Samenvatting handboek diagnostiek in
de leerlingenbegeleiding: Kind en
context
Leren op School Blok 1
Universiteit van Amsterdam (UvA)
, Samenvatting Leren op School, Handboek diagnostiek in de leerlingbegeleiding: Kind en context
Hoofdstuk 3
Technisch lezen en spellen
(College 6)
Functionele geletterdheid = lezen en schrijven met voldoende nauwkeurigheid (accuratesse) en
snelheid en deze vaardigheden adequaat toepassen in leer-en leefsituaties.
Het is noodzakelijk om dit in de huidige maatschappij te kunnen begrijpen en volwaardig deel te
kunnen nemen aan de samenleving.
Twee (cognitieve) modellen die het proces van (leren) lezen en spellen inzichtelijk maken:
1. Taak-analytische modellen
Technisch lezen en spellen zijn het eindpunt van een ontwikkelingspsychologisch groeiproces
waarin specifieke deelvaardigheden in een (relatief) vaste volgorde worden verworven.
Taak-analytisch model van technisch lezen:
Het aanvankelijk lezen van klankzuivere woorden betreft kennis van teken-klankkoppeling en
auditief synthetiseren.
1) Klanken in de juiste volgorde onthouden (auditief sequentieel geheugen)
2) Tekens en klanken onderscheiden (auditieve en visuele discriminatie)
3) Auditieve synthese en klank-tekenkoppeling
4) Visuele synthese
5) Directe woordherkenning
Taak-analytisch model van spellen:
De auditieve analyse staat bij correct schrijven of spellen centraal. Het model heeft alleen
betrekking op de spelling van klankzuivere woorden (schrijven volgens de fonologie)
2
, Samenvatting Leren op School, Handboek diagnostiek in de leerlingbegeleiding: Kind en context
Deze twee ontwikkelingsmodellen moeten niet te hiërarchisch worden opgevat.
De onderscheiden vaardigheden zijn geen zuivere voorlopers van lezen en spellen
o Ontwikkeling onder invloed van formeel lees- en spellingsonderwijs
Preventief effect ten aanzien van lees- en spellingsproblemen bij risicoleerlingen
Meer descriptief (hoe verloopt het ontwikkelingsproces) en prescriptief (wat didactisch te
doen)
2. Informatieverwerkingstheorie > Lezen en spellen betreft het verwerken van informatie
1) Sensorische prikkels uit de omgeving selecteren
2) Kort vasthouden van sensorische prikkels in het kortetermijngeheugen
3) Verwerking in het werkgeheugen
4) Toepassen verwerkingsstrategie
5) Uitvoeren strategie op basis van kennis die ter beschikking is in het
langetermijngeheugen
Kennisbestand uit het langetermijngeheugen > declaratieve kennis (feitenkennis), procedurele
kennis (oplossingswegen op een bepaald resultaat te bereiken), metacognitieve kennis (weten
wanneer je welke kennis nodig hebt).
Uitgangspunt van de informatieverwerkingstheorie = de informatieverwerker kan beschikken
over diverse strategieën om dezelfde taak aan te pakken
o Procedurele strategieën > het volgen van een bepaalde oplossingsweg
Spellende leesstrategie
Auditieve spellingsstrategie
Deelvaardigheden uit de taak-analytische modellen zijn noodzakelijk om deze
strategieën uit te kunnen voeren.
o Geheugenstrategieën > het onmiddellijk beschikken over de juiste oplossing
Directe woordherkenning
Directe woordspelling
Tot stand komen van automatisering - > overgang van overwegend gebruik van procedurele
strategieën naar geheugenstrategieën (toename van snelheid en accuratesse)
Technisch lezen >
Drie leesstrategieën,
- Indirecte woordherkenning
o Decoderend lezen van woorden die nog niet direct herkend worden
o Onderscheid tussen verklanken van individuele klanken en clusters
- Directe woordherkenning
o Onmiddellijk herkennen van het woord
o Herkennend lezen = eindpunt van het decoderend lezen
Ontstaan door > leeservaringen en frequente confrontatie met het woord
o Self-teaching-mechanism (Share)
Oefenen met het omzetten van tekens in klanken waardoor er orthografische
kennis wordt ontwikkelt waardoor er steeds meer woorden of woorddelen
geïdentificeerd kunnen worden.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LisanneStroot. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.33. You're not tied to anything after your purchase.