Summary
Samenvatting Neuropsychologie Hoofdstuk 7 (Aandacht)
- Course
- Institution
Samenvatting Hoofdstuk 7: opgenomen lessen volledig (tot bijna letterlijk) uitgetypt
[Show more]
Seller
Follow
MelissaWuytack
Reviews received
Content preview
AandachtAandacht is een zeer centrale cognitieve functie, omdat bij bijna alle zaken die we doen, er aandacht
nodig is. Aandacht is net zoals het geheugen een parapluterm, waaronder er heel wat zaken vallen.
Als we kijken naar aandacht, dan kent iedereen aandacht wel, maar wanneer we meer in detail gaan
kijken dan zien we dat er meerdere functies zijn weke vallen onder de term aandacht. Aandacht
bestaat uit verschillende componenten en meerdere functies, en dat is belangrijk te weten. Centraal
aan al die verschillende beschrijvingen van aandacht, is dat het een manier is voor onze hersenen
(ons cognitief systeem) om, om te gaan met de grote hoeveelheid informatie welke voortdurend via
allerlei kanalen binnenkomen: via de zintuigen, het denken. Dus zowel interen als externe prikkels
die binnenkomen.
Er is een continue instroom van prikkels naar onze hersenen, maar het probleem is dat de hersenen
slechts een beperkte capaciteit hebben. Dit betekent dat dus niet alles verwerkt kan worden door
onze hersenen, en er zal dus een selectie moeten gaan gebeuren. En dat proces van
aandachtsselectie; het bepalen van welke informatie binnenkomt en welke informatie niet, dat is
aandacht. Het is een heel belangrijke cognitieve functie, want is betrokken bij enerzijds het bewust
zijn, en hetgeen waarvan we ons bewust zijn is vaak al een resultaat van de aandachtsselectie. Ook
speelt het een belangrijke rol in het lange termijngeheugen: we moeten onze aandacht kunnen
richten in ons geheugen voor ophalen.
Veel cognitieve klachten waar patiënten mee afkomen na hersenbeschadiging, zijn heel vaak gevolg
van aandachtsproblemen. Wanneer we niet aandachtig zijn, is het al heel moeilijk informatie te gaan
encoderen, en wanneer we niet aandachtig zijn bij het ophalen van informatie en ons daar niet goed
gaan richten, dan zal het ook niet gemakkelijk zijn informatie te gaan ophalen. Aandacht is
belangrijk!!
Aandacht kunnen we algemeen gaan onderverdelen in 4 categorieën, waaronder de alertheid en
arrousal, vigilantie of volgehouden aandacht, selectieve aandacht, en een andere manier waarop
we kunnen kijken naar aandacht; namelijk focussen op middelen die we hebben
(aandachtscapaciteit).
Als eerste is er alertheid en arrousal, en dit zijn synoniemen voor elkaar. Als we kijken naar alertheid,
dan is dat ene niet-specifieke fysiologische toestand van de hersenen welke optreedt na factoren
zoals fysieke inspanning, psychische inspanning, stress of emotie, wanneer we wakker zijn. Dit zijn
factoren welke de arrousal en de alertheid kunnen gaan verhogen. Een simpel voorbeeld uit het
alledaags leven is wanneer we heel lang wakker blijven, en onthouden ons van slaap, dan gaan we
om den duur moe worden, en we zien dat we ook minder alert worden, in vergelijking met wanneer
we heel nerveus zijn dan zijn we ook veel meer alert. Het is op zich niet voldoende om alert te zijn,
onze hersenen moeten niet enkel receptief zijn voor informatie en prikkels binnen laten komen. Voor
een goed functioneren, moeten we die aandacht ook voor een bepaalde tijd kunnen vasthouden; dit
is volgehouden aandacht. Er is een test in de praktijk om de volgehouden aandacht te gaan testen, en
dit is de Bourdon-Wiersma.
Het is niet alleen voldoende om alert te zijn, en deze aandacht lang vol te houden. Er komt veel te
veel informatie op ons af, en deze informatie moet geselecteerd worden. We gaan dus gaan
selecteren wat relevant is voor wat we aan het doen zijn op die moment zelf. Dit kan zowel
sensorische informatie zijn, motorische output, of informatie welke in lange termijn geactiveerd
moeten worden, enzovoort. Op verschillende facetten kan deze selectieve aandacht toegepast
worden. De volgende vraag is dan, hebben we meerdere bronnen van mentale energie, welke we
, tegelijkertijd kunnen inzetten of is er slechts 1 bron welke we kunnen inzetten. Over het algemeen
zijn mensen niet zo goed in multitasken, maar het blijkt dat het soms makkelijker is bepaalde dingen
te gaan combineren (grotere capaciteit). Wanneer we meerdere bronnen tegelijkertijd gaan
gebruiken, is het soms makkelijker, aangezien we dan te maken krijgen met een grotere capaciteit,
en grotere capaciteit geeft betere verwerking (info).
Verschillende hersengebieden zijn verbonden met de verschillende categorieën van aandacht, en als
eerste zullen we gaan kijken opnieuw naar arrousal. Er zijn verschillende structuren en mechanismen
in onze hersenen welke daarin een rol spelen, en het eerste is het Reticulair Activatiesysteem (RAS).
Dit is een deel in de hersenen welke zich bevindt in de hersenstam, en via diffuse projecties is deze
verbonden met de volledige hersenschors. In deze verbindingen/projecties bevindt er zich
Glutamaat, en dit is een exciterende neurotransmitter in de hersenen. Via deze projectie en het
Glutamaat, zullen de hersenen geactiveerd worden; ze worden in een toestand gebracht dat de
schors receptief wordt voor binnenkomende prikkels/stimuli. Wanneer dat het RAS geactiveerd
wordt, zal dit ervoor zorgen dat we receptief worden voor de prikkels, en dat we dus ook alert gaan
worden voor zaken die zich rondom ons gaan afspelen. Om deze redenen speelt het RAS een
belangrijke rol bij alertheid, en deze speelt ook een belangrijke rol in het slaap-waak ritme. We zien
vaak dat wanneer er schade is van het RAS, dat mensen in de war geraken met slaap-waak ritme.
Wanneer er een bilaterale schade is van het RAS, dan kunnen personen in comateuze toestand
geraken, omdat de hersenen niet meer actief zijn.
Bij dit RAS zijn er diffuse projecties naar de hele cortex, maar hierin zijn er 2 banen te onderscheiden.
Eentje die rechtsreeks van het RAS doorloopt naar de cortex, en eentje die synapsen maakt en
ergens tussendoor stopt in de Thalamus. Daarom speelt de Thalamus ook een belangrijke rol in
alertheid. In deze projecties hebben we te maken met Glutamaat, maar naast het Glutamaat hebben
we ook nog te maken met andere neurotransmitters en neurotransmittersystemen; namelijk
Acetylcholine en nor-adrenaline. Acetylcholine is voornamelijk via de Thalamus, en noradrenaline
gebeurt voornamelijk via de locus coeruleus. Het noradrenaline systeem is ook een systeem, dat
wanneer dat actief is dat we dan (niet) in slaap gaan vallen. Wanneer het Noradrenalinesysteem
overactief is, dan krijgen we een toestand van hyperactiviteit waarbij we dan ook over alert zijn, en
niet kunnen slapen (=waakzaam).
Tot slot hebben we de Thalamus welke een belangrijke rol speelt in arrousal, en de thalamus is het
deel van de hersenen waar alle binnenkomende zenuwen van de zintuigen synaps zullen gaan
maken, waarna die doorgaan naar de verschillende delen in de hersenen. Heel veel projecties van
het RAS komen terecht langs de Thalamus, en daar zijn er kernen welke een belangrijke rol spelen bij
alertheid. Wanneer mensen zich in coma bevinden, en men gaat die delen van de Thalamus
elektrisch gaan stimuleren, dan zien we dat die patiënten een beetje gaan opklaren uit deze
comateuze toestand, en de patiënten gaan dan van een vegetatieve toestand meer reageren op de
omgeving, en meer alerter.
Voor arrousal zijn er dus 3 systemen; we hebben het RAS, we hebben de projecties vanuit het RAS
naar de hersenschors waarbij we te maken hebben met directe projecties en indirecte projecties
via de Thalamus. We hebben dan te maken met verschillende neurotransmitters, zoals Glutamaat
in de projecties en andere neurotransmitters zoals Acetylcholine en noradrenaline vanuit de
hersenstam. Vervolgens via de indirecte projectie naar de Thalamus, hebben we ook nog
belangrijke kernen hier. Noradrenaline voorkomt dat we in slaap vallen, wanneer dit systeem
actief is, en dat bij mensen met stress dit ontregeld geraakt en dan in een hyperactieve toestand
geraken ( => hyperalertheid).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MelissaWuytack. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.37. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83637 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now