College 1
Boek 1 : ADHD Macht en misverstanden geheel
Boek 2 : H1, H2, H6
Wat is Psychopathologie?
Over psychopathologie is geen eenvoudige definitie te geven.
Internet : wetenschap of studie van het geestelijk of psychisch lijden.
Maar we kunnen abnormaliteit definiëren op basis van :
1. Statistische afwijking
2. Mate van impairment
3. Psychologische distress / ongelukkigheid
4. Culturele afwijkingen
5. Rigiditeit / inflexibiliteit
1. Statistische afwijking
Dat wat abnormaal is, is dat wat statistisch afwijkt.
o Infrequentie
o Symptoomlijstjes
Vaak wordt er een normaal verdeling bij gehaald, waarbij abnormaliteit wordt
gedefinieerd in zelfde als andere, iets meer of
minder anders dan andere, en absoluut meer of
minder anders. Bijvoorbeeld bij druk zijn. Je bent
net zo druk als andere, iets minder of meer druk
of absoluut drukker of absoluut minder druk dan
andere.
Nadelen :
1. Zeldzaam gedrag hoeft geen probleem te zijn
2. Context blijft buiten beschouwing
o Kind kan druk zijn, omdat het niet kan slapen of dat het problemen heeft op school etc
Hierbij is gedrag functioneel.
2. Mate van impairment
Impairment = waardevermindering, beperkingen in het functioneren.
Impairment criterium = we mogen niet spreken van een psychiatrische stoornis als er ook niet
sprake is van disfunctioneren (inferentie) in sociaal, school en werk functioneren. Je kunt nog
zo sociaal onhandig zijn, maar wel goed functioneren, mag er geen sprake zijn van een
gediagnosticeerde stoornis.
ingevoerd door Big Al Ingesteld vanaf DSM-IV bij bijna alle stoornissen, om degenen die
hulp nodig hebben te onderscheiden van degenen die het zonder hulp ook redden.
Nadelen :
1. Geen objectieve criteria
o Mate van impairment is moeilijk te classificeren is subjectief
2. Disfunctioneren is niet altijd zichtbaar
o Suïcidale plannen die als verrassing komen
Nadelen :
Kinderen kunnen distress niet altijd verwoorden
Gedragsproblemen gaan niet altijd samen met ervaren distress
o Kinderen zien vaak zelf niet het probleem maar hun omgeving heeft er wel heel veel
last van.
4. Culturele deviantie
Maatschappelijke normen en waarden worden overtreden door iemand die abnormaal is.
Nadelen :
1. Normen en warden verschillende per cultuur. Voorbeeld kinderen in westerse landen
slapen vaak in hun eigen bed op vroege leeftijd al. In andere samenlevingen slapen ze bij
ouders of broertjes en zusjes.
5. Rigiditeit
Terugkerende inflexibele gedachten en gedragingen in bijna alle situaties
Nadelen:
1. Rigiditeit en inflexibiliteit zijn vage en moeilijk te operationaliseren termen
2. Al te flexibel is ook niet gezond bijvoorbeeld kinderen die in heel veel pleeggezinnen zijn
geweest. Ze passen zich heel erg aan aan elk gezin en verliezen hun eigen identiteit omdat
ze zich telkens maar weel aanpassen aan omgeving.
Big Al
‘I have read dozens of definitions of mental disorders (and helped to write one) and I can’t say that any
have the slightest value whatever’
Hij heeft vele definities van psychische stoornissen gelezen en zelfs een geschreven, maar
hij kan niet zeggen dat een van die definities de minste waarde heeft. Dit is een treurige
conclusie, want we kunnen dus nog steeds niet een definitie van psychopathologie geven.
DSM
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
• Definitie psychopathologie is gebaseerd op het Medisch model: Pathologie IN het individu
• Onderliggende psychobiologische disfunctie
Achterliggende idee: We hebben categorieën en we kunnen de medische pathologie achter de
stoornissen ontdekken. Dit is een reden waarom de DSM is opgesteld. Als je gedragingen zo strikt
mogelijk definieert, dan kun je mensen makkelijk selecteren en kun je ook achterliggende oorzaken
vaststellen en behandelingen opstellen.
Maar na al die jaren weten we eigenlijk nog niet zoveel van de achterliggende biomedische
oorzaken
Voorbeeld depressie uit DSM
Om de diagnose depressie te krijgen moet je aan 5 van de volgende 9 criteria voldoen binnen de
zelfde periode van twee weken en afwijken van het eerder functioneren.
“Depressief of prikkelbaar”
“Verlies van interesse”
“Gewichtstoename of gewichtsafname”
“Toename van eetlust of afname van eetlust”
“Teveel slapen of te weinig slapen”
“Psychomotore agitatie of juist sloomheid”
“Concentratieproblemen”
Beperkingen in het schoolse/werk gerelateerde en sociale functioneren = impairment
criterium
Wat opvalt is dat er veel uiterste bestaan tussen de criteria. Kennelijk moet je precies tussen die
extremen inzitten en als je te veel of te weinig hebt, voldoe je aan de criteria.
,ADHD – Attention Deficit Hyperactivity Disorder
De diagnose ADHD wordt aan de hand van observeerbare gedragssymptomen gesteld
Aandachtsproblemen (zes van de negen) / onoplettendheid
Onoplettendheid is zichtbaar in de vorm van afdwalen van de taak, gebrek aan
doorzettingsvermogen, moeite om de aandacht ergens bij te houden en ongestructureerd te werk te
gaan
“heeft vaak moeite de aandacht bij taken of spel te houden”
“wordt vaak gemakkelijk afgeleid door externe prikkels”
“lijkt vaak niet te luisteren als hij/zij direct aangesproken wordt”
Impulsiviteit en hyperactiviteit (zes van de negen)
Hyperactiviteit is het onrustig friemelen met handen, spelen met voorwerpen, draaien van het
hoofd of draaien en wiebelen op de stoel, en het voortdurend opstaan en rondlopen
Met impulsiviteit wordt ten eerste het observeerbare, ongecontroleerde gedrag van kinderen en
jeugdigen bedoeld waarbij een eenmaal in gang gezette actie niet meer afgeremd kan worden
De tweede vorm van impulsiviteit verwijst naar een cognitieve strategie die gekenmerkt door een
te snelle, vaak onjuiste, oplossing van een probleem. Het kind of de jeugdige reageert voordat het
probleem volledig begrepen is en voordat er voldoende lang nagedacht is over mogelijke
oplossingen
“gooit het antwoord er vaak al uit voordat de vragen afgemaakt zijn”
“heeft vaak moeite op zijn/haar beurt te wachten”
“beweegt vaak onrustig met handen of voeten”
“is vaak ‘in de weer’ of draaft maar door”
• Een stoornis die op jonge leeftijd begint (Voor het 12 e levensjaar) en uit onoplettendheid,
hyperactiviteit en impulsiviteit bestaat.
• Op twee of meer terreinen/ contexten
• Interfereert met het sociale en schoolse functioneren
Pas als deze problemen in extreme mate aanwezig zijn, het dagelijks functioneren belemmeren en
in meerdere levensdomeinen voorkomen (bijv. thuis en op school), kan er van ADHD als stoornis
worden gesproken.
ADHD-symptomen zijn minder duidelijk te zien wanneer kinderen of jeugdigen in een goed
gestructureerde omgeving verkeren, vooral in een omgeving waarin ze beloond worden voor
gewenst gedrag, of wanneer ze bezig zijn met nieuwe, voor hen interessante activiteiten
Wat valt je op?
Er staat ‘vaak’ maar wat is vaak? Hoe vaak ‘vaak’ is, hangt af van het oordeel van diegene die het
gedrag beoordeelt. Wat de ene leerkracht vaak vindt, vindt de ander minder vaak. De een vind 3x
per uur vaak en de ander in 3 uur tijd.
Je kunt criteria heel streng toepassen en dan passen er maar een paar kinderen in de categorie
ADHD, maar je kunt ook heel breed toepassen en dan passen halve schoolklassen in die definitief
ADHD. Met andere woorden ; de definities in de DSM zijn heel rekbaar (streng of breder toepassen)
we zien dat we steeds vaker de definities breder toepassen.
Geassocieerde problemen
ADHD wordt vaak gecompliceerd door bijkomende problemen leerstoornissen, een lichte
achterstand in taal, motorische of sociale ontwikkeling, en een geringe frustratietolerantie,
prikkelbaarheid. Zijn niet kenmerkend voor ADHD maar wel geassocieerd daarmee.
Comorbiditeit
ADHD komt vaak samen voor met andere psychiatrische stoornissen. Deze geassocieerde
stoornissen zijn vaak bepalend voor de prognose. Aangezien comorbiditeit gevolgen kan hebben
voor behandeling en prognose is het van belang die goed in kaart te brengen.
- gedagsstoornissen, angst en depressie, stoornissen in ontwikkeling taal, leren en motoriek,
ASS, tic stoornissen, slaapproblemen, middelenmisbruik.
, Hoe ontstaan DSM classificaties?
We zijn de DSM classificaties niet alleen breder gaan toepassen, maar er komen ook steeds meer
stoornissen in de DSM. Er zijn nu ongeveer 400 stoornissen. (Dus best bijzonder dat we hier nog
redelijk normaal zitten, want er zijn 400 manieren om gestoord te zijn.)
Wie verzinnen deze stoornissen?
BOSGAT → bunch of guys sitting around te table
Overwegend mannelijke psychiaters (Amerikaans) die discussiëren en stemmen over welke
gedragingen in de DSM overgenomen moeten worden en als stoornis kunnen worden beschouwd.
Op basis van hun expertise. Maar doen dit ook op basis van wat er in de samenleving speelt. Denk
aan homoseksualiteit. Homoseksualiteit stond tot 1973 in de DSM als psychiatrische stoornis. Dit
zou je dus moeten behandelen. Door protesten werd het uit de DSM gehaald.
handboek van omgekeerde etiketten → handboek voor gedragingen die we liever niet zien
in de samenleving worden hierin in opgesomd.
DSM-I : 1952 : 106 stoornissen
DSM-V : 2013 : ca. 400 stoornissen
o Toename met name ADHD en ASS
Autisme : jaren 90 1 op 500, nu 1 op 33
ADHD : nu 1 op 23
Angststoornis : nu 1 op 7
In de DSM-V staan zo onder andere ook deze stoornissen.
- Driftbuien - Disruptive Mood Disregulation Disorder (DMDD)
- Verzamelwoede - Hoarding Disorder
- Ouderdom - Mild Neurocognitive Disorder (MND)
- Overeten - Binge Eating Disorder (BED)
- Menstruatie moods - Pre Menstrual Dysphoric Disorder (PMDD)
Meer maatschappelijke problemen dan psychische stoornissen? 1 op de twee mensen
voldoet aan de criteria van een van deze stoornissen. Echter zijn bepaalde problemen wel
psychiatrische problemen? Horen bepaalde dingen gewoon niet in het leven?
Voordelen DSM
• Communicatie over categorieën mogelijk communicatie tussen behandelaars en
onderzoekers of tijdens doorverwijzen van een orthopedagoog naar behandelaar
• Onderzoek naar oorzakelijke factoren van omschreven stoornissen mogelijk
• Onderzoek naar effecten van verschillende behandelmethoden mogelijk bij goede
definiete kinderen kunnen selecteren die voldoen aan criteria en weet je hoe je het beste
kan helpen
Nadelen DSM
• Onduidelijk onderscheid tussen verschillende categorieën: veel co-morbiditeit depressie
en angst en gedragsstoornissen overlappen vaak wat.
• Onduidelijk onderscheid normaal vs gestoord schijn wekken dat DSM dat je
abnormaliteit objectief kan vaststellen, terwijl het een groot subjectief gebeuren is, want
een groot grijs gebied tussen normaliteit en abnormaliteit .
• Niet iedereen past in een hokje stel dat je paar angstige symptomen hebt, niet altijd
sociaal erg goed, je hebt forse problemen en overal een beetje last van, dan kun je niet
gediagnosticeerd worden , want je past niet in elk hokje van de DSM
• Niet onafhankelijk DIagnostic for status & money industrie die medicijnen
produceert: als men nieuwe medicijn heeft willen ze dit graag verkopen. Maar omdat ze
zoveel geld hebben, hebben ze veel macht verstrengeling tussen kennis en macht
• ReÏficatie = een abstract begrip tot een zelfstandig ding (concreet) wordt gemaakt
steeds meer mensen worden gelabeld met ADHD, autisme, depressie etc Van een rij criteria
in de DSM naar een afwijking in de hersenen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yulaschreuder. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.15. You're not tied to anything after your purchase.