§1.1 Leven in Ethiopië
Deelvragen
1 Wat zijn de liggingskenmerken van Ethiopië?
2 Wat zijn de bevolkingskenmerken van dit ontwikkelingsland?
Een land van boeren en nomaden
- Groene honger: voedseltekorten in een vruchtbaar land met
voldoende neerslag.
- Om te weten hoe dat kan, is een geografisch beeld nodig van
Ethiopië.
De mensen: demografie
- Het bevolkingsaantal (ca. 100 mln inwoners) groeit snel door een hoog geboortecijfer (3%). Deze
groei zal hoog blijven, ook al zou het vruchtbaarheidscijfer dalen: in 2050 zal twee derde van de
bevolking in de vruchtbare leeftijd zijn.
- Het sterftecijfer daalt, maar het kindersterftecijfer is nog hoog, mede door ondervoeding.
- 80% van de bevolking woont op het platteland, dat in bevolkingsaantal nog sneller groeit dan de
stedelijke centra.
- Een betrekkelijk lage bevolkingsdichtheid verhult grote regionale dichtheidsverschillen.
De mensen: cultuur
- Een land met vele volken met eigen culturen, bijvoorbeeld talen en dialecten. De grootste groepen
zijn de Amhara en de Oromo. Het Engels is ook belangrijk.
- Ethiopië ligt op de grens van de oosters-orthodoxe cultuur en de islamitische (woestijn- en
herders)cultuur.
- Op het platteland zorgt de grootfamilie voor de opvoeding. In de traditionele arbeidsverdeling werkt
de man buitenshuis en werken ook de kinderen mee op het land. Dit gaat natuurlijk samen met een
hoge graad van analfabetisme.
De mensen: politiek
- Ethiopië kende geen kolonialisme. De grote armoede is vooral te wijten aan uitbuiting en corruptie
door de heersende klasse. Macht en inkomen zijn bijzonder ongelijk verdeeld. Oorlogen en andere
territoriale conflicten versterkten de armoede en ongelijkheid.
- Ethiopië is een federale staat, bedoeld om de nationale eenheid te kunnen behouden.
- Van werkelijk goed en doelmatig bestuur is vaak nog geen sprake, met name op het gebied van vrije
meningsuiting. Er is dus nog een slechte ‘good governance’. Toch zijn er vorderingen te melden,
vooral wat betreft de aanpak van corruptie en fraude.
De mensen: economie
- Veel inwoners leven onder de armoedegrens. Er is er sprake van economische groei, maar de
inkomensongelijkheid neemt toe.
- Er is een duidelijke maatschappelijke driedeling:
- arme massa van kleine boeren en landarbeiders
- een groeiende (nog kleine) middenklasse
- de elite van hogere militairen, politici en bestuursambtenaren.
Landbouw weinig productief
- Het grote belang van de landbouw maakt de samenleving kwetsbaar voor natuurrampen en de
wereldmarkt.
- De productiviteit in de primaire sector is laag. (per Ha, per persoon)
- In de droge streken komt vooral extensieve veeteelt voor. In de nattere dichtbevolkte gebieden teelt
van voedselgewassen en ook wel commerciële landbouw met o.a. koffie als handelsgewas. De
, exportlandbouw groeit: koffie, bloemen, fruit en groenten.
- Voorbeeld van de koffieteelt met plantages (exportgericht) en bevolkingscultures.
$1.2 Ethiopië: een paradijs boven de evenaar?
Deelvragen
3 Wat zijn de gebiedskenmerken van deze bergstaat en wat is hun betekenis voor de voedselproductie?
4 In hoeverre zijn de interne en externe relaties van belang voor de voedselvoorziening van Ethiopië?
De natuurlijke omgeving
- Sterk verschillende landschappen, waarvan het Ethiopische Hoogland het brongebied is van kleine en
grote rivieren, zoals de Blauwe Nijl.
- In concentrische zones daar omheen volgen steeds drogere gordels.
- De Rift Valley maakt vervoer extra lastig.
- Dankzij de hoogteligging heeft een groot deel van het land een gematigd klimaat met een tamelijk
constante temperatuur het jaar door. Door het reliëf kunnen de klimaatomstandigheden over een
korte afstand sterk wisselen, in het steile bergland is het door de Oost-Afrikaanse Slenk heel
vruchtbaar.
- Op de Ethiopische hoogvlakte is het van oktober tot mei het warmst. En in de Dinakildepressie en de
beschutte laagvlakten is het erg heet.
- De hoeveelheid neerslag zorgt voor: hoe droger, hoe extensiever de veehouderij is.
- In de neerslag is er meer variatie, met name in de drogere streken is de neerslag onbetrouwbaar.
Akkerbouw is dan riskant.
Vier neerslaggebieden
- Elk neerslaggebied heeft een eigen neerslagregiem: hoeveel neerslag en hoe verdeeld over het jaar?
- De aride zone in het noordoosten (Afar): nomadengebied. Alleen in de lagere delen is
droogtelandbouw mogelijk, waarbij de verdamping zoveel mogelijk beperkt wordt. Natuurlijke
plantengroei is schaars, de bodems onvruchtbaar.
- De semiaride zone met twee korte natte tijden. Ligt aan de buitenrand van het hoogland. Wat
akkerbouw mogelijk op de vruchtbaarste velden. Halfnomadische veeteelt.
- De subhumide zone: (ligt wat hoger) een savannegebied met minstens een half jaar neerslag.
Gemengde bedrijven met ook maisteelt als veevoeder. De slaapziekte is hier een probleem in de
veehouderij.
- De humide zone: in de hooglanden is er overdadige neerslag in de zomer. Veel bossen zijn gekapt.
Landbouw en regenseizoen
- Afwisseling tussen een nat groeiseizoen en een droge oogstperiode is belangrijk. Bij uitblijven van de
regen komt de voedselvoorziening in gevaar.
- Meer naar het noorden toe is de landbouw kwetsbaarder door wisselende neerslaghoeveelheid.
Landbouw en grondbezit
- Ethiopië heeft een enorm agrarisch potentieel. De variatie aan te telen gewassen is groot.
- Het reliëf maakt ook de bouw van stuwdammen mogelijk voor elektriciteit en irrigatie.
- Een probleem is dat de grondbezitsverhoudingen de ontwikkeling belemmeren. (95% van de
landbouwgewassen komen van het hooglandgebied (door de Slenk))
- Het hoogland is het centrum van de Ethiopische akkerbouw. Die is slecht ontwikkeld met veel kleine,
zelfvoorzienende boeren die in isolement leven. Eventuele overschotten worden tegen te lage prijzen
afgezet.
- De gemiddelde bedrijfsgrootte neemt af door erfdeling na erfdeling. De opbrengst per hectare neemt
wel wat toe, maar per inwoner echter af. Landbouwmechanisatie verdient zichzelf niet terug, ook al
vanwege kapitaalgebrek.
- De grond is in handen van de overheid, maar de pacht is onzeker. Investeren is dus riskant bij gebrek
aan rechtszekerheid, zelfs niet in de aanplant van bomen.
- Veel overheidsgrond wordt verhuurd aan multinationals, wat tot onvrede onder de bevolking leidt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller puckvp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.