Bijeenkomst 1: Algemene oncologie
Doelen
De student kan:
1. de basisbegrippen in de oncologie uitleggen;
2. verschillende manieren van indeling van tumoren beschrijven;
3. kenmerken van benigne en maligne aandoeningen noemen;
4. metastaseringspatronen beschrijven;
5. naamgeving van tumoren uitleggen;
6. theorieën over het ontstaan van tumoren benoemen;
7. classificatiemethoden uitleggen;
8. behandelingsmethoden van kanker benoemen: chirurgische,
radiotherapeutische en farmacotherapeutische therapieën;
9. uitleggen wat cytostatica zijn en beschrijven op welke momenten binnen
de behandeling van een maligniteit deze kunnen worden toegepast;
10. verschillende groepen cytostatica met hun werking beschrijven;
11. verschillende toedieningswijzen en bijwerkingen van cytostatica
beschrijven;
12. beschrijven op welke wijze veilig met cytostatica moet worden
omgegaan;
13. verschillende vormen radiotherapie beschrijven, met werking en
bijwerkingen;
14. immuuntherapie beschrijven: indicaties, werking en bijwerkingen;
15. tumorbegeleidende verschijnselen, zoals longembolie en hypercalciëmie,
verklaren;
16. het verschil tussen curatieve en palliatieve behandeling beschrijven
,1. de basisbegrippen in de oncologie uitleggen;
Tumor; kan betekenen:
-zwelling: Weefsel, dat uit normale cellen bestaat, neemt toe in volume,
bijvoorbeeld bij een ontsteking ontstaat zwelling door vochtophoping in de
weefsels
-gezwel: Ook wel neoplasma of nieuwvorming genoemd, woekering van
abnormale cellen
Hypertrofie: Volumevermeerdering van weefsels of organen zonder
vermeerdering van het aantal cellen, ontstaan door bijvoorbeeld overmatig
gebruik (bodybuilders)
Hyperplasie: volumevermeerdering van weefsels of organen met
vermeerdering van het aantal cellen: tumoren
Atrofie: Volume afname van weefsels of organen; het aantal cellen blijft
echter gelijk, bijvoorbeeld door ouderdom (huid) of niet meer gebruiken
(verlamming van een extremiteit)
2. verschillende manieren van indeling van tumoren beschrijven;
Tumoren kunnen op verschillende manieren worden ingedeeld:
1. Naar de aard van de tumor:
• Maligne (kwaadaardig)
• Benigne (goedaardig)
2. Naar de plaats van de tumor:
– Pancreastumor
– Longtumor
– Maagtumor
– etc.
Naar celtype of weefsel waaruit zij zijn ontstaan
3. kenmerken van benigne en maligne aandoeningen noemen;
Benigne tumor
Een goedaardig gezwel is een woekering van cellen, die plaatselijk blijft, en
gezondheid en leven van de patiënt niet rechtstreeks bedreigt; kenmerken:
- groeiwijze: niet-infiltratief: omgeven door een kapsel, waarbinnen het groeit
- groeiwijze: expansief: het omgevende weefsel wordt opzij gedrukt maar
niet verwoest
- metastasering: de tumor metastaseert niet, zaait niet uit.
- soms wordt een goedaardige tumor toch kwaadaardig: maligne
ontaarding of maligne degeneratie
Maligne tumor Een kwaadaardig gezwel is een gezwel dat niet plaatselijk
blijft en gezondheid en leven van de patiënt bedreigt; kenmerken:
- groeiwijze: infiltratief: dringt het omgevende weefsel binnen met talrijke
uitlopers
- groeiwijze: destructief: verwoest het omgevende weefsel
- metastasering: de tumor metastaseert, zaait uit: de tumor vreet een bloed-
of lymfevat aan, cellen laten los en worden naar elders vervoerd, waar zij
kunnen uitgroeien tot dochtergezwellen (metastasen of secundaire tumoren)
4. metastaseringspatronen beschrijven;
Metastaseringstypen
1. Lymfogeen: Via de lymfebanen; de losgelaten tumorcellen lopen vast
in het eerstvolgende klier- station (regionale lymfeknopen); uiteindelijk
komt de lymfe, en de daarmee versleepte cellen via de ductus
thoracicus in de vena cava terecht en metastaseert het verder
volgens het hematogene type; bijvoorbeeld een mammatumor:
lymfeafvoer naar de okselklieren: daar zullen dus de eerste metastasen
ontstaan
, 2. Hematogeen: Via de bloedvaten; de tumor groeit door de venewand
heen en tumorcellen worden met de bloedstroom vervoerd
• Vena cava type: De tumor metastaseert via de vena cava naar
de longen, de primair tumor zit bijvoorbeeld in benen, armen,
testis, nieren, blaas; vanuit de longen is weer metastasering
mogelijk volgens het vena pulmonalis type
• Vena porta type: de tumor metastaseert via de vena porta naar
de lever, de primaire tumor ligt in het stroomgebied van de vena
porta: maag, pancreas, colon
• Vena pulmonalis type: de tumor metastaseert via de vena
pulmonalis naar de grote bloedsomloop (aorta en vertakkingen)
dus metastasen in de hersenen, lever (via de arteria hepatica),
extremiteiten (botten); de primaire tumor zit in de long
De metastasering gaat door na de eerste generatie metastasen:
bijvoorbeeld de primaire tumor zit in het colon. De secundaire tumor
(metastase) in de lever (vena porta type), de tertiaire tumor in de longen
(vena cava type), de quarternaire tumor in de hersenen (vena pulmonalis
type) etc.
• Veel tumoren hebben een typisch metastaseringspatroon: De eerste
metastase van het prostaatcarcinoom wordt vaak in de lumbale
wervels gevonden
• Er bestaat ook nog het begrip entmetastasen: ingroei van gemorste
tumorcellen op de plaats waar geopereerd is voor een kwaadaardig
gezwel.
• Sommige maligne tumoren metastaseren zelden of nooit, het
basaalcelcarcinoom van de huid metastaseert nagenoeg nooit en
het glioblastoom in de hersenen uiterst zelden.
Normale celgroei en tumorvorming
• Genetische code tot herstel
• Groeihormoon
• Buurcellen
• DNA-mutatie
• Oncogenen
• Autonome groei
Normale celgroei en tumorvorming
• Gezwel of neoplasma
• Zwelling!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Nurcestudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.