Uitgebreide samenvatting van de tweede historische context: Duitsland in Europa. 4/5 Havo.
+ Alle filmpjes van JortGeschiedenis over de context samengevat.
2.1 Duitsland, van de Eerste naar de Tweede Wereldoorlog.
Wat leidde tot de opkomst van het nationaalsocialisme en welke gevolgen had
dit voor Duitsland en Europa (1918 – 1945)?
Het einde van de Eerste Wereldoorlog.
Op 11 november, 1918 werd door leden van de sociaaldemocratische regering van
Duitsland de wapenstilstand getekend. Keizer Wilhelm II vlucht naar Nederland. De
nieuwe regering verhuist naar Weimar.
Wat ging hieraan vooraf?
Duitsland was niet in staat om met een laatste veldslag het geallieerde
westfront te breken (kwam door Amerikaanse soldaten en wapens).
De generaals wilden geen wapenstilstand sluiten, omdat dit de eer van het
leger zou aantasten.
De realisatie dat Duitsland aan het verliezen was, kwam voor de
parlementsleden en het volk als een schok (censuur/propaganda).
Gevolgen voor het volk:
Veel gezinnen hadden leden verloren aan het front.
Er was veel honger en een tekort aan allerlei producten.
Soldaten keerden verbitterd terug en werden vaak werkloos en/of dakloos.
Gevolgen voor de politiek:
Duitsland was enorm verdeeld en extremistische groeperingen (zowel links
als rechts) wilden de regering ten val brengen.
- VB: Spartakisten (communisten), die in Duitsland een revolutie wilde
beginnen naar voorbeeld in Rusland.
- Rechtse groeperingen (conservatieven/officieren) willen terug naar een
keizerrijk.
Tot in de zomer van 1919 woedde er een burgeroorlog tussen de linkse en
rechtse groepen.
,Er werden nieuwe verkiezingen voor het parlement gehouden, resultaat:
SPD (de sociaaldemocraten), Centrum (de katholieken) en DDP (de liberalen)
vormen een regering.
Er kwam een nieuwe grondwet, die uitging van 3 principes:
Parlementaire democratie.
Gelijkheid van iedereen voor de wet.
Gegarandeerde rechten en vrijheden voor iedere burger.
Hoe werd Duitsland nu bestuurd?
Het parlement (de Rijksdag) heeft de wetgevende macht.
De regering, bestaande uit een aantal ministers en de rijkskanselier, heeft de
uitvoerende macht. De regering moest verantwoording afleggen aan de
Rijksdag.
De Rijkspresident werd door het volk gekozen en macht regeringen
benoemen en ontslaan. Hij mocht ook de noodtoestand uitroepen.
Het verdrag van Versailles (het dictaat van Versailles)
Duitsland had als enige schuld aan het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog =
schuldclausule.
Leger niet groter dan 100.000 militairen, geen luchtmacht, geen vloot.
Rijnland gedemilitariseerd.
Schadevergoeding betalen aan Frankrijk, Engeland en België (132 miljard
goudmark).
De dolkstootlegende als gevolg van het Verdrag van Versailles.
De Duitse nederlaag was onvermijdelijk geworden nadat het Duitse leger door de
eigen politici in de steek was gelaten. Het leger kreeg van achteren een dolkstoot in
de rug.
Dit idee werd als propaganda gebruikt door verschillende groeperingen om aan te
tonen dat bepaalde mensen (zoals de kapitalisten/communisten/joden) de oorzaak
waren van alle problemen.
,De Weimar Republiek
De eerste economische crisis.
Het nakomen van de financiële afspraken van het Verdrag van Versailles was
onmogelijk.
In 1923 kon Duitsland niet genoeg betalen.
Frankrijk bezetten als straf het Ruhrgebied.
Duitse regering roept op tot staking en arbeiders deden dit massaal.
Duitsland drukt extra geld om de lonen van de stakende arbeiders te blijven
betalen.
Hyperinflatie.
Om de hyperinflatie te bestrijden werd een nieuwe munt + het Dawesplan ingevoerd:
De Verenigde Staten leende geld uit aan Duitsland.
↓
De Duitse economie groeide.
↓
Duitsland kon herstelbetalingen aan Frankrijk en Groot-Brittannië overmaken.
↓
Frankrijk en Groot-Brittannië betaalden hun oorlogsschulden aan de Verenigde
Staten.
Gevolgen:
De Duitse economie herstelde.
De werkloosheid daalde.
De lonen stegen.
De verhouding met het buitenland verbeterde (Verdrag van Locarno).
De tweede economische crisis.
1. Er was sprake van overproductie in de landbouw en in de industrie, waardoor
er niet-verkochte voorraden ontstonden.
2. Veel fabrikanten en boeren hadden schulden.
3. Er was op grote schaal gespeculeerd in de aandelenhandel (voor een groot
deel ook met geleend geld).
In 1929 barstte de economische bom: beurskrach op Wallstreet.
, Gevolgen in de Verenigde Staten en later ook in verschillende landen:
Faillissementen van bedrijven en banken.
Werkloosheid.
Dakloosheid.
Duitsland was erg afhankelijk van Amerikaanse leningen (Dawesplan) → hadden
tussen 1924 – 1929 onvoldoende reserves opgebouwd en moesten nu versneld de
leningen terugbetalen → waren ze niet toe in staat.
Adolf Hitler
Fascisme, kenmerken:
Eenheid van natie: individuele belangen zijn ondergeschikt aan die van het
land.
Verheerlijking van geweld en militarisme.
Intuïtie is belangrijker dan verstand.
Leidersbeginsel: er is een natuurlijke ongelijkheid tussen mensen, degene die
boven jou staat, moet je blindelings volgen.
Nationaalsocialisme = fascisme + rassenleer.
NSDAP ging uit van het idee dat er superieure rassen zijn (Ariërs) en
inferieure rassen (Untermenschen) zoals Joden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nikitafraanje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.51. You're not tied to anything after your purchase.
