Hersenontwikkeling en plasticiteit
De ontwikkeling en plasticiteit kan vanuit 2 standpunten bekeken worden, en eerste standpunt is
vanuit het standpunt van de ontwikkeling; het moment waarop de eicel bevrucht is en de foetus zich
gaat ontwikkelen tot baby. Tijdens deze ontwikkeling zijn er heel wat processen welke aanleiding
geven tot de ontwikkeling van het centraal zenuwstelsel, en deze ontwikkeling gaat verder tot we 25-
30 jaar oud zijn, want pas dan zijn onze hersenen volledig volgroeit. Wanneer we na verloop van tijd
een bepaalde leeftijd hebben behaald, dan gaan we zien dat de hersenen geleidelijk aan terug gaan
aftasten. Binnenin de verschillende fases van de ontwikkeling kunnen er dan problemen gaan
optreden, wanneer er in bepaalde fases dingen verkeerd gaan, en de normale veroudering pas hier
ook voor een stuk bij. We kunnen ook hersenletsel oplopen wanneer de hersenen aan het groeien
zijn of wanneer deze in ontwikkeling zijn, maar we kunnen ook een letsel oplopen wanneer onze
hersenen al wel volgroeit zijn. In dat laatste spelen er ook processen een rol zoals plasticiteit op dat
niveau, hoe gaan de beschadigde hersenen zich gaan herstellen, en wat kan er gedaan worden om
dat herstel te verbeteren. Dus enerzijds is er de normale ontwikkeling waarin er dingen kunnen
verkeerd lopen, en in 2de instantie zijn er de hersenletsels en hoe hersenen omgaan met de schade en
hoe te herstellen.
Als eerste is er de normale ontwikkeling van de hersenen, en vanaf de moment dat we geboren
worden is het zo dat we al te maken hebben met een centraal zenuwstelsel met alles erop en eraan.
Wanneer we dan groeien, en zeker de eerste maanden van ons leven, dan gaan de hersenen enorm
gaan groeien. De eerste maanden is er een enorme groei, maar dit is geen lineaire groei. Het is niet
zo dat die hersenen gaan groeien en in volume gaan toenemen. We zien ook in de hersenen zelf een
hele hoop veranderingen: we zien dat de organisatie binnenin de hersenen duidelijker wordt, en dat
die meer gedifferentieerd wordt. We zien ook dat er een betere fine-tuning is; cellen welke
verbindingen maken met elkaar waardoor er soort van systemen zullen gevormd worden. Dit is een
proces dat al begint vooraleer we geboren worden, maar welke ook doorloopt tot de 25-30 jaar. Het
is niet zomaar een lineaire groei, waarbij de hersenen naar mate de jaren groter gaan worden. We
zouden dan zeggen van oke, samen met die hersenverandering gaat ook de cognitieve ontwikkeling
en de ontwikkeling op emotioneel vlak gaan plaatsvinden. Dit lijkt logisch dat het hand in hand
verloopt, maar we zien dat dat niet zo paralellel en causaal verloopt; link tussen zaken in de hersenen
en ontwikkeling en gedrag.
Leeftijd ook belangrijke rol: hoe jonger hoe groter de kans op herstel want meer plasticiteit van de hersenen. Maar er zal
nooit een volledig herstel zijn van de schade. (Als we later gaan opvolgen, komen ze later in de problemen wanneer de
omgeving complexer wordt). Bij veroudering kunnen er ook problemen optreden, zonder schade; het is een algemeenheid.
, Wat verandert er allemaal vanaf de eicel bevrucht is tot de moment dat onze hersenen volledig
volgroeit zijn: er gebeuren verschillende dingen welke op verschillende tijdstippen in de ontwikkeling
plaatsvinden en op verschillende plaatsen in de hersenen. De ontwikkeling van de hersenen gebeurt
niet lineair; er zijn verschillende dingen die plaatsvinden op verschillende momenten, op
verschillende plaatsen in de hersenen. Algemeen kunnen we wel zeggen dat er neuronen moeten
gaan ontstaan in de hersenen (neurogenese). Deze moeten zich dan vervolgens gaan verplaatsen
naar relevante delen in de hersenen, waar die dan op zichzelf moeten kunnen werken, maar zij
moeten ook verbinding gaan maken met andere neuronen (vormen van synapsen). Vervolgens,
afhankelijk van de input van de omgeving en ervaringen, zullen bepaalde verbindingen welke
gemaakt worden meer relevant zijn dan anderen. Sommigen van die verbindingen zullen dan
weggeknipt worden (pruning: verbreken van de verbinding), maar ook zullen er neuronen zelf gaan
verdwijnen aan de hand van apoptose. Tot slot, wanneer er dan op die manier neuronen zijn welke
netwerken vormen, dan wordt door middel van de myelinisatie de verspreiding gemakkelijker naar
andere neuronen en krijgen we de echte netwerken. We zullen dan zien dat op verschillende
gebieden, dit verloopt op een ander moment in ontwikkeling. We zullen zien dat de visuele cortex
een snelle groei kent, terwijl de prefrontale cortex veel trager is.
Als eerste hebben we te maken met de neurogenese en de migratie van de neuronen naar de plaats
waar zij relevant zijn, om daar verbindingen te gaan maken met andere neuronen. Belangrijk hierbij
is te weten wat er allemaal gaat gebeuren tijdens de ontwikkeling van de mens. Het is namelijk zo dat
bij de bevruchting van de zaadcel met de eicel, al vrij snel er differentiatie gaat zijn van de
verschillende cellen. Zo zijn er cellen welke zullen gaan verder ontwikkelen tot de spieren, andere
cellen vormen het skelet, en ook cellen welke zich gaan ontwikkelen tot de zenuwen en het centraal
zenuwstelsel. Na de differentiatie van de cellen, gaan de cellen welke bedoeld zijn voor het centraal
zenuwstelsel, gaan klusteren en een soort van neurale buis gaan vormen. Het is deze buis welke dan
zal verder uitgroeien tot het centraal zenuwstelsel. De neurale buis gaat groeien en plooien, tot we
het ruwe bouwplan krijgen van onze hersenen. Van daaruit hebben we de ventrikels (er kan al een
onderscheid gemaakt worden tussen linker en rechterhelft aan de hand van de ventrikels). Vanuit de
ventrikels, zitten er cellen aan de buitenkant, en deze cellen zullen gaan groeien, en we hebben hier
dan te maken met de neurogenese (groei van de cellen). Hier worden in eerste instantie de neuronen
gevormd. Zij gaan zich daar gaan settelen, maar wanneer er daar niet genoeg plaats meer is, dan
moeten de neuronen zich gaan verplaatsen naar de “buitenkant” van de hersenen. Op deze manier
gaan de hersenen zich gaan vormen, en belangrijk hierbij zijn de gliacellen: vormen een soort van
stijgers voor transport neuronen.
-> Na ongeveer 6 maanden is de ontwikkeling en het ruwe bouwplan van de hersenen dan klaar. Hier kunnen er
dan al structuren in de hersenen gaan terugvinden, en alle elementen zijn hier aanwezig: de cortex bestaat al
uit 6 lagen.. Ook bijna alle neuronen, maar deze neuronen zijn nog niet zeer nauw verbonden met elkaar, en
daarom...
We hebben dus de vorming van de neuronen, maar deze neuronen zijn nog niet zeer nauw
verbonden met elkaar en vervolgens komt men dan terecht in de fase van de synaptogenese. Eens
de neuronen gevormd zijn, en min of meer zich op hun plaats bevinden, dan zullen e zien dat heel
snel er dendrieten ontstaan (vertakkingen) en op die manier zullen er dan vele connecties gaan
ontstaan tussen de cellen en tussen de verschillende neuronen. Het moment dat deze
synaptogenese plaatsvindt, is afhankelijk van de regio waar we ons bevinden binnenin de hersenen.
Eerst zal het gaan plaatsvinden ter hoogte van de sensorisch-motorisch gebieden, vervolgens de
associatiegebieden, tot slot prefrontale cortex. We zien dat er heel snel en heel veel van deze
Leeftijd ook belangrijke rol: hoe jonger hoe groter de kans op herstel want meer plasticiteit van de hersenen. Maar er zal
nooit een volledig herstel zijn van de schade. (Als we later gaan opvolgen, komen ze later in de problemen wanneer de
omgeving complexer wordt). Bij veroudering kunnen er ook problemen optreden, zonder schade; het is een algemeenheid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MelissaWuytack. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.37. You're not tied to anything after your purchase.