Dit is een samenvatting van het boek Lezen...denken...begrijpen! Ik heb hoofdstuk 1 t/m 4 samengevat. Soms zul je '-' streepjes zoals deze tegenkomen, dit houdt in dat er geen zinnige informatie stond bij dit kopje.
Wat is begrijpend lezen?
Begrijpend lezen is het vermogen geschreven teksten te begrijpen, te lezen met begrip. Het gaat
erom dat de lezer betekenis geeft aan de tekst, het is een denkactivteit. Hierbij spelen drie
elementen een rol:
- de lezer; de lezer heeft kenmerken die invloed hebben op het begrijpend lezen. Zo is de kennis van
de lezer van groot belang, hoe meer kennis iemand heeft over een bepaald onderwerp hoe
makkelijker zo’n tekst voor je is. Naast kennis speelt motivatie ook een belangrijke rol. Een
gemotiveerde lezer wil kosten wat het kost de tekst begrijpen.
- de tekst; als lezer krijg je te maken met een enorme diversiteit aan teksten. Het is belangrijk dat je
weet dat teksten van elkaar verschillen, dat er een boodschap in de tekst zit.
- het leesdoel; je kunt lezen ter ontspanning, om te studeren, om iets te repareren.
1.3 – leren lezen met begrip
Belangrijkste doel van onderwijs in begrijpend lezen is dat leerlingen kennis, vaardigheden en
strategieën ontwikkelen, zodat ze goede, zelfstandige lezers worden.
Lezen met begrip steunt op twee pijlers:
- kennis en woordenschat; je moet als lezer beschikken over kennis van taal (schriftelijke
taalgebruik), kennis van de wereld (betekenis kunnen geven aan wat je leest).
- het leesproces sturen; een goede lezer stuurt en controleert zijn eigen leesproces. Als lezer weet je
waarom je een tekst gaatlezen en wat je er daarna mee wil doen.
1.4 – kennis als cruciale factor bij begrijpend lezen
Kennis speelt een belangrijke rol bij het begrijpend lezen. Het gaat om kennis van taal (je beheerst
als lezer de standaardtaal van je eigen land, je kent de grammatica regels en je bent vertrouwd met
het formele schriftelijke taalgebruik en hebt voldoende woordenschat). En kennis van de wereld en
woordenschat (het vermogen informatie te verwerken en op te slaan). Lezen met begrip en kennis
van de wereld zijn nauw met elkaar verbonden en versterken elkaar: kennis en woordenschat zijn
nodig voor begrijpend lezen en en begrijpend lezen leidt tot toename aan kennis.
Om een goede woordenschat op te bouwen heb je veel levensechte ervaring (gastsprekers en
uitstapjes) nodig. Omdat in de klas het aanbod beperkt is heb je indirecte ervaringen zoals
educatieve televisie in de klas en internet als bron.
1.5 – de lezer stuurt zijn leesproces: strategieën
Goede begrijpend lezers sturen hun eigen leesproces. Hoe stuurt een goede lezer zijn eigen
leesproces? Vooraf bepaal je een leesdoel, dan ga je je oriënteren op de tekst, je gaat na wat je al
weet over het onderwerp van de tekst, tijdens het lezen is de lezer betrokken bij de tekst, tijdens het
lezen vraagt de lezer zich steeds af of hij de tekst nog begrijpt, als de lezer een onbekend woord
tegenkomt of afdwaalt weet hij wat hij moet doen en na het lezen gaat de lezer na of hij zijn doel
heeft bereikt.
Bij de sturing van het leesproces zijn twee begrippen van groot belang:
- metacognitie; denken over denken.
- monitoring; controleren, toezicht houden op.
, Er zijn 7 sturingsstrategieën (strategieën die het leesproces sturen):
- leesdoel bepalen
- oriëntatie op de tekst
- actualiseren van kennis en woordenschat
- actief lezen door toepassen van leesstrategieën
- controleren van begrip
- toepassen van herstelstrategieën
- controle leesdoel
Bij actief lezen gebruikt de lezer leesstrategieën (voorspellen; (een inschatting maken van wat er
mogelijk kan gebeuren op basis van wat je al weet), vragen stellen (vragen die de tekst bij je oproept
en tijdens het lezen), visualiseren (je beelden vormen bij de tekst en inleven in de tekst), verbinden
(de tekst in verband brengen met wat je al weet), samenvatten (op zoek gaan naar de hoofdgedachte
en de belangrijkste informatie) en afleiden (interpreteren van wat er niet letterlijk staat, maar wat de
schrijver wil zeggen)) en als de lezer de tekst niet meer begrijpt gebruikt hij herstelstrategieën
(langzamer lezen, aandachtiger lezen, hardop lezen, een stukje opnieuw lezen, naar de plaatjes
kijken, hulp vragen of een stukje verder lezen).
1.6 – strategieën en leesvaardigheid
Leesvaardigheid heb je als je een tekst kan begrijpen zonder na te denken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aletta2012. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
