Summary
Samenvatting week 1 tm 3 Blok 2.2 Oedeem (onderhoudsfase)
- Course
- Institution
Alle leerstof voor week 1 tm 3 Blok 2.2 Oedeem (onderhoudsfase) Leerjaar 2 Huidtherapie
[Show more]
Seller
Follow
delore
Reviews received
Content preview
SamenvattingWeek 1:
Verdonk ‘Oedeem en oedeemtherapie
H16
Inleiding
Therapeutisch elastische kousen (TEK) vormen het sluitstuk van de conservatieve behandeling van
het lymfoedeem en het veneus oedeem.
De therapeutisch elastische kous dient ter behoud van het bereikte resultaat.
Enkele onderzoeksresultaten:
- Oedeemreductie bij lymfoedeem is beter te bereiken met andere vormen van conservatief
behandelen dan met een TEK .
- Franzeck beschrijft een verdere daling van de druk in de lymfevaten drie maanden na de
conservatieve behandeling van lymfoedeem bij het consequent dragen van de TEK.
- Een TEK tot de knie gecombineerd met spierversterkende oefeningen van de kuitspieren leidt
tot een daling van de veneuze reflux bij graad C1 en C2 veneuze insufficiëntie .
Stoornissen die leiden tot verandering in het Starling- Landis-evenwicht worden gecompenseerd door
compressie.
Bij lymfatische stoornissen is compressie meestal blijvend van toepassing, omdat lymfatische
stoornissen vaak irreversibel zijn.
Therapeutisch elastische kousen hebben vrijwel altijd de voorkeur boven levenslang zwachtelen of
andere compressievormen.
Het is verstandig aan het eind van het onderzoek en tevens bij aanvang van de behandeling het
belang van de TEK te bespreken met de patiënt.
De therapeut dient na het onderzoek van de patiënt en het gemeenschappelijk opstellen van het
behandelplan er zeker van te zijn of de patiënt na de behandeling wel therapeutisch elastische kousen
wil en kan dragen.
Het verstrekken van TEK behoort niet tot het standaard vakgebied van de (fysio)therapeuten; het
aanmeten wordt in sommige gevallen echter wel door (fysio)- therapeuten toegepast.
In Nederland is de verstrekking van TEK in handen van verschillende beroepsgroepen.
De mensen uit deze beroepsgroepen hebben een specifieke opleiding gevolgd tot consulent TEK.
De Stichting Erkenningsregeling Medische Hulpmiddelen certificeert leveranciers van TEK.
De meeste verzekeraars eisen dit certificaat voordat de kousen vergoed worden.
Drukklassen en vergoedingen
De kousen worden gemaakt in vier drukklassen:
Deze indeling in drukklassen is opgesteld door een werkgroep van het Centre Europe ́ en de
Normalisation (CEN) teneinde voor de gehele Europese Unie een eensluidende indeling te verkrijgen.
Tot op heden zijn de grenzen van de verschillende drukklassen nog per land verschillend.
Kousen in de klasse I vallen in Nederland buiten het systeem van vergoedingen van de
zorgverzekeraars en worden als steunkousen gezien.
Kousen in drukklasse I zijn meestal confectiekousen.
Kousen in drukklasse II en III worden zowel in maatwerk als in confectie-uit- voering geproduceerd.
Kousen in drukklasse IV zijn uitsluitend in maatwerk leverbaar.
De kousen in de drukklasse II, III en IV vallen in principe binnen het vergoedingensysteem van
zorgverzekeraars (in 2008 in de basisverzekering).
,Drukklassen en indicaties
Klasse I heeft een licht effect op het oppervlakkige afvoersysteem.
Indicaties:
- profylaxe van trombose (CBO-richtlijn Veneuze Trombo-embolie en Secundaire Preventie Arteriële
trombose);
- lichte varices;
- orthostatische hypotensie.
Klasse II heeft een matig effect op het oppervlakkige afvoersysteem (CBO-richtlijn Varices en CBO-
richtlijn Ulcus cruris).
Indicaties:
-veneuze insufficiëntie met een lichte neiging tot oedeem;
-na sclerosering en/of operatie van varices;
-chronisch veneuze insufficiëntie graad C1 en C2;
-lymfoedeem van de arm stadium A1 en A2 (zie tabel 4.3).
Klasse III heeft zowel effect op het oppervlakkige als op het diepe afvoersysteem en andere structuren
(CBO- richtlijn Varices en CBO-richtlijn Ulcus cruris).
Indicaties:
-uitgebreide varicosis met oedeem;
-chronisch veneuze insufficiëntie graad C3 tot en met C6;
-gering posttrombotisch syndroom;
-lymfoedeem van het been stadium A1 en A2 (zie tabel 4.3);
-lymfoedeem van de arm stadium A2 (zie tabel 4.3).
Klasse IV heeft een versterkt effect op het diepe afvoer- systeem en andere structuren.
Indicaties:
-uitgebreid posttrombotisch syndroom;
-lymfoedeem van het been stadium A2 en B1 (zie tabel 4.3).
Welke klasse en welke kous uiteindelijk voorgeschreven worden, is afhankelijk van een aantal
factoren; de beslissing is niet alleen afhankelijk van de pathologie. Iedere patiënt is immers uniek.
Het college voor zorgverzekeraars gaf in 2002 het Hulpmiddelenkompas therapeutisch elastische
kousen uit .
Dit kompas adviseert eerst de relevante kenmerken van de patiënt systematisch in kaart te brengen.
Daarna wordt een programma van eisen opgesteld ten aanzien van de TEK voor deze individuele
patiënt.
Als laatste wordt de meest geschikte kous geselecteerd en voorgeschreven.
Het hulpmiddelenkompas biedt voor dit proces een leidraad.
Bij de patiënten met lymfoedeem zullen in hoofdzaak vlak gebreide, op maat gemaakte kousen
gebruikt worden.
Bij lymfoedeem van de benen worden kousen in de klasse III en IV gebruikt; bij lymfoedeem van de
armen kousen in de klasse II en III.
Stijfheid
Stijfheid of stiffness geeft aan hoeveel de druk van de kous zal toenemen bij het op rek brengen van
de kous .
Als er oedeem ontstaat onder een kous zal de omvang toenemen en zal de kous uitgerekt worden.
Een stijve kous zal bij uitrekken een grote toename van spanning en druk geven; een soepele kous
met een lage stijfheid zal een geringe toename van spanning en druk geven.
Een stijve kous is dus meer geschikt om toename van oedeem te voorkomen.
Een stijve kous is echter moeilijker aan en uit te trekken.
,Het breien van kousen en elastische kousen
Bij vlakbreien wordt er gebreid op twee pennen; hierbij worden steken op een pen gezet, die
vervolgens op de andere pen overgebracht worden.
Zo wordt iedere keer een toer gebreid.
Aan het begin en het einde kan er een steek bijgezet worden of teruggenomen worden: dit wordt
meerderen en minderen genoemd.
Zo ontstaat er een lap.
Van deze lap kan, dichtgenaaid, een mouw of een voor- of achterpand van bijvoorbeeld een trui ge-
maakt worden. Vlakgebreid.
Sokken worden op vier pennen gebreid, evenals handschoenen met vingers.
Men kan toch meerderen en minderen maar hoeft naderhand niet meer dicht te naaien.
Vlak-rondgebreid!
Daarnaast bestaat er een breimachine waarbij er een heleboel naaldjes op een rij gezet worden.
Afhankelijk van de maat wordt een bepaald aantal van deze naalden gebruikt.
Uitgaande van het midden wordt naar beide zijden naar behoefte gemeerderd of geminderd.
Op iedere naald wordt een steek gevormd.
Bij elastische kousen wordt het breien iets ingewikkelder.
Hier moeten elastische draden meegebreid worden om de kous elastisch te maken.
Als alle naalden op een rij staan zal uit het voorgaande duidelijk zijn dat het om een elastische
vlakbreikous gaat.
Als de naalden in een cirkel (in een cilinder) zijn opgesteld, spreken we van elastische
rondbreikousen.
Verschillen vlakgebreide en rondgebreide kousen
Bij vlakgebreide kousen wordt van een spanningsloze – niet tevoren uitgerekte – rubberdraad
uitgegaan, waardoor de drukdosering nauwkeuriger kan zijn.
Door een wisselend aantal naalden te gebruiken kan de drukverdeling goed aangepast worden aan de
vorm van het lichaamsdeel.
Ook in de lengte wordt een elastische draad toegepast, zodat lengteveranderingen goed opgevangen
kunnen worden.
Bij vlakgebreide kousen worden de elastische draden omsponnen met garens en vervolgens in een
compositie met andere garens tot een kous verwerkt.
Bij vlakgebreide kousen ontstaat zo een vrij grove lap breiwerk, die van binnen en van buiten identiek
en even glad is.
Deze lap wordt vervolgens dichtgenaaid; vlakbreikousen hebben daardoor altijd een naad.
Bij rondgebreide kousen wordt de vorm van de kous bereikt door de elastische inlegdraad van tevoren
meer of minder uit te rekken en zo in de breimachine in te voeren.
Na in de naaldenkrans ingevoerd te zijn, komt het breiwerk weer tot rust.
Het aantal naalden is niet te wisselen; voor elke omvang is het aantal naalden gelijk.
Bij rondgebreide kousen wordt ook in de lengte een kunstrubberen draad gebruikt.
Zowel inleg als breirubber worden met kunstvezels omsponnen.
De totale compositie bestaat vrijwel uitsluitend uit kunstvezel.
Zo ontstaat direct een buisvormige kous die van buiten mooi glad is, maar van binnen enigszins ruw.
De rond- gebreide kous is veel dunner en fijner van samenstelling dan de vlakbreikous; de
rondgebreide kous heeft bovendien geen naad.
, Vlakbrei kousen
Vlakbreikousen verdienen de voorkeur:
- indien een exacte, optimale drukdosering vereist is;
- bij grote omvangverschillen langs het been of de arm;
- bij bijzondere uitvoeringen, zoals tenen, vingers,
schuine voeten en bochten;
- als de kousen altijd moeten worden gedragen; door
het gebruik van katoen hebben vlakbreikousen een
normaal vocht- en warmtetransport;
- als er aantrekproblemen zijn. De vlakbreikousen zijn
gladder en het smalle deel boven de enkel is niet door
voorspanning verkregen. Dit komt ook de levensduur
van de kous ten goede.
Rondbrei kousen
Rondbreikousen kunnen worden toegepast bij veneuze
pathologie; bij pathologie vanuit het lymfesysteem zijn
rondbreikousen zelden geïndiceerd.
Rondbreikousen kunnen worden toegepast:
- indien de kousen niet altijd dagelijks gedragen hoe-
ven te worden;
- als het cosmetisch aspect zwaarder weegt dan de
medische noodzaak;
- als blijvend crèmes of zalven gebruikt moeten worden.
Voordelen en nadelen van de verschillende soorten kousen
Voordelen vlakbreikous:
– optimale drukverdeling;
– in alle uitvoeringen leverbaar;
– normaal vocht- en warmtetransport;
– makkelijk aan te trekken;
– lange levensduur.
Nadelen vlakbreikous:
– geen fraai uiterlijk;
– gevoelig voor de meeste crèmes en zalven.
Voordelen rondbreikous:
– vrij neutraal uiterlijk;
– beter bestand tegen crèmes, zalven en zonlicht.
Nadelen rondbreikous:
– in beperkt aantal uitvoeringen leverbaar;
– moeilijk aan te trekken;
– vooral in de zomer erg warm;
– kwetsbaar;
– korte levensduur.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller delore. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71498 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now