Summary
Samenvatting Sociale Psychologie en Groepsdynamica
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek Sociale Psychologie van Pieternel Dijkstra, en Groepsdynamica van G. Alblas en W. Vos.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: evavonhebel • 1 year ago
By: janlanser • 3 year ago
Seller
Follow
crearends
Reviews received
Content preview
Waarom vormen mensen een groep?Sociale perceptie: De eigen belevenis die mensen hebben over een bepaalde situatie of
over de omgang met andere mensen. Sidenote: Wat er daadwerkelijk gebeurd en de
sociale perceptie zijn niet altijd hetzelfde.
Het belang van menselijke relaties
Need to belong: Mensen hebben een behoefte om er bij te horen en om relaties te
hebben. Dit is te verklaren vanuit de evolutionaire sociale psychologie: relaties waren
vroeger van levensbelang.
Drie belangrijkste redenen voor het willen van relaties (evolutionaire sociale
psychologie)
1. Sociale steun
2. Samenwerking
3. Voorplanting
Leven in een moderne samenleving: In moderne welvarende landen zoals Nederland
hebben we in principe geen relaties meer nodig om te overleven (we hebben tenslotte
voorzieningen zoals uitkeringen), desondanks is onze behoefte aan sociale relaties nog
steeds groot.
Gevolg van gebrek aan relaties: Eenzaamheid kan zorgen voor o.a. depressies, vroegtijdig
overlijden en een grotere kans op hart en vaatziekten.
Buffer tegen stress: Een van de redenen waarom sociale relaties nog steeds zo belangrijk
voor ons zijn, ze helpen ons om met stress om te gaan en op die manier stress te
verminderen. Dit is erg belangrijk, want stress lijkt in onze moderne wereld een steeds
groter probleem te worden.
Sociale relaties kunnen ook stress veroorzaken (denk aan problemen met partner bijv.),
maar over het algemeen geven sociale relaties meer voordelen dan nadelen.
Sociale media & Facebook: Er is nog niet voldoende onderzoek gedaan om een conclusie
te kunnen trekken over de invloed van sociale media (zoals facebook) op de gezondheid
van mensen. Voorgaande onderzoeken hadden zowel positieve als negatieve uitkomsten.
Het lijkt erop dat voornamelijk de manier waarop mensen sociale media gebruiken
effect heeft op hun welzijn. Doelloos scrollen lijkt een slechte invloed te hebben, actief
contact houden met mensen die ver weg wonen bijv. lijkt een positieve invloed te
hebben.
,Sociale steun als overlevingsmechanisme
Sociaal kapitaal: De toegang die mensen hebben tot sociale relaties. De belangrijkste
daarvan is sociale steun.
Sociale steun: Kan onderverdeeld worden in 4 verschillende vormen:
1. Emotionele steun:
Bijv. naar iemand luisteren of een knuffel geven. Het probleem zelf zal niet
verdwijnen, maar mensen voelen zich meestal wel beter. Lichamelijk effect:
vrouwen; gezondere bloeddruk – mannen; minder kans obesitas.
2. Informationele steun:
Elkaar advies of informatie geven. Lichamelijk effect: gezondere bloeddruk.
3. Instrumentele steun:
Praktische hulp. Bijv. de hond uitlaten wanneer je druk bent.
4. Waarderende steun:
Bijv. goedkeuring of complimenten. Vooral belangrijk wanneer mensen door een
onzekere tijd gaan.
(On)zichtbare steun:
Open steun: wanneer beide partijen (ontvanger en gever) zich er van bewust zijn.
Onzichtbare steun: De ontvanger niet door heeft dat hij steun krijgt.
Voordeel onzichtbare steun: Het helpt nog steeds bij de welzijn van de ontvanger.
Nadeel onzichtbare steun: Omdat de ontvanger het niet doorheeft dat hij geholpen
wordt, zal hij waarschijnlijk weinig of geen waardering geven, wat de gever kan
frustreren.
Belangrijk: voor het welzijn van mensen gaat het om de steun die zij zelf waarnemen.
Men kan in een situatie zitten waar zij veel steun ontvangen, maar wanneer het zo niet
voelt zullen zij zich alsnog niet goed voelen.
Ook het idee van steun kan helpen voor mensen hun welzijn. Het weten dat je een vriend
kan bellen, zonder het daadwerkelijk te doen, kan al helpen om je beter te voelen.
Experiment: Onderzoek vorm waarbij je oorzaak – gevolg kan testen. Hier wordt een
afhankelijke variabele gemeten door een onafhankelijke variabele te manipuleren. Dit
was het experiment over sociale steun: Proefpersonen kregen de opdracht om 13
moeilijke puzzels op te lossen in een kwartier tijd.
Experimentele conditie: de proefpersonen in de experimentele groep werd verteld dat
de onderzoeker in de kamer ernaast zou wachten en als ze hulp nodig hadden ze haar
konden halen. Dit werd niet gezegd tegen de personen in de controle groep (controle
conditie).
, Resultaat: ook al hadden de mensen in de experimentele groep geen hulp gevraagd, het
weten dat ze hulp konden vragen zorgde ervoor dat ze gemiddeld meer puzzels af
hadden gemaakt dan de mensen in de controle groep.
Door dit soort experimenten kunnen er causale uitspraken gemaakt worden over
variabelen = oorzaak gevolg vaststellen.
Ingrijpende levensgebeurtenissen: Een lijst die aangeeft hoe veel
stress bepaalde gebeurtenissen gemiddeld opleveren. Opvallend is dat
het niet alleen gebeurtenissen zijn die als negatief worden ervaren. Op
nummer 1 staat bijv. het overlijden van een partner (100 punten),
maar trouwen (50 punten) en zwangerschap (27 punten) staan ook
redelijk hoog op de lijst.
,Ergernissen: Naast de ernst van de gebeurtenis is ook de frequentie belangrijk voor het
welzijn van de mens. Zoals bijv. alledaagse ergernissen. Wanneer men zich ergens vaak aan
ergert (bijv. dagelijks in de file staan) kan dit uiteindelijk ook negatieve gevolgen hebben.
In het algemeen geldt het volgende:
- Grote hoeveelheid negatieve levensgebeurtenissen hebben een
negatief effect op gezondheid
- Hoe meer sociale steun mensen krijgen, hoe minder vatbaar ze
zijn voor de negatieve bijwerkingen van stress.
Copingstrategie: Hoe je met stress en problemen omgaat. Sociale steun is een van de
belangrijkste copingstrategieën.
Prosociaal gedrag of altruïsme: Mensen helpen. De gever zijn van sociale steun.
Theorieën die verklaren waarom mensen graag helpen
- De theorie van inclusive fitness (Genetische band):
Familie helpen – genetische band. Dit gebeurt onbewust omdat we onze eigen
genen willen helpen (evolutie).
- De theorie van competitive atruism (reputatie):
Je komt goed over op andere mensen, mensen helpen is goed voor je reputatie. Bijv.
beroemdheden die openlijk dingen steunen of het dragen zogenaamde empathy
ribbons (denk aan borst kanker lintjes etc.).
-
Empathie-altruïsme-hypothese:
Mensen helpen andere mensen omdat ze empathie voelen (meeleven). Mensen die
andere mensen helpen vanwege empathie hebben daarbij geen eigenbelang zoals
bij de eerste twee theorieën.
Negative state relief model:
Wanneer mensen andere mensen helpen omdat ze hun verdriet, stress etc. als
vervelend ervaren. Dit is wederom eigen belang, ze helpen de mensen niet omdat ze
die mensen graag willen helpen, ze helpen om zelf geen schuldgevoel o.i.d. te
ervaren.
- Mood enhancement:
Mensen helpen omdat het goed voelt om mensen te helpen.
- Sociale uitwisselingstheorie:
, Mensen helpen omdat ze hopen in de toekomst dan ook geholpen te worden of
omdat ze zelf in het verleden geholpen waren (geven & nemen).
Emotionele bestemming: Het onbewust overnemen van emoties.
Het hulpverlenerssyndoom: Wanneer iemand voelt dat hij moet helpen om zich goed te
voelen en bijv. daardoor geen grenzen meer kan stellen bij cliënten.
Samenwerking als overlevingsmechanisme
Positieve interdependentie: Wanneer mensen van elkaar afhankelijk zijn om een doel te
bereiken, dit is goed voor de samenwerking.
Cohesie: Hoe erg een groep mensen zich met elkaar verbonden voelt. Een sterke positieve
interdependentie vergroot het gevoel van cohesie. Cohesie vergroot weer het gevoel van
onderling vertrouwen.
Voor een optimale samenwerking zijn de volgende dingen nodig:
- Positieve interdependentie
- Een groepsdoel
- Cohesie
- Vertrouwen
- Een gevoel van rechtvaardigheid
Sociaal dilemma: Wanneer iemand niet ziet dat de samenwerking ook een eigen voordeel
heeft en daarom twijfelt of hij wel wilt meedoen aan het groepsbelang. Onderdeel hiervan is
dat voor jezelf kiezen op korte termijn vaak meer beloond, maar op lange termijn niet.
Bijv. belasting. In eerste instantie houd je zelf meer geld over wanneer je aan belasting
ontduiking doet. Maar als meer mensen dit gaan doen en er niet voldoende geld
binnenkomt om het land te onderhouden, zal iedereen hier last van hebben.
Hiervoor is vertrouwen erg belangrijk. Men is eerder geneigd netjes belasting te betalen
wanneer hij erop vertrouwt dat iedereen netjes belasting betaald.
Sociale norm: Gedragsregels. Ook dit helpt bij de samenwerking en waarom mensen niet
voor hun individuele belang, maar voor het groepsbelang kiezen. Je hoort nou eenmaal
gewoon je belasting te betalen.
Sociale normen kunnen worden onderverdeeld in 2 verschillende normen:
- Descriptieve normen: Datgeen wat mensen denken dat andere mensen ook doen.
- Injunctieve normen: Wat als groep als gewenst of ongewenst gedrag wordt gezien.
Voorbeeld: je hebt met je huisgenoten een schoonmaak rooster. De injunctieve norm is dat
het gewenst is dat iedereen zich aan dit rooster houd.
De descriptieve norm is dat wanneer jij ziet dat het merendeel van je huisgenoten zich niet
aan het rooster houd, je dat zelf ook niet meer doet.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller crearends. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now