Summary
Samenvatting Biologie vwo 5 Thema 1, 2 & 3
- Course
- Level
- Book
Thema 1: regeling Thema 2: waarneming & gedrag Thema 3: stofwisseling in de cel Kort en krachting samengevat!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
dontab
Reviews received
Content preview
Thema 1: RegelingParagraaf 1: Regeling en homeostase
Ieder organisme:
- neemt stoffen op uit omgeving (O2, H2O, voedsel)
- geeft stoffen af aan omgeving (CO2, urine, zweet, warmte)
Je lichaam moet verschillende factoren constant houden om een bepaald ''normwaarde''.
- vb: osm. waarde - zuurstofconcentratie - glucoseconcentratie - lichaamstemperatuur
- normwaarde van lichaamstemperatuur : 37°
Dynamisch evenwicht: waarde in body keeps ''changing'' (from like the outside temp. )
⤷ hierdoor heb je een ''homeostase'' nodig.
Homeostase: het instand houden van een dynamisch evenwicht in het lichaam.
- hier zijn regelkringen van belang ⟶ bestaat uit: sensor - controlecentrum - effector = uitvoerder
Je hebt altijd 2 soorten:
● Negatieve terugkoppeling:
- als een toename van een resultaat een remming veroorzaakt
- concentratie schommelt rond de normwaarde
- (huis boven 20 graden ⟶ verwarming stopt)
,● Positieve terugkoppeling:
- een toename van een resultaat versterkt het process.
- concentratie schommelt boven de normwaarde
- heeft een stimulerende werking op een process
- (door zuigen van baby wordt er steeds oxytocine
geproduceerd en komt er constant melk
vrij voor de baby)
,Paragraaf 2: Hormonale regulatie
Hormonen: signaalmoleculen met bepaalde informatie, getransporteerd door het bloed.
- via hormoonklieren afgegeven
- regelen allerlei lichaamsprocessen (groeien, ontwikkeling, voortplanting)
- puberteit ⟶ geslachtshormonen gemaakt
2 soorten klieren:
● Exocriene klieren:
- geven hun product af aan een holte in het lichaam of naar buiten
- hebben een afvoerbuis ￫ excretie/uitscheiding
- vb: - zweetklieren waarmee zweet naar buiten komt
- speekselklieren waarmee speeksel naar buiten komt
● Endocriene klieren:
- geven hormonen af aan het bloed (dit zijn dus hormoonklieren die dit doen)
- geen afvoerbuis
, - heeft ALTIJD een doelwitorgaan (hormoon moet bijv. naar ‘schildklier’)
- soorten hormoonklieren:
In bloedvaten kunnen hormonen naar alle cellen van het lichaam toe.
Doelwitcel: cel waar hormoon naartoe gaat
⤷ bevat receptoren om zijn membraan
⤷ hormoon kan hieraan binden
⤷ geeft zijn info. door aan cel
Doelwitorgaan: orgaan/hormoonklier waar cellen met hormonen
naar
toe gaan.
hormoonconcentratie = hormoonspiegel ⟶ ligt aan de hoeveelheid receptoren die een cel heeft
Hormoon-receptorcomplex: gebeurt wanneer een hormoon opgenomen wordt in cytoplasma van cel.
- hormoon bindt aan ''receptoreiwit''
- kan hierdoor genen van DNA aan- of uitzetten
- gen aan = eiwitten gemaakt ⟶ enzym, hormoon of receptor gevormd
- Second messenger: een signaalmolecuul die ontstaat wanneer hormoon aan ''receptoreiwit'' bindt O
het celmembraan.
- geeft info. in het cel door
- zorgt dat enzym actief wordt
- enzym: kan signaal doorgeven aan volgende signaalmolecuul, een reactie
opbrengen of aan- of uitzetten van genen ←
''genregulatie''
- Signaalcascade / cascade: wanneer een signaal via meerdere schakels in de cel wordt
doorgegeven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dontab. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60434 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now