Verbintenissenrecht
Tentamenstof verbintenissenrecht
Week 1 A: hoofdstukken 1.1; 1.3; 13; 14 en 22
Week 1 B: hoofdstuk 21 t/m 21.2.8 (behalve 21.2.6)
Week 2 A: hoofdstuk 15 t/m 15.3.2 en 15.3.4 en hoofdstuk 16.3 t/m 16.3.3 en 16.3.4 alleen nummers
441 en 442
Week 3 A: hoofdstuk 16.1 t/m 16.2.7, 16.5 t/m 16.5.4.
Week 3 B: hoofdstuk 17.1 t/m 17.4.3 en 17.5 en Hoofdstuk 18.1 t/m 18.2.4 en 18.3.4 en 18.3.5
Week 4 A: hoofdstuk 19 tot en met 19.9, hoofdstuk 20 behalve 20.4
Week 1 A
Verbintenis: Een verbintenis is een vermogensrechtelijke verhouding tussen twee partijen. De een
(schuldeiser of crediteur) is gerechtigd tot een gedraging (de prestatie) die de ander (schuldenaar of
debiteur) verplicht is ten opzichte van hem te verrichten.
Prestatie: Een gedraging waartoe de een verplicht is en waarop de ander recht heeft.
Kenmerken verbintenis
- Recht van de een op een prestatie waartoe de ander verplicht is.
- Een verbintenis is een vermogensrechtelijk van aard.
Actieve kant (schuldeiser) Passieve kant (schuldenaar)
A. Kern 1a vorderingsrecht 2a Schuld
B. Veroordelingmogelijkheden 1b Rechtsvordering 2b Aansprakelijkheid
C. Executiemogelijkheden 1c Executierecht 2c Uitwinbaarheid
Men noemt het recht van de schuldeiser van een verbintenis een persoonlijk recht of relatiefrecht,
omdat uitoefening slechts mogelijk is in relatie tot een of meer bepaalde personen.
Relatief recht: art. 6:213 BW afdwingen in bestaande rechtsrelatie overeenkomst.
Absoluut: Art. 5:85 BW Afdwingen tegenover iedereen Recht van erfpacht.
Verbintenissen die betrekking hebben op een goed gaat wel de actieve zijde (het vorderingsrecht),
maar niet de passieve kant (de schuld) over op degene die dat goed onder bijzondere titel verkrijgt.
arrest Blauboer/Berlips.
De bronnen van de verbintenis
Art. 6:1 BW: verbintenissen kunnen slechts ontstaan, indien die uit de wet voortvloeien. De
uiteindelijke bron is dus steeds de wet.
Daarnaast kan een verbintenis voortvloeien uit een overeenkomst, gewoonte of een natuurlijke
verbintenis.
Rechtsregel, rechtsfeit en rechtsgevolg
Verhouding tussen rechtsregel, rechtsfeit en rechtsgevolg is telkens die van oorzaak en gevolg. De
rechtsregel maakt een bepaalde gebeurtenis tot rechtsfeit, tengevolge waarvan door het voordoen
van dit rechtsfeit een concreet rechtgevolg tot stand komt.
Rechtshandeling: Van een rechtshandeling is er sprake wanneer de menselijke handeling is gericht/
beoogt op het intreden van dat rechtsgevolg.
Meerzijdige rechtshandeling: Zijn voor het ontstaan van een rechtsgevolg de wilsverklaringen van
twee of meer personen nodig, dan hebben we te maken met een meerzijdige rechtshandeling. Bijv.
Een overeenkomst.
,Eenzijdige rechtshandeling: Een eenzijdige rechtshandeling wordt door een persoon tot stand
gebracht. Bijv. het erkennen van een kind of het opmaken van een testament.
Ongerichte rechtshandelingen: Een ongerichte eenzijdige rechtshandeling is een eenzijdige
rechtshandeling die niet is gericht tot een bepaalde persoon omdat ze tot niemand is gericht, hoeft
ze voor haar geldigheid ook niet aan een of meer personen ter kennis zijn gebracht.
Gerichte rechtshandelingen: Handeling is wel gericht tegen een of meerdere bepaalde personen. Zij
moeten die persoon of personen hebben bereikt, wil de rechtshandeling geldig zijn.
Bij meerzijdige rechtshandelingen kan geen sprake zijn van ongerichtheid.
Wederkerige overeenkomst: art. 6:261 BW indien elk van beide partijen een verbintenis op zich
neemt ter verkrijging van de prestatie waartoe de wederpartij zich daartegenover jegens haar
verbindt.
Eenzijdige overeenkomst: Bij een eenzijdige overeenkomst bestaat of bestaan er slechts een zijde
een of meerdere verbintenissen. Hier is geen sprake van wederkerigheid.
Eenzijdige overeenkomsten zijn geen eenzijdige rechtshandelingen, want iedere overeenkomst is
een meerzijdige rechtshandeling.
Een schenking, gift of donatie is een eenzijdige overeenkomst en meerzijdige onverplichte
rechtshandeling waarbij een schenker roerend of onroerend goed overdraagt aan een ontvanger
zonder tegenprestatie, uit genegenheid of uit erkentelijkheid. De wet definieert schenking in art.
7:175 lid 1 BW.
Rechtshandeling om baat: De rechtshandeling wordt verricht met het oog op een daardoor te
verkrijgen voordeel. Het leveren van een tegenprestatie.
Rechtshandeling om niet: Hierbij is er geen sprake van het verkrijgen van voordeel. Geen
tegenprestatie.
Verbintenissen uit de wet
- Zaakwaarneming
- Onverschuldigde betaling
- Ongerechtvaardigde verrijking
1
,Zaakwaarneming: art. 6:198 BW Willens en wetens en op redelijke grond inlaten met de behartiging
van eens anders belang, echter met een belangrijke uitzondering. Van zaakwaarneming is geen
sprake als de handelde bevoegd is krachtens een rechtshandeling of een elders in de wet geregelde
rechtsverhouding.
Onverschuldigde betaling: art. 6:203 BW Op grond van dit artikel kan diegene die een prestatie heeft
verricht zonder dat daartoe een rechtsgrond bestond, deze prestatie als onverschuldigde betaald
terugvorderen van degene voor wie gepresteerd is.
Ongerechtvaardigde verrijking: art. 6:212 BW Het ongedaan maken van een zonder rechtsvorm
verrichte prestatie.
Week 1B
Onrechtmatige daad: Een belangrijke verbintenis uit de wet is de onrechtmatige daad. (Art.6:162
BW). daad = tevens een nalaten.
Rechtmatige daad:
- Zaakwaarneming (art. 6:198 BW)
- Onverschuldigde betalingen (art. 6:203 BW)
- Ongerechtvaardigde verrijking (art. 6:212 BW)
Verbintenis tot schadevergoeding: Wie jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, kan voor
de daarvoor onstane schade door die ander aansprakelijk worden gesteld op grond van art. 6:162
BW. Daarmee komt op die ander een verbintenis tot schadevergoeding te rusten, die rechtstreeks uit
de wet voortvloeit.
1. Onrechtmatigheid art.6:162 lid 2 BW:
a. Een inbreuk op een recht; en/ of:
b. Een doen of nalaten in strijd met een wettelijk plicht; en/of
c. Een doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk
verkeer betaamt.
Arrest “Kelderluik”
- Inbreuk op een recht: de persoonlijkheidsrechten en de absolute rechten. Hieronder vallen dus
niet de relatieve rechten, met uitzondering van de huurder en pachter.
- Een doen of nalaten in strijd met een wettelijk plicht: Handelen dat in strijd is met hetgeen wat
de wet bepaald.
- Een doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk
verkeer betaamt: In onze maatschappij bestaan allerlei niet in de wet neergelegde opvattingen
over hetgeen wel en niet behoort in de omgang met anderen.
2
, Ongeschreven zorgvuldigheidsnormen: Het zijn ongeschreven zorgvuldigheidsvormen, die aangeven
welke zorgvuldigheid eenieder in het maatschappelijk verkeer jegens anderen acht te nemen. Juist
omdat ze ongeschreven zijn, kunnen zij zich aanpassen aan maatschappelijke ontwikkelingen en
gewijzigde inzichten.
Uit art. 6:162 lid 2 BW volgt dat een rechtvaardigingsgrond de onrechtmatige daad van de daad
wegneemt. Een succesvol beroep van de dader op een rechtvaardigingsgrond doet zijn
aansprakelijkheid vervallen. Enkele rechtsvaardigheidsgronden zijn:
- Noodweer (art. 41 lid 1 SR)
- Noodtoestand
- Toestemming benadeelde
- Bevoegd gegeven ambtelijk bevel (art. 43 lid 1 SR)
- Wettelijk voorschrift (art. 42 SR)
Noodweer: Op grond van noodweer is niet onrechtmatig een handeling ‘geboden door de
noodzakelijke verdediging van eigen of eens ander lijf, eerbaarheid of goed tegen ogenblikkelijke,
wederrechtelijke aanranding’.
Noodtoestand: Bij noodtoestand is de handelswijze geboden in verband met de nakoming van een
verplichting van hogere orde. Die handelswijze wordt daardoor rechtvaardigt.
Toestemming benadeelde: Wie handelt met toestemming van de benadeelde, pleegt geen
onrechtmatige daad.
Bevoegd gegeven ambtelijk bevel: Degene die handelt ter uitvoering van een ambtelijk bevel,
gegeven door het daartoe bevoegd gezag, handelt niet onrechtmatig.
2. Toerekenbaarheid aan de dader
De onrechtmatigde daad kan blijkend lid 3 van art. 6:162 BW aan de dader worden toegerekend,
wanneer deze te wijten is aan:
- Zijn schuld; of
- Een oorzaak die krachtens de wet voor zijn rekening komt; of
- Een oorzaak die krachtens verkeersopvattingen voor zijn rekening komt
Schuld: Er is sprake van schuld wanneer men aan de dader het verwijt kan maken dat hij de daad
heeft verricht.
Oorzaak die krachtens de wet voor zijn rekening komt: De wet kan expliciet aangeven dat iemand
aansprakelijk is. Toerekening vindt plaats krachtens de wet.
Als een doen te beschouwen gedraging (art. 6:165 lid 1 BW): als een doen te beschouwen gedraging
van iemand van 14 jaar of ouder die is verricht onder invloed van een geestelijke of lichamelijke
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lynn_vdkroft. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.05. You're not tied to anything after your purchase.
