
Vanaf einde 18e eeuw een ware omwenteling in aanpakt van de drie basisproblemen
Wat zien we?
- Inkomen stijgt Door industrialisatie
19e eeuw: van Engeland naar Europese vasteland, VS en Japan
20e eeuw: industrialisatieproces ook elders op heel verschillende manieren en in
verschillende tempo
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JeskeBouma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.08. You're not tied to anything after your purchase.
