Summary
Hoofdstuk 15 samenvatting Seneca maatschappijwetenschappen vwo
- Course
- Level
Samenvatting van hoofdstuk 15 Maatschappijwetenschappen vwo van Seneca.
[Show more]
Seller
Follow
jrva
Reviews received
Content preview
Seneca H. 1515.1 Vanaf 1648: statensysteem. Staten bemoeiden zich niet met elkaar: non-
interventiebeginsel/soevereiniteitsbeginsel.
Conflicten kunnen latent en manifest zijn. Er zijn verschillende betekenissen van conflict:
- Functionalisme-paradigma: een samenleving bestaat uit organen, maar als de onderlinge
relatie niet goed functioneert: conflict. Conflict is dus de uitzondering;
- Conflict-paradigma: conflicten zijn natuurlijk: groepen strijden om schaarse zaken. Ze zorgen
ook voor verandering en zijn daarom niet per se negatief. Machtsverschillen en
nutsmaximalisatie zorgen voor conflicten. Twee stromingen:
o Gebaseerd op bezitsverdeling (Marx): leidt tot revolutie en omverwerpen systeem;
o Huntington: conflicten komen door sociale en culturele verschillen.
- Sociaalconstructivisme-paradigma: bestudeert de handelingen van actoren en de betekenis
die actoren eraan geven;
- Rationele-actor-paradigma: bestudeert hoe groepen met tegengestelde belangen
samenwerken en eventuele conflicten oplossen. Conflicten kunnen voor veranderingen
zorgen.
15.2 Staten hebben externe soevereiniteit en interne soevereiniteit (bevolking erkent de
overheid). Voorwaarden van een staat: zie 14.5.
Fragiele/falende staten: bevolking accepteert hogere macht niet of strijdt met elkaar. Vaak heeft de
staat niet meer het monopolie op de macht of kan de bevolking niet voldoende beschermd worden.
Een staat is fragiel als hij:
- De interne rechtsorde niet kan handhaven: anarchie;
- Openbare diensten niet kan draaiend houden (zorg, onderwijs etc.).
Dekolonisatie->iemand grijpt de macht->dictatuur->Sovjet-Unie/VS steunen dictator. Vervolgens:
einde Koude Oorlog->steun vervalt->opstandelingen staan op->intrastatelijk conflict (binnen een
staat). Er zijn echter juist minder interstatelijke conflicten (tussen staten).
Globalisering->grenzen worden vloeibaarder en terrorisme verspreidt: is gevaarlijk voor fragiele state
->conflicten worden buiten landsgrenzen uitgevochten.
De BRICS-landen zijn aan het opkomen->veranderende machtsverhoudingen->Europa en VS worden
minder machtig.
VN:
- Algemene Vergadering: alle lidstaten zijn hiervan lid. Vaardigt niet-bindende resoluties af;
- VN-Veiligheidsraad: kan externe soevereiniteit aantasten, economische en militair ingrijpen
afvaardigen. Resoluties zijn wel bindend. Heeft vijf permanente leden: VS, VK, Frankrijk,
Rusland, China en tien tijdelijke leden. Elk permanent lid heeft echter een veto en er is dus
vriendjespolitiek.
De NAVO had een concreet doel (bescherming tegen Sovjet-Unie) en is kleiner->neemt meer
besluiten dan VN. Na de val van de Sovjet-Unie treedt de NAVO ook op buiten het verdragsgebied
om de VN te helpen met conflictbeheersing en -preventie. Qua lidstaten is er grote overlap tussen
NAVO en EU ->afstemmingsprobleem: NAVO heeft militaire macht, EU niet. Landen en partijen
zijn of voor een trans-Atlantische relatie of meer continentaal gericht.
15.3 Vijf theorieën over patronen in gedrag van samenwerking en conflict van staten:
Realistische theorieën: er is een constante (dreiging van) strijd tussen staten om macht. Staten
volgen hun eigenbelang en vergroten hun macht (militair, economisch en qua kennis). Daardoor
ontstaat het veiligheidsdilemma van nationale staten: omdat er geen hoogste macht (hegemon) is,
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jrva. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now