Dit is een samenvatting van de hoorcolleges en werkcolleges van het vak Sociaal Recht. Alle theorie van het boek 'Hoofdstukken Sociaal Recht' én jurisprudentie die je nodig hebt voor het tentamen zijn hierin verwerkt. Ik heb geprobeerd de stof zoveel mogelijk in makkelijke, volgbare taal en met vo...
Hoofdstuk 1 Terreinverkenning.............................................................................................................2
Hoofdstuk 2 Arbeidsovereenkomst – Een afbakening...........................................................................4
Hoofdstuk 3 Arbeidsovereenkomst – Een inhoudelijke oriëntatie........................................................7
Hoofdstuk 4 Arbeidsovereenkomst – Het Ontslagrecht......................................................................14
Hoofdstuk 5 Werkloosheid en ziekte...................................................................................................19
Hoofdstuk 6 Cao..................................................................................................................................29
Samenvatting op basis van het boek ‘Hoofdstukken Sociaal Recht’
1
, Sociaal Recht
Hoofdstuk 1 Terreinverkenning
1.1 Oriëntatie
Het sociaal recht geeft de regels voor zowel het arbeidsrecht als het sociale
zekerheidsrecht in Nederland, het gaat hierbij altijd om mensen. Sociaal recht
heeft betrekking op de rechtspositie van de werknemer in dienstverband. Het
sociaal recht geeft recht over zowel het arbeidsrecht als het sociale
zekerheidsrecht:
Individuele arbeidsrecht
Collectieve arbeidsrecht
Sociale zekerheidsrecht
Onzelfstandige beroepsbevolking = mensen die een betaalde baan hebben
en zich tijdens hun werk in een onafhankelijke positie bevinden ten opzichte van
een ander, namelijk de werkgever. De werkgever heeft het recht om instructies
te geven aan zijn ondergeschikten.
I. Binnen de private sector: werkzaam binnen het bedrijfsleven [werknemer-
werkgeververhouding].
II. Binnen de publieke sector: ambtenaren, personeel dat in dienst is van de
overheid [ambtenaar-overheid verhouding].
III. Binnen de semipublieke sector: werknemers die verbonden zijn aan
organisaties en instellingen die financieel afhankelijk zijn van de overheid
[ziekenhuizen, verpleegtehuizen, buurthuizen, onderwijs, omroep].
Zelfstandige beroepsbevolking = mensen die tijdens de uitoefening van hun
werkzaamheden niet onderworpen zijn aan opdrachten van anderen [een groot
deel is zelfstandige zonder personeel].
1.2 Werkgever en werknemer: welke rechtsbronnen?
1. Arbeidsovereenkomstenrecht (individuele arbeidsrecht)
Op 1-1-1999 is boek 7 titel 10 gewijzigd, op die datum is de Wet
flexibiliteit en zekerheid in werking getreden. Op 1-1-2025 is boek 7 titel
10 opnieuw gewijzigd, op die datum trad de Wet werk en zekerheid in.
2. Vermogensrecht
De arbeidsovereenkomst is een obligatoire overeenkomst: een
overkomst waaruit verbintenissen voortvloeien. Een verbintenis is een
rechtsbetrekking tussen twee partijen met rechten en plichten.
3. Jurisprudentie
De rechter oordeelt over een geschil, hiermee vult hij de wetgever aan.
4. Collectieve arbeidsovereenkomst
Rechtsregels die tot stand zijn gekomen tussen een individuele
werkgever en werkgeversorganisaties/vakbonden. Er staan afspraken in
die voor de wet kunnen gaan.
5. Verdrag
Een overeenkomst gesloten tussen twee of meer landen.
2
, Sociaal Recht
1.3 Van dwingend recht tot aanvullend recht
Binnen het arbeidsrecht wordt een onderscheidt gemaakt tussen de volgende
rechtsregels:
Dwingend recht: hiervan mag niet worden afgeweken. Een dwingend
rechterlijke bepaling is te herkennen aan de sanctie die erop staat bij
afwijking. Dit kan nietig of vernietigbaar zijn als er van af wordt
geweken.
Driekwartdwingend recht kan alleen bij cao van worden afgeweken.
Semidwingend recht kan alleen worden afgeweken bij cao of
schriftelijke arbeidsovereenkomst.
Aanvullend recht mag altijd van worden afgeweken.
1.4 De bevoegde rechter
Absolute competentie
Welke soort gerecht is bevoegd (rechtbank, gerechtshof, Hoge Raad)?
Relatieve competentie
Welke rechter van een bepaald soort is bevoegd? In welke plaats zal de zaak
aanhangig gemaakt moeten worden? De woonplaats of vestigingsplaats van
gedaagde of de plaats waar de arbeid wordt verricht (de eiser die reist).
↘ Ontslagzaken zijn verzoekschriftprocedures (art. 7:686a lid 2 BW)
3
, Sociaal Recht
Hoofdstuk 2 Arbeidsovereenkomst – Een afbakening
2.1 Indeling van overeenkomst van werk
Het BW onderscheidt drie overeenkomsten waarin het verrichten van arbeid
centraal staat:
1. De arbeidsovereenkomst criteria (art. 7:610-691 BW)
- Arbeid (de arbeid waarvoor je getekend hebt, moet je zelf ook
uitvoeren)
- Loon (tegenprestatie; eerst werken en daarvoor word je betaald)
- Gezagsverhouding (in dienst van)
2. De overeenkomst tot aanneming van werk (art. 7:750-769 BW)
- Een werk van stoffelijke aard tot stand brengen
- Te betalen prijzen in geld
- Buiten dienstbetrekking (dus geen gezagsverhouding)
3. De overeenkomst van opdracht (art. 7:400-413 BW)
- Geen werkzaamheden voor het tot stand brengen van een werk van
stoffelijke aard
- Werkzaamheden verrichten
- Anders dan op grond van de arbeidsovereenkomst (dus geen
gezagsverhouding)
Tip: gezagsverhouding geldt alleen als het zwart op wit staat vastgelegd.
2.3 Gezagsverhouding
Er is onder meer sprake van een gezagsverhouding, als de werkgever gerechtigd
is tijdens het werk eenzijdige instructies, die de werknemer moet opvolgen.
Tijdens het werk kunnen nog opdrachten en aanwijzingen worden gegeven. De
mogelijkheid tot het geven van opdrachten is voldoende.
Uitspraak Groen – Schoevers
Groen beweert dat zij een vast arbeidscontract heeft, doordat ze zo lang en vaak
bij Schoevers heeft gewerkt, zij vindt dat ze daardoor niet meer als zzp’er kan
worden aangemerkt. Schoevers vindt van niet. De HR oordeelde dat er geen
sprake was van een arbeidsovereenkomst.
De HR geeft aan dat er twee criteria zijn waaraan moet worden getoetst
of er sprake is van een arbeidsovereenkomst/gezagsverhouding:
1. Wat waren de partijbedoelingen?
2. Hoe hebben de partijen feitelijk uitvoering gegeven aan de overeenkomst?
o Materiele gezagscriterium (in hoeverre is de ondernemer
bevoegd om de werker eenzijdige instructies te geven)
o Formeel gezagscriterium (de mate waarin de overeenkomst lijkt
op de reguliere arbeidsovereenkomst in de organisatie. Naarmate
de overeenkomst waarover partijen van mening verschillen meer
lijkt op de normale arbeidsovereenkomst in de onderneming, is er
meer reden om aan te nemen dat de werker gelijk heeft: er is
sprake van een arbeidsovereenkomst. Andersom geldt hetzelfde).
De continuïteit van het werk: gedurende een bepaalde
werktijd in een vast regelmaat gewerkt?
Wie is eindverantwoordelijk voor het resultaat van de arbeid?
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Anosjd18. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.24. You're not tied to anything after your purchase.
