Samenvatting "De Kern van de Economie, Bovenbouw VWO 2", hoofdstuk 13
30 views 1 purchase
Course
Economie
Level
VWO / Gymnasium
Book
De Kern van de Economie - De kern van de economie VWO 2 Tekstboek
Een samenvatting van hoofdstuk 13 van het boek "De Kern van de Economie". Hoofdstuk 13 behandelt onder andere binnenlandse en buitenlandse economische politiek en de toezicht daarop.
Samenvatting “De Kern van de Economie, Bovenbouw VWO 2”, hoofdstuk 13
Paragraaf 13.1, Economische Orde
De manier waarop een land het economisch leven inricht, noemen we de economische orde.
Er zijn hierbij twee uitersten:
1. Planeconomie: In een planeconomie bestuurt de centrale overheid het
economisch leven tot in detail. We spreken van een
bevelseconomie. De overheid geeft per periode aan welke
onderneming hoeveel van een bepaald goed moet produceren
en op welke manier. Er worden rekenprijzen gehanteerd, de
prijzen die laten zien wat volgens de centrale overheid de
waarde van de goederen en productiemiddelen is. Het
centrale plan in een centraal geleide economie is een reeks
opdrachten, iedereen voert dit plan uit; dit heet
gecentraliseerde besluitvorming.
2. Vrijemarkteconomie: De vrijemarkteconomie of vrije ruilverkeershouding is een
economie waarbij consumenten en producenten elkaar
steeds ontmoeten. In een vrijemarkteconomie staat het
belang van de consument centraal. Consument en producent
bepalen samen aan de hand van het prijsmechanisme of
marktmechanisme de prijs, er is sprake van gedecentraliseerde
besluitvorming.
De Nederlandse economische orde is een tussenvorm: gemengde economische orde, of
georiënteerde economie. Consumenten en ondernemingen gaan zelfstandig de markten op.
Prijsvorming van de meeste goederen komt tot stand door vraag en aanbod, maar is
gebonden aan regels van de overheid. De Nederlandse georiënteerde economie wordt ook
wel een overlegeconomie genoemd, omdat niks gebeurt zonder overleg van allerlei
instanties. De overheid kan, als ze producten willen stimuleren of juist de-stimuleren, met
overheidsingrijpen als huursubsidies en accijnzen de markt prikkelen.
De laatste jaren zijn er in Nederland een aantal sectoren geliberaliseerd. Liberalisering
houdt in dat de overheid zich terugtrekt uit bepaalde sectoren. Een synoniem hiervoor is
privatisering. Vanwege de veranderde economische politiek in Europa is het nationaal beleid
ingeperkt; er zijn veel regels waar Nederland zich aan moet houden. Ook is er meer
concurrentie tussen overheden ontstaan, overheden proberen door middel van lage
belastingen en goede infrastructuur economische activiteiten naar hun land te trekken.
Paragraaf 13.2, Bezwaren van het Prijsmechanisme
Bijna alle landen zijn afgestapt van het planmechanisme. Toch kent ook het prijsmechanisme
een aantal nadelen. De belangrijkste bezwaren tegen een vrijemarkteconomie zijn:
1. Alleen koopkracht geeft invloed op de markt:
In de eerste plaats treden aan de vraagzijde alleen koopkrachtige vragers op. Voor
mensen met lagere inkomens is het bijvoorbeeld moeilijker om aan een huis te
komen. De overheid stelt daarom maximumprijzen vast voor huurwoningen, zodat
ook mensen met een lager inkomen makkelijker aan een huis kunnen komen.
2. Ondernemers op de markt hebben vaak meer macht dan consumenten:
Als er maar weinig aanbieders van een bepaald product zijn, hebben deze een
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stanverspoor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.44. You're not tied to anything after your purchase.
