Hoofdstuk 1, Kanker, diagnostiek en stadiëring
Epidemiologie: Wetenschap die zich bezig houdt met de studie van de frequentie en de verbreiding
van ziekten in verband met de daaraan ten grondslag liggende oorzaken.
Etiologie: Leer van ziekte en ziekte oorzaken
Kanker: Genetische veranderingen in lichaamscellen die daardoor veranderen in kankercellen
Primaire preventie: Voorkomen van kanker
Secundaire preventie: Zo vroeg mogelijk ontdekken van kanker en adequate behandeling inzetten
Tertiaire preventie: Gevolgen van de aandoening zoveel mogelijk beperken
Exogene factoren: roken, voeding, bewegen, alcohol, zonnen, overgewicht, ioniserende straling,
beroepsrisico, geneesmiddelen, infecties en milieu
Endogene factoren: hormonale invloeden, genetische factoren en gevolg van andere ziektes
Celdeling:
- DNA synthese / S-fase: In celkern verdubbelingen van de DNA-ketens en ontstaan van twee
identieke sets chromosomen. Cellen hebben verhoogd DNA-gehalte waardoor delingsactiviteit van
tumor af te leiden is.
- Mitosefase / M-fase: Daadwerkelijk ontstaan nieuwe cellen
- G1-fase: Groeifase waarin cellen gestaag groeien totdat een zekere maat van volwassenheid is
bereikt. Duur van deze fase verschilt per weefsel
- G2-fase: Groei gaat verder tot rijpheid en celkern dubbele hoeveelheid DNA bevat.
Celcyclus duurt ongeveer 16-24 uur, M-fase 1 a 2 uur en G1-fase duur het langst.
Kankercelgroei: Verstoring evenwichtssituatie celgroei en celdood. Kwaadaardige tumor vaak voel-
en detecteerbaar na veertig tumorcelpopulatieverdubbelingen.
Exponentiele groei: De tijd van een tumor om te groeien is van 0,5cm naar 1cm , is hetzelfde van 1cm
naar 2 cm.
Gen: Een deel van DNA dat voor een specifiek eiwit codeert. Alle erfelijke informatie moet bij
celdeling aan beide dochtervellen worden doorgegeven.
Mutaties in een gen:
- Cardiogenese: Ontstaan kwaadaardige tumoren
- Oncogenen: Gemuteerde versie van procto-oncogenen, wordt in een abnormale vorm geactiveerd
- Tumorsuppresorgenen: Coderen voor eiwitten die remmende invloed hebben op celgroei. Door
mutatie kan tumorsuppressorgen worden geïnactiveerd of vernietigd
Oncogenen: Gaspedaal
Tumorsuppressorgen: Rem
Het intrappen van een gaspedaal of juist de rem kan leiden tot ongecontroleerde celgroei.
Neoplasie: Nieuwgroei van onafhankelijk groeiende tumoren, te onderscheiden in goed- en
kwaadaardig.
, MINOR ONCOLOGIE SAMENVATTING PP EN BOEK
Goedaardige tumoren:
- Groeit niet snel, is goed ingekapseld en respecteert anatomische grenzen
- Cellen zijn goed gedifferentieerd
- Vaak niet dodelijk
Kwaadaardige tumoren:
- Groeit snel, infiltreert in weefsel, geen respect anatomische grenzen
- Differentiatie en celvermeerdering verstoord
- Veel kans op metastasering
- Leidt onbehandeld vaak tot dood
Carcinoma in situ: Tumor goed ingekapseld in epitheel, wanneer in geheel verwijderd is er weinig
kans op metastasering op afstand.
Indeling kankersoorten:
- Carcinomen: Epitheelcellen, plaveiselcel- en adenocarcinoom worden onderscheiden
- Sarcomen: Steun- en bindweefsel
- Hematologische maligniteiten: Maligniteit in bloed bereidende organen en lymfeklieren
TNM-classificatie:
T: Grootte van de tumor
N: Aantasting regionale lymfeklieren
M: Metastasering op afstand
T0 Geen invasie
T1 Invasie submucosa
T-status T2 Invasie tot muscularis
T3 Invasie door muscularis
T4 Invasie in omliggende organen
N0 Geen regionale lymfogene
N-status metastasen
N1 1-3
N2 >4
M0 Geen verre metastasen
M-Status M1 Verre metastasen aanwezig en
subclaviculaire noduli
opgezwollen
Preformancestatus: Vitaliteit en mate waarin klachten zijn veroorzaakt door ziekte, die het gedrag
beïnvloeden
, MINOR ONCOLOGIE SAMENVATTING PP EN BOEK
Verschillende coping stijlen:
- Actief aanpakken Vechten en rationeel
- Sociale steun zoeken Vechten en emotioneel
- Vermijden en afwachten Vluchten en rationeel
- Afleiding zoeken Vluchten en emotioneel
Doel zorgpaden:
- Voorspelbaar en inzichtelijk maken van zorgprocessen
- Procesverbetering vanuit multidisciplinair oogpunt
- Opsporen en invoeren van best practices en evidence based richtlijnen
- Invoeren en vooral verankeren van verbeteringen in de patiëntenzorg
Powerpoint, Delier EMC
Delirium:
- Stoornis in het bewustzijn en aandacht
- Ontwikkeld zich in korte tijd en fluctueert
- Bijkomende stoornis in cognitieve functies oriëntatie, waarneming, geheugen, denken
- Niet beter verklaarbaar door neuro cognitieve stoornis of coma
- Gevolg van somatische aandoening, intoxicatie, onttrekking, blootstelling aan giftige stof of
multipele oorzaken
Bewustzijn: Toestand van besef van zichzelf en omgeving
Lichte bewustzijnsdaling
Somnolentie
Sopor
Coma
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller renatevanhasenbroek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.31. You're not tied to anything after your purchase.