Summary
Samenvatting gerontologie jaar 1 IM tentamen 2
- Course
- Institution
- Book
alle stof die nodig is om een goede voldoende te halen op de toets zijn in dit document samengevat. alle colleges en de toets stof uit het boek
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
maudhaze
Content preview
Gerontologie J1S2 IMWeek 1 hoorcollege + H1-3
Gerontologie = ouder wordende mens, de ouder wordt bestudeerd.
Geriatrie = zorg en behandeling van ouderen (atrie = arts)
- Gericht op ouderen met meerdere aandoeningen
- Multimorbiditeit = meerdere ziekten en chronische aandoeningen tegelijk aanwezig
- Co-morbiditeit = meer aandoeningen en ziekten die gerelateerd zijn
Vergrijzing = aantal ouderen in de bevolking neemt toe
Dubbele vergrijzing = binnen de groep van 65+er neemt de 80+er toe
Ontgrijzing = aantal ouderen in de bevolking neemt af
Ontgroening = aantal jongeren in de bevolking neemt af
Levensverwachting neemt toe:
- Afschaffen wachtlijsten in zorg
- 65+ groeiend aandeel tov jongeren
- Toename aantal ouderen
- Ziekten hangen samen met ouder worden
Focus van ziekten gaat naar gezondheid en zelfmanagement
- Zorgvraag is leidend -> Zelfregie
- Beperken van de ernst
Functie = iets kunnen, functioneren
Existentiële behoeften: eten, drinken, warmte, contact -> bij ontbreken -> angst, stress -> dood
Ouderdom = tijdafhankelijk, biologisch proces, betreft geen ziekte
- Functionele achteruitgang
- Risico op ziekten
- Vroege ouderdoom = 65-75 jaar
- Late ouderdom = 75+ jaar
Hoogbejaarden
Merkbaar:
- Functieverlies in organen
- Verminderde mobiliteit
- Cognitief vermogen neemt af
Vergeetachtig, denken, voelen
Depressie en angst
Sociaal:
- Nieuwe rollen -> oma, weduwe etc
- Ouder binnen netwerk, sociale relaties
- Vereenzaming door verlies
, Hoofdstuk 1-3
Epimeleia = je bekommeren om de zorg voor jezelf en voor hoe de ander voor zichzelf zorgt. En is
gericht op alethes bios ->
Alethes bios = ‘waar’ juist een passend leven leiden
Klassieke lineaire co-.Multi- morbiditeitsmodel =
1. de dominomodel = logische opeenvolging van met elkaar samenhangede ziekten en neven
effecten van behandeling -> rij dominostenen -> kettingreactie leiden tot bijv. delier
2. synergistische model = lineaire optelsom van niet aan elkaar gerelateerde ziekten en neven
effecten van behandeling -> ook wel cascade breakdown genoemd
Integratief Gero dynamisch model = IDG-model
Niet primair georiënteerd op een co/Multi- morbiditeit ontwikkelingsperspectief vanaf de geboorte
-> veranderingsproces van conceptie (bevruchting) tot overlijden
Er is naast verlies ook mogelijkheid tot mogelijkheden op een of meer levensdomeinen. Zo
kan er gezocht worden naar een optimaal evenwicht. Een hulpverlener stelt zowel de
problematische aspecten als de mogelijkheden op.
Vlindermodel = parallel proces van groei en verval.
Drie visies vanuit ouderenzorgorganisaties welke waarden het meest van belang zijn voor hun
cliënten.
- Grand theories: die het hele domein van verplegen herkennen en kaderen vanuit een
bepaald concept
- Middle-range theories: die een verzameling verschijnselen binnen de verpleging onder de
loep nemen
- Micro-level interventions: de effectiviteit van een of een aantal verpleegkundige interventies
beschrijven
Nightingale1859 = zij herkende in de Krimoorlog dat hygiëne en sterftegevallen onder soldaten met
elkaar verbonden waren. Ze mag dus grondlegger van het verpleegkundig klinisch redeneren
genoemd worden, omdat ze bewust de omgevingsfactoren observeerde en systematisch noteerde
en daaruit een conclusie trok. Dit was het begin van het verpleegkundig diagnosticeren.
Zelfzorgtheorie van Orem 1971= onderzocht de werkelijke behoeften van de cliënt. Zelfzorg en
zelfzorgtekorten staan centraal. En welke verpleegkundige zorg is noodzakelijk.
Adaptatietheorie van Roy 1970= zij observeerde dat kinderen een enorme aanpassingsvermogen
hebben. De rol van verpleegkundigen is het bevorderen van adaptatie (bloot gesteld zijn aan prikkels
-> reageert met coping mechanismen -> kan zijn omgeving handhaven).
Systeemtheorie van King 1971= gaat in op communicatie tussen patiënt en verpleegkundige. Zij
kwam tot de conclusie dat essentiële kenmerken van de verpleegkundigen altijd aanwezig blijven,
dat zijn:
- Sociale -, interpersoonlijke- en persoonlijke systeem
Deze zijn van invloed op de gezondheid en het worden beschouwd als open systemen in een
dynamisch interacterend kader.
Holisme van Rogers1970= geen onderscheid maken uit: somatisch, psychologisch en sociaal, maar
als het geheel: holisme. Voor Rogers is de mens een unitair energieveld, dat voortdurend in interactie
staat met energievelden in zijn omgeving. Beseffen dat hij altijd voortkomt uit de interactie tussen de
, persoon en diens omgeving. Rogers vind dat de verpleegkundige zich moet richten op de patiënt en
energievelden en de verstoorde harmonie tussen beide.
Neuman systems modedl NSM = legde veel nadruk op de relatie tussen cliënt en de omgeving. Zij
ontwikkelde een model dat veel werd gebruikt bij psychiatrieverpleegkundigen en multidisciplinaire
teams. Kan ook gezien worden als een holistische theorie. Bestaande uit 3 middle-range theorieën:
1. Systeemtheorie: open cliëntsysteem, cliënt is voortdurend in interactie met zijn omgeving. Er
is sprake van energiewisseling , waar informatie krijgt het systeem continue feedback
waarmee het zich kan aanpassen. Een ongezond mens is wanneer er meer energie nodig is
dan er beschikbaar is. Neuman verbindt een conclusie aan de inspanningen die een cliënt en
verpleegkundige verricht en King beschrijft alleen de verschillende systemen
2. Stress- en copingtheorie: de hoeveelheid stress die in individu ervaart kan niet objectief
worden vastgelegd, maar is er altijd een resultaat op de wijze waarvan het individu stress
inschat. En deze wordt beïnvloed door persoonsgebonden en situatie gebonden factoren.
3. Preventietheorie:
- Primair: de cliënten moeten beschikken over voldoende reserves en energie. Voorlichting op
risicogedrag, kwetsbaarheid en de gevolgen van de 3 domeinen. Verpleegkundigen kunnen
anticiperen als stressoren verwacht worden. informatiestrekking en gedragsverandering
- Secundair: het verpleegkundig handelen vooral uit het tijdig opsporen van nieuwe
ziektegevallen en zo kort mogelijk houden van de duur van de gevolgen door het effectief
behandelen van de ziekte. Voor ouderen is dit screening of risicosignalement kan helpen bij
het tijdig diagnosticeren van ziekten en efficiënte behandelingen uitvoeren.
- Tertiaire: het beperken van disfunctioneren als gevolg van een doorgemaakte ziekte.
Belangrijk om grenzen te bewaken tussen functionele zelfstandigheid en tekort aan zelfzorg
waarbij verpleegkundige de zorg ondersteunt en overneemt.
Systeemdenken van King, adaptatie en coping van Roy, en holisme van Rogers.
Theorieën in de 21e eeuw. Begrippen: zelfregie, zelfmanagement, preventie,
belevingsgerichte zorg en het denken in termen van functiebehoud komt ook in de 21 e eeuw
terug.
Systematisch verpleegkundig handelen Grypdonck
Patiëntentoewijzing: verpleegkundigen krijgen geen taken, maar patiënten toegewezen. Van opname
tot ontslag. Voor de patiënt is het duidelijk wie verantwoordelijk is, waardoor grotere betrokkenheid
en een vertrouwensrelatie kan ontstaan.
systematisch verpleegkundig handelen. (SVH). Onderscheidt het proces in verschillende fasen:
anamnese, diagnose, interventie, uitvoering en evaluatie. Altijd bewust van waar de patiënt vandaan
komt en waar deze naartoe gaat. -> NANDA, NIC, NOC.
Classificatie zoals ICF: is multidisciplinair inzetbaar, internationaal, is positief geformuleerd een dus
niet vanuit ziekte maar als functioneren, de codes zijn goed bruikbaar voor management en beheer
doeleinden
Een nadeel is dat het niet altijd aansluit bij het verpleegkundig jargon.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maudhaze. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now