Summary
Samenvatting Oriëntatie op geschiedenis, jaar 1
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van alle hoofdstukken zonder de groene blokjes.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
7 reviews
By: femkeboxstart • 11 months ago
By: raoulstap • 1 year ago
a good abridged summary, but a few essential things are missing, but this is the good basis
By: caithlyn1999 • 1 year ago
By: tomdreuning31 • 1 year ago
By: dominiquelambooo • 1 year ago
By: DaniqueSouren • 1 year ago
By: lynntol • 2 year ago
Seller
Follow
IsaLeenders
Reviews received
Content preview
Oriëntatie op geschiedenis samenvattingHoofdstuk 1 de tijd van jagers en boeren
Paragraaf 1 jagers-verzamelaars
Er was een verhouding waarbij de man de jager was en de vrouw overig voedsel verzamelde. Het
kind liep er achteraan en zorgde voor de resten.
De eerste mensen
De eerste mensachtige was in Oost-Afrika 2,5 miljoen jaar geleden
De Homo sapiens was voor het eerst 200.000 jaar geleden in Oost-Afrika
o 120.000 jaar geleden in het Midden Oosten
o 60.000 jaar geleden in Azië
o 45.000 jaar geleden in Europa
o Ze verdreven volgen veel historici de Neanderthalers
De prehistorie: een periode zonder geschreven bronnen
Prehistorische tijden
De oude steentijd (paleolithicum): jagers-verzamelaars
De nieuwe steentijd (neolithicum): landbouwers
De midden steentijd (mesolithicum): aanzetten tot een boerencultuur
De eerste landbouwculturen ontstonden zo’n 10.000 jaar geleden in het Midden Oosten
o In Nederland rond 5300 v.C.
Het schrift ontstond bij de rivieren van Irak tot Egypte in 300 v.C.
o In Noordwest-Europa pas in de tijd van de Romeinen
Verschijnselen en processen op basis van ongeschreven bronnen: gereedschap, nomadisch
bestaan, temmen en cultiveren, optreden van standsverschillen en van strijd
Jagen en verzamelen
De jacht vereiste instrumentarium, planning, communicatie en coördinatie
o Er werd vaak samengewerkt in grote groepen
Ook moesten de mensen kennis hebben van gebieden
Pas na de laatste ijstijd, vanaf 13.000 v.C., was er in Noordwest-Europa sprake van min of
meer een permanente bewoning
Tijdens alles veranderde de mens lichamelijk
De mens heeft 5 keer zoveel hersenvolume dan op grond van het lichaamsgewicht
o Door een kleiner spijsverteringskanaal is daar meer energie voor
Toch weten we weinig over hoe er gegeten werd
Nomadisch leven en rolpatronen
Bijeenkomsten van grote groepen door het vieren van rituelen, huwelijksmarkten en het
ruilen van materialen
Sommige groepen leefde door elke keer het hele kamp te verplaatsen en andere groepen
kozen voor een basiskamp met kampen er omheen
Kunst en symbolisch denken
Kunst bestond vooral uit afbeeldingen en beelden van vrouwen en jachtwild
Het is hoogstens 30.000 jaar oud
Vaak bedoeld om er voor te zorgen dat er meer jachtwild is en om de vruchtbaarheid van
vrouwen te bevorderen
Afbeeldingen waren soms verrassend natuurgetrouw en soms schematische weergaves
Symbolische denken is verbonden met taal: klanken die vaak iets anders voorstellen
,Oriëntatie op geschiedenis samenvatting
o Geloof in het hiernamaals
o Spraken van kannibalisme
Paragraaf 2 de komst van de landbouw
Landbouw is tot stand gekomen uit een samenspel van de mens en de natuur. De mens kan er
invloed op krijgen door met opzet te planten. Er komt een neolithische revolutie, ook wel een
landbouwrevolutie.
De uitvinding van de landbouw
In 9000 v.C. kregen de Natufiërs rond de Jericho en de Dode Zee de neiging om op een plaats
te blijven
o Hierdoor werden ze gedwongen meer te doen met plantaardig voedsel
o Zo werden de plant en de mens voor het eerst van elkaar afhankelijk
o Door het zaaien van tarwe en gerst wordt zelf voedsel geproduceerd
De mensen kwamen er achter dat het houden van dieren meer opleverde dan het direct
doden van dieren
Wel moesten boeren veel harder gaan werken en er ontstond een veel groter risico
Ook was er minder variatie in het etenspatroon
Gebruiksvoorwerpen en aardewerk
Sikkel: een halfrond stuk hout of been met kleine scherpe steentjes als snijrand
Er kwamen geslepen bijlen en er werd meer gebruik gemaakt van de maansteen
Bankkeramiek: de eerste landbouwers rond 5300-4800 v.C.
Hunebedbewoners hadden rond 3500-2700 v.C. de trechterbekercultuur
In 2200 v.C. ontstond de klokbekercultuur
Vaste woonplaatsen
Er kwamen ‘sedentaire’ culturen op
Er kwamen grotere en stevigere huizen voor woning, opslag en de stalling van vee
o Lengte 25 tot 30 cm
o Breedte 6 tot 7 cm
o Het dak was van 5 rijen stevige eikenhouten palen
Wanden waren gevlochten van takken en verstevigd met leem
De latere huizen werden steeds kleiner
Een dorpje bestond uit 60 tot 110 inwoners in 15 tot 20 huizen
Bezit en sociale gelaagdheid
Het bezit van grond werd steeds belangrijker
Er kwam erfrecht voor roerende en onroerende goederen
Door het uithuwelijken werd de bewegingsvrijheid van vrouwen flink beperkt
Er ontstond sociale ongelijkheid
o In een dorp kwam een ‘hoofdman’
o Er kwamen ook groepen van niet productie leden zoals leiders en geestelijke
Er is veel onderscheid tussen arm en rijk te zien bij de graven
Door de sociale ongelijkheid kwam er veel meer gewapend geweld
o Zoals het kapen van vee
Paragraaf 3 de eerste stedelijke culturen
,Oriëntatie op geschiedenis samenvatting
De eerste Bijbelboeken zijn geschreven in ballingschap. In 3000 v.C. kwamen er steden in
Mesopotamië en de Indusvallei, samen met de ontwikkeling van het schrift en complexe politieke
organisatievormen.
Natuur en politiek
Mensen moeten vanwege klimaatveranderingen goed nadenken voor het samenbrengen van
land en cultuur
Samenwerken was onmisbaar
Centrale leiding werd nodig
o De bovenlaag van rijken en de machtigen
o De koning
Stadstaten: een stad met omringend landbouwgebied
In Egypte raakte het bestuur in 3000 v.C. in de handen van een farao
o Het eerste ‘rijk’
In Mesopotamisch gebied kwam er een farao in 2000 v.C.
o Babylonische Rijk
Beheer, bestuur en bezit zijn hetzelfde
Door de landbouw opbrengt kon de vorst uitkeringen doen aan het plaatselijke bestuur,
ambtenaren, priesters en militairen
Specialisatie en gelaagdheid
Er ontstond ruimte voor andere bezigheden
o Er komen ambachten
o Ambtenarencorps
o Militairen voor landverdediging
o Priesters voor het contact met goden
Er kwam een gelaagde samenleving en er kwamen kooplieden
Farao Hatsjepsoet organiseerde een reis
o 5 schepen met elk 210 opvarenden
o Wierrook, mirre, oliën en zalven, dieren en planten, ivoor, zilver en goud
Er bestond nog geen geld
Tempelcomplexen en bestuursgebouwen gingen dienen als de hoofdmaat
Er kwam een distributie-economie
Een geschreven cultuur
3300 v.C. kwamen de Soemeriërs met het schrift
o Het was nodig voor administratie
o Streepjes en tekentjes werden al snel een geheugensteun
o Er werd geschreven op kleitabletten
Later ontstond er een driehoekig schrift
o Het spijkerschrift
Honderden jaren later ontstond het schrift in Egypte
o Op muren of met een pen en inkt op een papyus
o Hiërogliefenschrift
Het oudste wetboek zijn de wetten van Hammoerabi
o 282 wetsartikelen in spijkerschrift
Godsdiensten
, Oriëntatie op geschiedenis samenvatting
Alle zaken die met godheid verbonden zijn
Volgens Mesopotanen is de vorst een vertegenwoordiger van de goddelijke macht
o De farao was een zoon van de zonnegod Ra of Amon
Polytheïstische godsdienst: voor alles is een god
Monotheïstische godsdienst: 1 god
o Het is abstracter
o Het goede stond tegen over het kwade
o Dit kwam weinig tot ontwikkeling
Een beetje bij farao Echnaton (1351-1334 v.C.)
Er was een constante en onveranderlijke cultuur in Egypte
o Er was een voorbereiding op het eeuwige bestaan
Hoofdstuk 2 de tijd van grieken en romeinen
Paragraaf 1 de griekse polis
Perikles (495-429) stelde in 430 v.C. dat de oorlog tussen Athene en Sparta een strijd tussen
democratie en tirannie, vrijheid en gebondenheid, hoop en angst.
De aristocratie
In de 8ste en 7de eeuw kwam er een polis
o Een stad met het omringende platteland
Geografische omstandigheden veranderden
Mensen gingen dezelfde taal spreken, dezelfde goden aanbieden en gebruikten dezelfde
gewoontes
Sinds 776 v.C. was de eerste Olympische spelen in de polis Olympia
Het bestuur
o De voorstaande families vormde de adelsraad
o Daarnaast zijn er bestuursambtenaren die naast de adellijke raad stonden
Het bewind van edelen werd een aristocratie genoemd
o Het is een bewijs van superioriteit
Vanwege droogte en overbevolking gingen mensen naar de nederzettingen aan de kust
o De Middellandse Zee behoorden min of meer tot de Griekse binnenzee
o Athene had olijventeelt, wijnbouw en aardewerk
o Graan kwam uit het Zwarte Zeegebied
De burgerij en nijverheid kwam op
o Kooplieden, ondernemers en ambachtslieden
Er ontstond in het leger een falanx (slagorde)
o Een gesloten formatie met rijen soldaten (hoplieten) met grote schilden (haplon)
o Ze droegen een helm, borst- en scheenplaten, zwaard en een lans
In de 6de eeuw kwam er een machtsstrijd tussen de sociale groepen
o Het gevolg was een oligarchie (= een regering van weinigen)
o Leden van de oude aristocratische families en rijke ondernemers vormden de
regering
Sparta
In macht van:
o College van 5 ambtsdragers (de ephoren)
o Twee koningen als legeraanvoerders
o 28 mannen met de leeftijd van minimaal 60 jaar (de gerousia)
o Ten slotte een vergadering van vrije volwassen mannen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IsaLeenders. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64450 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now