Diagnostiek vaatdruk
Vochthuishouding van het lichaam is afhankelijk van een goede werking van de circulatie van bloed,
lymfe en weefselvocht. De druk in de vaten is mede bepalend voor de snelheid van het circulerende
vocht. Moe zijn en pijn hebben in de benen en zwelling van de
benen zijn vaak de eerste verschijnselen.
De vaatwand is beperkt elastisch en reageert op drukverschillen.
Als de druk in het vat hoger wordt dan:
- Wordt de diameter van het vat groter
- Hiermee neemt de hoeveelheid getransporteerde vloeistof per
tijdseenheid (de flow, uitgedrukt in ml’s per seconde) toe
- Wordt de spanning in de vaatwand vergroot
Als de druk in het vat lager wordt, dan:
- Wordt de diameter van het vat kleiner
- Hiermee neemt de hoeveelheid getransporteerde vloeistof per
tijdseenheid af
- Wordt de spanning in de vaatwand verlaagd
Een relatie tussen het drukverschil over de vaatwand en de spanning in de vaatwand – wet van
Laplace.
Stroming in een vat
- Het bloed stroomt in het vaatstelsel onder invloed van een drukverschil. Door de werking van het
hart en door extra cardiale klachten.
- Een drukverschil tussen twee plaatsen in het vaatstelsel wil zeggen dat de druk op de ene plaats
groter is dan die op de andere of omgekeerd.
- Het bloed stroomt van een plaats van hoge druk naar een plaats waard de druk lager is.
- Deze plaatsen bepalen de stroomrichting.
Factoren die het drukverschil in het vaatstelsel bepalen
- De wij ze van stroming van vloeistof: het stromingsprofiel
- De diameter van het vat
- De flexibiliteit van het vat.
Stromingsprofiel
- Zorgt dat krachten waarmee de vloeistof of in de vloeistof voorkomende cellen of beide in het
vaatstelsel tegen elkaar en tegen de wand drukken, verschillend zijn:
o Laminaire stroming met paraboolvorming
o Laminaire stroming met plugvorming
o Turbulente stroming
Een laminaire stroming met paraboolvorming
- De vloeistof (met de daarin aanwezige cellen) beweegt zich in de lengterichting van het vat •
- Niet alle vloeistof heeft dezelfde snelheid •
- Vloeistof in het midden van het vat heeft de minste wrijving en weerstand; de snelheid neemt
toe
- Vloeistof die zich het dichtst tegen de stilstaande vaatwand bevindt, ondervindt de meeste
wrijving en weerstand; de snelheid neemt af
1
, - De wrijving die cellen aanwezig in de vloeistof ondervinden, is het grootst vlak tegen de
vaatwand aan, immers zij bewegen zich langs de stilstaande vaatwand
- Snelheid nul tot zeer klein langs de vaatwand → groter naar het midden van het vat toe → nul tot
zeer klein weer naar de vaatwand toe.
Laminaire stroming met plugvorming
- De snelheid van de vloeistof is nagenoeg constant in het vat
- Vanaf de vaatwand neemt de snelheid snel toe om vervolgens naar het midden toe nauwelijks te
veranderen.
Turbulente stroming
- De vloeistof beweegt zich niet altijd in de lengterichting van het vat
- Kolken, draaiingen van de vloeistof
- Een relatief kleine stroomsnelheid bij een gegeven drukverschil ten opzichte van de beide
laminaire stromingsprofielen
- De weerstand is groter die de vloeistof ondervindt
- De wrijving tussen de cellen, aanwezig in de vloeistof is groter
- Bij veneuze kleppen
- Bij onregelmatigheden in de vaatwand (bijv. Atherosclerose)
- Bij hoge snelheden (aorta en arterie pulmonalis)
Stroomsnelheid in een doorsnede van het vat is NIET
hetzelfde. Daarom gebruiken we de gemiddelde
stroomsnelheid.
V= gemiddelde stroomsnelheid (ms/s)
- Q= volumestroom, de flow in ml/s
- R= de straal van de doorsnede van het vat (cm)
- V= gemiddelde stroomsnelheid cm/s
De gemiddelde stroomsnelheid= de gemiddelde waarde van de stroomsnelheden in alle lagen in het
vat.
De flow (volumestroom)
- De hoeveelheid getransporteerde vloeistof per tijdseenheid (ml per seconde)
- De flow van het bloed of de lymfe is de hoeveelheid bloed of lymfe uitgedrukt in volume
eenheden bv in ml of liters per tijdseenheid bv per seconde of per minuut.
Straal van het vat
Als de stroomsnelheid in een groot vat even groot is als in een klein vat dan stroomt er meer
vloeistof per seconde door het grote van dan door het kleine vat.
- De invloed van de straal van een vat op de stroomsnelheid bij dezelfde druk is groot
- De stroomsnelheid is recht evenredig met de vierde macht van de inwendige straal r van het vat
- Halvering van de inwendige diameter van een bloedvat verlaagt aanzienlijk de stroomsnelheid.
Straal van het vat
- Verandert de straal van het vat dan is de stroomsnelheid v evenredig met de vierde m acht
van de straal
2
Vochthuishouding van het lichaam is afhankelijk van een goede werking van de circulatie van bloed,
lymfe en weefselvocht. De druk in de vaten is mede bepalend voor de snelheid van het circulerende
vocht. Moe zijn en pijn hebben in de benen en zwelling van de
benen zijn vaak de eerste verschijnselen.
De vaatwand is beperkt elastisch en reageert op drukverschillen.
Als de druk in het vat hoger wordt dan:
- Wordt de diameter van het vat groter
- Hiermee neemt de hoeveelheid getransporteerde vloeistof per
tijdseenheid (de flow, uitgedrukt in ml’s per seconde) toe
- Wordt de spanning in de vaatwand vergroot
Als de druk in het vat lager wordt, dan:
- Wordt de diameter van het vat kleiner
- Hiermee neemt de hoeveelheid getransporteerde vloeistof per
tijdseenheid af
- Wordt de spanning in de vaatwand verlaagd
Een relatie tussen het drukverschil over de vaatwand en de spanning in de vaatwand – wet van
Laplace.
Stroming in een vat
- Het bloed stroomt in het vaatstelsel onder invloed van een drukverschil. Door de werking van het
hart en door extra cardiale klachten.
- Een drukverschil tussen twee plaatsen in het vaatstelsel wil zeggen dat de druk op de ene plaats
groter is dan die op de andere of omgekeerd.
- Het bloed stroomt van een plaats van hoge druk naar een plaats waard de druk lager is.
- Deze plaatsen bepalen de stroomrichting.
Factoren die het drukverschil in het vaatstelsel bepalen
- De wij ze van stroming van vloeistof: het stromingsprofiel
- De diameter van het vat
- De flexibiliteit van het vat.
Stromingsprofiel
- Zorgt dat krachten waarmee de vloeistof of in de vloeistof voorkomende cellen of beide in het
vaatstelsel tegen elkaar en tegen de wand drukken, verschillend zijn:
o Laminaire stroming met paraboolvorming
o Laminaire stroming met plugvorming
o Turbulente stroming
Een laminaire stroming met paraboolvorming
- De vloeistof (met de daarin aanwezige cellen) beweegt zich in de lengterichting van het vat •
- Niet alle vloeistof heeft dezelfde snelheid •
- Vloeistof in het midden van het vat heeft de minste wrijving en weerstand; de snelheid neemt
toe
- Vloeistof die zich het dichtst tegen de stilstaande vaatwand bevindt, ondervindt de meeste
wrijving en weerstand; de snelheid neemt af
1
, - De wrijving die cellen aanwezig in de vloeistof ondervinden, is het grootst vlak tegen de
vaatwand aan, immers zij bewegen zich langs de stilstaande vaatwand
- Snelheid nul tot zeer klein langs de vaatwand → groter naar het midden van het vat toe → nul tot
zeer klein weer naar de vaatwand toe.
Laminaire stroming met plugvorming
- De snelheid van de vloeistof is nagenoeg constant in het vat
- Vanaf de vaatwand neemt de snelheid snel toe om vervolgens naar het midden toe nauwelijks te
veranderen.
Turbulente stroming
- De vloeistof beweegt zich niet altijd in de lengterichting van het vat
- Kolken, draaiingen van de vloeistof
- Een relatief kleine stroomsnelheid bij een gegeven drukverschil ten opzichte van de beide
laminaire stromingsprofielen
- De weerstand is groter die de vloeistof ondervindt
- De wrijving tussen de cellen, aanwezig in de vloeistof is groter
- Bij veneuze kleppen
- Bij onregelmatigheden in de vaatwand (bijv. Atherosclerose)
- Bij hoge snelheden (aorta en arterie pulmonalis)
Stroomsnelheid in een doorsnede van het vat is NIET
hetzelfde. Daarom gebruiken we de gemiddelde
stroomsnelheid.
V= gemiddelde stroomsnelheid (ms/s)
- Q= volumestroom, de flow in ml/s
- R= de straal van de doorsnede van het vat (cm)
- V= gemiddelde stroomsnelheid cm/s
De gemiddelde stroomsnelheid= de gemiddelde waarde van de stroomsnelheden in alle lagen in het
vat.
De flow (volumestroom)
- De hoeveelheid getransporteerde vloeistof per tijdseenheid (ml per seconde)
- De flow van het bloed of de lymfe is de hoeveelheid bloed of lymfe uitgedrukt in volume
eenheden bv in ml of liters per tijdseenheid bv per seconde of per minuut.
Straal van het vat
Als de stroomsnelheid in een groot vat even groot is als in een klein vat dan stroomt er meer
vloeistof per seconde door het grote van dan door het kleine vat.
- De invloed van de straal van een vat op de stroomsnelheid bij dezelfde druk is groot
- De stroomsnelheid is recht evenredig met de vierde macht van de inwendige straal r van het vat
- Halvering van de inwendige diameter van een bloedvat verlaagt aanzienlijk de stroomsnelheid.
Straal van het vat
- Verandert de straal van het vat dan is de stroomsnelheid v evenredig met de vierde m acht
van de straal
2
