INSPANNINGSFYSIOLOGIE
HOC 19: VERSCHIL IN GESLACHT IN SPORT EN INSPANNING
Seks en geslacht
Seks verwijst naar biologie
Gender verwijst naar het sociale en economische rollen, verantwoordelijkheden en kansen
die de samenleving en gezinnen vrouwen en mannen toewijzen.
Waarom vrouwen?
- omdat de meeste onderzoeken bij mannen worden uitgevoerd
- tot op zekere hoogte reageren vrouwen anders dan mannen → bijv. menopauze
- vormen het grootste deel van de oudere bevolking
- meer belemmeringen voor deelname aan PA
Menopauze:
- is een belangrijke overgang vanuit zowel een biologisch als sociaal perspectief
- ± 50 jaar
- hormonale en metabolische veranderingen
- ¯ aerobe fitheid en spierkracht
- ¯ botmineraaldichtheid (BMD)
- lichaamsgewicht
1
,Lichaamsgrootte en samenstelling
Grote verschillen in lichaamsgrootte en samenstelling tussen jongens en meisjes komen pas
in de puberteit voor (zie hoofdstuk 17).
Na de puberteit: verschil, primair vanwege endocriene veranderingen in de hypofyse (FSH,
LH):
• Puberteit bij meisjes: toename van oestrogeenconcentratie zorgt voor:
à verbreding pelvis
à borstontwikkeling
à meer vetopslag thv heupen en dijen (meer lipoproteine lipase)
à meer vetmassa en groter % lichaamsvet
à kortere gestalte en lager totaal lichaamsgewicht
• Puberteit in jongens: testosterone productie zorgt voor:
à meer botaanmaak, grotere botten
à meer spiermassa (meer proteine synthese)
à meer EPO secretie en meer RBC productie
Veranderingen in bloedconcentratie van testosteron en oestrogeen:
2
, Na de puberteit is de relatieve lichaamsvet 6-10% groter bij meisjes dan bij jongens:
Hoe wordt vet opgeslagen?
1. Chylomicrons
- Is een lipoproteïne
- Zijn belangrijke transporters van triglyceriden die deze transporteren van de darm
naar naar vet-, hart- en skeletspierweefsel,
- Daarna worden hun triglyceridecomponenten gehydrolyseerd (gesplitst) door de
activiteit van de lipoproteïne-lipase, waardoor de vrijgekomen FFA door de weefsels
wordt geabsorbeerd (functie van lipoproteinen lipase)
2. Lipoproteïne lipase:
- Wordt geproduceerd door vetcellen
- Is gebonden aan wanden van haarvaten
- Dient voor hydrolyseren (splitsen) van triglyceride (vetcellen) (zoals gevonden in
chylomicronen) à 3 VVZ/FFA (deze ga je gebruiken voor de vetverbranding) en 1
glycerol
- Is betrokken bij het bevorderen van de cellulaire opname van chylomicron restanten,
cholesterolrijke lipoproteïnen en FFA
> Oestrogeen activiteit van lipoproteïne lipase (‘poortwachter voor het opslaan van
vet in vetweefsel’)
> Chylomicrons (belangrijke transporters van triglyceriden) passeren in het bloed
> Lipoproteïne lipase vangt chylomicrons op en transporteert triglyceriden naar
vetcellen voor opslag
> Een in lipolytische activiteit op de plaatsen van vetopslag maakt het moeilijk om vet
te verliezen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller justinech. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.