Samenvatting de ontwikkeling van
het kind
Frank C. Verhulst
Inhoud
Inleiding..................................................................................................................................................2
Ontwikkelingstheorieën.........................................................................................................................3
De theorie van Piaget.........................................................................................................................3
De socioculturele theorie van Vygotsky..............................................................................................4
De psychoanalyse theorie van Freud..................................................................................................5
Erik Erikson en de psychosociale ontwikkeling...................................................................................7
De leertheorie.....................................................................................................................................8
Het eerste levensjaar..............................................................................................................................9
Biologische ontwikkeling....................................................................................................................9
Motorische ontwikkeling....................................................................................................................9
Zintuigelijke ontwikkelingen...............................................................................................................9
Cognitieve ontwikkeling...................................................................................................................10
Emotionele en sociale ontwikkeling.................................................................................................10
De peutertijd........................................................................................................................................13
Cognitieve ontwikkeling...................................................................................................................13
Biologische ontwikkeling..................................................................................................................14
Sociaal-emotionele ontwikkeling......................................................................................................14
Problemen in de peutertijd..............................................................................................................15
De kleutertijd........................................................................................................................................16
Cognitieve ontwikkeling...................................................................................................................16
Emotionele en sociale ontwikkeling.................................................................................................16
De ontwikkeling van emoties............................................................................................................17
Schoolleeftijd........................................................................................................................................19
Cognitieve ontwikkeling...................................................................................................................19
Emotioneel en sociale ontwikkeling.................................................................................................22
1
, Inleiding
Ontwikkeling wordt gekenmerkt door drie basisprincipes:
1. Het is een proces in een vaste volgorde dat onomkeerbaar is.
2. Het is cumulatief, elke fase bevat de voorgaande ontwikkeling al
3. Het gaat van eenvoudig naar complex
Ontwikkeling bestaat uit onomkeerbare veranderingen in de tijd die in een vaste volgorde,
cumulatief en in de richting van grotere complexen verlopen.
De bestudering wordt opgesplitst in een aantal vragen:
1. Hoe gaan aanleg en omgeving samen in de ontwikkeling?
Hierbij zijn drie factoren namelijk de genen, de voorgaande ontwikkeling en de actuele
omgevingsinvloeden.
2. In hoeverre zijn kinderen de passieve ontvangers van omgevingsinvloeden of ontlokken ze
actieve reacties van de omgeving?
Voor jonge kinderen zijn het vooral de ouders die de omgeving beïnvloeden. Een kind kan dit
ook zelf bijvoorbeeld door het reageren op dingen en de voorkeuren die ze hebben.
3. Is de ontwikkeling een continu veranderingsproces of een discontinu proces waarbij het
kind van het abrupt ene stadium naar het andere stadium gaat?
Een voorbeeld van een continu veranderingsproces is het toenemen van het aantal woorden
die ze kennen. Een voorbeeld van een discontinu proces is de overgang van kruipen naar
lopen.
4. Wat is het verschil tussen eigenschappen die mensen met elkaar gemeen hebben en
eigenschappen die een mens uniek maakt?
Sommige vaardigheden zijn universeel dat wil zeggen dat iedereen deze vaardigheid gaat
ontwikkelen. Verder zijn er zeer grote verschillen tussen kinderen.
5. Is er in de ontwikkeling sprake van stabiliteit of veranderingen?
Sommige eigenschappen van kinderen zullen niet wezenlijk veranderen, maar er is wel
verandering mogelijk.
6. Moeten de oorzaken van de ontwikkeling van gedrag in biologische of psychologische
factoren onderzocht worden?
Mensen zijn biologische organismen, maar dat wil niet zeggen dat biologische factoren altijd
psychologische fenomenen (voelen, denken, enzovoorts) verklaren. Dit is heel complex.
Al vanaf de oudheid is er door filosofen over kinderen geschreven met het doel om beter op te
voeden, te onderwijzen en om de menselijke aard beter te begrijpen. Er is ook wetenschappelijk
onderzoek gedaan naar kinderontwikkeling door bijvoorbeeld Darwin, Freud, Piaget en Vygotsky. In
de 17e eeuw is er ook belangstelling gekomen voor afwijkende ontwikkelingen.
2
, Ontwikkelingstheorieën
De theorie van Piaget
Cognitieve ontwikkeling gaat over de veelheid van functies zoals waarneming, aandacht, geheugen,
redeneren, probleem oplossen, taal en intelligentie. Volgens Piaget doorlopen alle kinderen
stapsgewijs en in een vaste volgorde de stadia van de cognitieve ontwikkeling. Een van de theorieën
zijn de cognitieve ontwikkelingsstadia:
Leeftijd fase Uitleg
0 tot 2 jaar Sensomotorische
periode
0 tot 1 maanden Reflexen Aangeboren reflexen zoals zuigen
1 tot 4 maanden Primaire circulaire Interessant of plezierig effect dat herhaald gaat
reacties worden. Per ongelijk zuigen op de duim en daarna
doelgericht herhalen.
4 tot 8 maanden Secundaire circulaire Effecten van handelen op de omgeving buiten het
reacties eigen lichaam. Tegen de rammelaar aanslaan om
een gewenst geluid te krijgen
8 tot 12 maanden Coördinatie van Doelgericht gedrag om iets te bereiken. Hand
schema’s wegslaan om bij een doosje te kunnen
12 tot 18 maanden Tertiaire circulaire Experimenteren en variaties aanbrengen in het
reacties omgaan met voorwerpen. Laten vallen of
weggooien van speelgoed
18 tot 24 maanden Het eerste denken Problemen in gedachten oplossen in plaats van
lichamelijk handelen.
2 tot 7 jaar Preoperationele Kinderen zijn toenemend in staat om te denken
periode maar logisch denken ontbreekt. Kunnen
eenvoudige oorzakelijke verbanden on het
dagelijks leven leggen. Magisch denken,
egocentrisme, animisme, artificialisme en
realisme spelen een rol
7 tot 11 jaar Concreet-operationele Kinderen gaan logisch en systematisch denken.
periode Kunnen tegenstrijdigheden en onjuistheden
ontdekken
11 jaar en ouder Formeel-operationele Abstract denken ontwikkeld. Vermogen om logisch
periode te denken zonder dat het bewezen hoeft te
worden.
In het tabel staan verschillende begrippen die hieronder zijn uitgewerkt:
- Egocentrisme
Het waarnemen vanuit het eigen gezichtspunt en niet kunnen inbeelden in anderen.
- Animisme
Niet levende dingen het leven toekennen
- Artificialisme
Geloven dat alle dingen door mensen zijn gemaakt
- Realisme
Dromen en gedachten echt in een ruimte te kunnen zien
Een ander principe in de theorie van Piaget is dat van het adapteren. Dat is het proces waarmee
kinderen veranderen in gedrag of denken of beter te functioneren. Adapteren bestaat uit twee
processen:
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolijnvanrosmalen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.42. You're not tied to anything after your purchase.
